100 bin nüfuslu 6 mahallede sadece 6 devlet okulu var

Pelin Akdemir

BURSA - Bursa’nın Nilüfer ilçesinde nüfusu neredeyse 100 bine dayanan 6 mahallesi, Altınşehir, Ertuğrul, Balat, 23 Nisan, 29 Ekim ve Yüzüncü Yıl'da, kamuya ait sadece 6 okul var. Buna karşılık çoğu anaokulu olmak üzere 50’ye yakın özel okul bulunuyor. Mahallelerde eğitim alanı olarak arsalar bulunmasına rağmen hem Milli Emlak hem de Millî Eğitim Bakanlığı mahalle muhtarlarına okul yapımı için ‘sponsor bulun’ diyor.

Altınşehir Mahallesi’nde Rotary Anaokulu ve İlkokulu, Ertuğrul Mahallesi’nde Koç Ortaokulu ve Bursa Zeki Müren Güzel Sanatlar Lisesi, Balat Mahallesi’nde Dr. İbrahim Ökten Anaokulu ve Şehit Sıtkı Şen İlkokulu, Yüzüncü Yıl Mahallesi’nde Emir-Koop İlkokulu var. 29 Ekim Mahallesi’nde ise devlet okulu yok, burada biri anaokulu olmak üzere 5 adet özel okul bulunuyor. 23 Nisan Mahallesi’nde sadece iki özel anaokulu var, devlet okulu ise yok.

Mahallelerde, mülkiyeti Milli Emlak’ta olup Millî Eğitim Bakanlığı’na tahsisli Eğitim Tesisi Alanı olarak belirlenen alanlar bulunuyor. Fakat Milli Emlak, bu alanlardan zarar ettiği gerekçesine sığınırken, bakanlık “Biz okul yapmıyoruz, sponsor bulun” diyor.

Devlet okulu sayısının az olması birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Okul olmayan mahallelerdeki çocuklar, diğer mahallelerdeki okullara servisle gitmek zorunda kalıyor. Bölgedeki devlet okulu azlığı sınıf mevcutlarını 40’a çıkarıyor. Ayrıca ikamet dışı okul kaydı yaptırmak zorunda bırakılan veliler, birinci sınıflar için ‘bağış’ adı altında alınan fahiş ücretleri de ödemek zorunda kalıyor. Muhtarlar, mahallelerine okul yapılmasını istediklerini Gazete Duvar’a anlattı.

ALTINŞEHİR MAHALLESİ’NDE OKUL İÇİN İMZA KAMPANYASI

19 bin 980 nüfuslu Altınşehir Mahallesi’nde 5-9 yaş arasında bin 600, 10-14 yaş aralığında bin 500 civarında öğrenci var. 896 öğrenci kapasiteli Rotary İlkokulu dışında kamusal eğitim veren bir okul bulunmuyor. Mahalle sınırları içerisinde 1094 ada 3 parsel, 1040 ada 2 parsel, 1060 ada 4 parsel ve 1060 ada 5 parselde mülkiyeti Devlet Hazinesi ve tahsisi Millî Eğitim Bakanlığı’nda bulunan dört alan Eğitim Tesis Alanı olarak belirlenmiş. Mahallede yaşayanlar, bu alanlara ortaokul, ilkokul ve lise yapılması için İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne verilmek üzere yaklaşık 4 bin imza topladı.

Altınşehir Mahalle Muhtarı Melahat Şanal, iyi bir okul olduğu için mahallede bulunan tek ilkokula da dışarıdan fazla sayıda öğrenci kaydının alındığını, mahalle çocuklarının bu nedenle başka okullara servisle gitmek zorunda kaldığını söyledi. Şanal, sınıf mevcudunun 40’a çıktığını, bu nedenle sponsor bularak iki derslik daha yaptırdıklarını belirtti. 4 arsanın eğitim alanı olmasına rağmen okul yapılmadığını anlatan Şanal, “Milli Emlak zarar ettiğini söyleyerek bu alanları eğitime vermekten vazgeçtiğini, büyük büyük gökdelenler yaptırarak satacağını söylemeye getiriyor. Bu kamu alanları, bizden devlete kesilen yüzde 40’lık arazilerden oluşuyor. Bize 'yerel imkanlarla yaptırabilirsiniz' diyorlar. Milli Eğitim bizim arkamızda durursa yaptırmak istiyoruz” diye konuştu.

Bölgede çok sayıda özel anaokulu olduğunu da aktaran Şanal, “Uygun olmamasına rağmen müstakil evleri kiralayarak anaokuluna çeviriyorlar. Veliler çocuklarını özel okula gönderemiyor. Ben annelerin babaların gözlerinde o çaresizliği okuyorum. Birisiyle birlikte oturup ağladık. ‘Benim çocuğum kendi mahallesindeki okula gidebilecekken niye özele göndereyim? Eşimle beraber hiçbir şey yiyip içmezsek ancak o parayı denkleştirip özel okula gönderebilirim' diyor."

HAZİNE VE BELEDİYENİN ARASINDAKİ DAVA NEDENİYLE OKUL YAPILAMIYOR

Yaklaşık 15 bin nüfuslu Ertuğrul Mahallesi Muhtarı Gülten Üstünkaya, durumu şu sözlerle aktardı:
“Benim mahalleme hitap edecek bir ilkokulum yok. 29 Ekim, 23 Nisan mahallelerinde de ilkokul yok. Ücra bir köşede de değiliz ki nüfus azlığından okul olmasın. Biz merkez mahalleyiz. Benim yerim, sponsorum da hazır ama yer davalık olduğu için Milli Eğitim izin vermiyor. Eskiden köy okulunun olduğu, eğitime tahsis edilmiş bir arazi ama hazine ve belediye arasındaki bir meseleden dolayı davalık olan bir yer. Sponsorumuz olmasına rağmen en az 15 yıldır okulumuzu yapamıyoruz. Kim kazanırsa kazansın yine orada okul yapılacak. ‘Benim yerimi yargıdan çıkarın’ diye yalvardım. Çocuklarımızı cezalandırıyorlar.”

‘MİLLİ EĞİTİM ‘BİZ OKUL YAPMIYORUZ’ DİYOR’

20 bin nüfuslu 23 Nisan Mahallesi Muhtarı Sevda Bayraktar, kentsel dönüşümden sonra artan nüfusla birlikte 5 yıldır eğitim konusunda sorun yaşadıklarını anlattı: “Çocuklarımızın gittiği okullarda sınıf mevcutları 40’a çıktı. Özel okul fiyatları da artınca insanlar çocuklarını devlet okuluna vermeye başladı. Çocuklar servisle okula gitmek zorundalar. Veliler, sınıf mevcutlarından, eğitim kalitesinin düşmesinden şikayetçiler.”

Milli Eğitim İl Müdürlüğü’ne gittiğini söyleyen Bayraktar, kendisine “Biz okul yapmıyoruz. Ödenek çıkarsa belki ama o da her yıl çıkmıyor. Okulu bağışçı yapar” denildiğini aktardı. "Devlet okulu olarak ayrılan beş arazide şahıs hisseleri olması nedeniyle alanların kamulaştırılması gerekiyor" diyen Bayraktar, "Arsa fiyatlarından dolayı kamulaştırma bedellerinin yüksek olması nedeniyle kamulaştırma da imkânsız, bağışçıları olmasına rağmen prosedürler nedeniyle 2 yıldır okulun yapımına başlanamıyor" ifadelerini kullandı.  

‘DEVLETİN BİR KURUMU DİĞER KURUMUNA YERİ VERMİYOR’

15 binin üzerinde nüfusu olan 29 Ekim Mahallesi Muhtarı İsmail Keskin, “Ne gariptir ki 15 bin nüfuslu bir mahallede bir tane devlet okulu yok, 5 tane özel okul var. 3 tane okul yerimiz var ama Milli Emlak’ta olduğu için sponsor bulmamıza rağmen yaptıramadık. Devletin bir kurumu diğer kurumuna yeri vermedi. Milli Eğitime 8 dönümlük bir alanı geçirebildik ama şimdi de ‘sponsor bulursan yaptır’ diyorlar” sözleriyle içinde bulundukları durumu anlattı.

‘VELİ ÇOCUĞUNU ÖZEL OKULA GÖNDERMEYE MECBUR BIRAKILIYOR’

Nilüfer Kent Konseyi Başkanı Neslihan Binbaş, Mahalle Komiteleriyle birlikte konu üzerine çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Özel okul ücretlerinin artmasıyla bölge halkının devlet okullarına yönelmesinin de sorunu büyüttüğünü söyleyen Binbaş, “Çok fazla özel okul var. Ama herkesin çocuğunu özel okula gönderecek durumu yok. Veli, gittiği devlet okulundan ‘kontenjan yok’ cevabıyla dönüyor. Bir veli söylemişti, kredi çekerek çocuğunu özel okula göndermek zorunda kaldı. Veliler, özel okula mecbur bırakılıyor” diye konuştu. Binbaş, var olan okulların da sınıf mevcutlarından dolayı tam gün eğitimden ikili eğitime geçmek zorunda kaldığını belirtti. Binbaş, ayrıca velilerin ikamet dışı kayıtlarda alınan ‘bağış’ ücretlerini de ödemek zorunda bırakıldığını söyledi.

‘BURAYI FİİLEN ÖZEL OKULLAR BÖLGESİ İLAN EDİYOR’

Veli-Der Bursa Şube Başkanı Barış Dinga, iktidarın eğitim politikalarındaki temel amacın dinselleşmeyle birlikte, eğitimi özelleştirme olduğunu belirterek, “İktidar, kendince sosyo-ekonomik durumu buna uygun olduğunu düşündüğü bölgelerde kamusal eğitimden tamamen çekiliyor. Buraları fiilen özel okullar bölgesi olarak ilan ediyor, orada yaşayan insanların çocuklarını da özel okula göndermeye mecbur bırakıyor” açıklamasında bulundu. Veli-Der olarak bölge halkını dayanışma içinde çocuklarının haklarına ve geleceklerine sahip çıkmaya davet eden Dinga, “Çünkü bu noktada bir direnç oluşturulmazsa bütün ülkede eğitim bir zaman sonra yalnızca parası olanın ulaşıp satın aldığı bir ürün haline gelecek. Bu durum da milyonlarca insanımız yeterli eğitim alamayacağı gibi, eğitimin kendisinin de yoksulluğu kuşaktan kuşağa aktaran bir mekanizmaya dönüşmesine sebep olacaktır” ifadelerini kullandı.

‘MEB YIKILAN OKULLARI YAPMAZKEN YENİ OKUL YAPMAYI AKLINA BİLE GETİRMİYOR’

Eğitim Sen Bursa Şube Başkanı Derviş Erdem, bakanlığın okul yapmamasına ilişkin, “MEB, yıkılan okulları bile yapmazken yeni okul yapmayı aklına bile getirmiyor. Özel okul sayısının artması elbette işine geliyor. Hayırsever vatandaş bulursa onlara yaptırıyor ya da PIKTES programı (‘Suriyeli Öğrencilere Destek) kapsamında gelen paralarla yaptırıyor” diye konuştu. Erdem, bölgede kamu okullarına kıyasla çok sayıda özel okul olmasını şu sözlerle eleştirdi:

“Velinin özel okul tercihinde en önemli etken sınıf mevcutları. Sınıf mevcutları devlet okullarında 35-45 arasındayken özel okullarda 15-20 arasında. Daha fazla okul ve derslik olsaydı, sınıf mevcutları daha az olsaydı veliler de günümüzde 50 – 100 bin arasında değişen miktarları özel okullara vermek zorunda kalmazdı. Ayrıca bu kadar çok özel okul olmasına rağmen ne Bursa'da ne başka illerde bir tane bile özel imam hatip ortaokulu ya da lisesi yok. Birçok kamu okulunu ihtiyacın fazlası imam hatip lisesi ve ortaokullarına dönüştürdüler. İhtiyacın fazlası olan bu okullar, kapasitelerinin neredeyse yarısıyla eğitim öğretim yapıyor.”

Editörün Notu: PIKTES projesi; 3 Ekim 2016 tarihinde başlatılan proje, halen daha 26 ilde sürülüyor. Proje kapsamında, okul yapımı için bütçesinin tamamı Avrupa Birliği tarafından “Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı (FRIT)” anlaşması çerçevesinde doğrudan hibe yöntemiyle karşılanmaktadır.