462 milyon yıllık fosilleşmiş gözler ve beyinler bulundu

Patrick Pester

Yeni bir araştırma, Galler’de bulunan ‘olağanüstü’ gizli bir fosil alanının, henüz bilinmeyen bir tür yığınının arasında saklanan ve 462 milyon yıl önce yaşayan canlıların korunmuş haldeki gözlerini ve beyinlerini barındırdığını ortaya çıkardı.  

Geçtiğimiz yıl, ‘Castle Bank’ adlı kazı alanında tuhaf görünümlü, ‘böğürtlen burnu’ şeklinde fosiller belgelendi. 1 Mayıs’ta Nature Ecology and Evolution dergisinde yayınlanan yeni araştırma makalesi, fosil yatağının tamamına dair ayrıntılı bilgiler aktarıyor.

Fosil kayıtlarında neredeyse hiçbir şekilde korunmayan pek çok yumuşak gövdeli deniz canlısını ve onların organlarını barındıran bölge, Kanada’daki Burgess Şeyli’nin dünyaca tanınmış Kambriyen yataklarına ve Çin’deki Qingjiang biyotasına benziyor. Öte yandan, ‘Amgueddfa Cymru’ (Galler Müzesi) tarafından yapılan bir açıklamada aktarıldığı kadarıyla, Castle Bank kayaları diğerlerine kıyasla 50 milyon yıl daha genç ve araştırmacılara (günümüzden 485,4 milyon ilâ 443,8 milyon yıl önceki) Ordovisyen Dönemi’nde yumuşak gövdeli canlıların nasıl çeşitlendiğine bakmak için eşsiz bir fırsat sunuyor.

YÜZLERCE TÜR KEŞFEDİLDİ

Araştırmacılar, bölgede, büyük kısmı bilim açısından yeni olan 170’den fazla tür keşfettiklerini düşünüyorlar. Bunlar, evrimin en garip harikaları olan meme burunlu opabiniidler ve midyeler, karidesler, tanımlanamayan altı bacaklı böcek benzeri bir yaratık ve daha sonraki dönemlerde evrim geçiren hayvanların ilk örnekleri de dahil olmak üzere, Kambriyen gruplarının geç dönem örnekleri gibi görünen kalıntıları içeriyor. Kayalar ayrıca trilobitlerin fosilleşmiş sindirim sistemlerine ve tanımlanamayan bir eklembacaklının gözlerine ve beynine, ayrıca korunmuş haldeki solucanlara ve süngerlere de ev sahipliği yapıyor.

Galler üMzesi’nde bağımsız bir araştırmacı ve fahri araştırma görevlisi olan Joseph Botting verdiği demeçte, “Her geri dönüşümüzde yeni bir şeyler buluyoruz ve kimi zaman bunlar gerçekten de olağanüstü bir şeyler oluyor” diyor. “Birçok yanıt bekleyen soru var ve bu kazı alanı onlarca yıldan beridir yeni keşiflere ev sahipliği yapmayı sürdürecek.”

COVID KAPANMASI SIRASINDA KEŞFEDİLDİ

Botting ve araştırmanın ortak yazarı olan Lucy Muir, kazı alanını 2020 yılındaki COVID-19 kapanması esnasında Llandrindod Wells’teki evlerinin civarında keşfetti. Kazı alanının tam konumu, alanın korunması ve arazi sahibinin talebi nedeniyle saklanıyor; bununla birlikte, araştırma yazarları bu alanı bir koyun merası içinde kalan küçük bir taş ocağı biçiminde tarif ediyorlar.

İkili, bu arazide 100 günü aşkın süreyle araştırma yaptı ve toprak sahibinin koyunları onların çalışmalarını izlerken, dikkatli biçimde fosilleri gün yüzüne çıkardı. Makale yazarları, araştırmaya ekledikleri bir özet raporda, “Koyunlar bizi rahatsız edici olmaktan ziyade ilgi çekici bulmuş gibi görünüyorlardı” diyorlar.

Botting ve Muir bağımsız araştırmacılardır ve akademisyen olarak görev yapmıyorlar; bu yüzden, fosilleri daha ayrıntılı biçimde incelemek amacıyla büyük kısmı en fazla 3 milimetre çapında olan bir mikroskop satın almak için bağış topladılar. Bunun ardından, yeni yayınlanan araştırmayı tamamlamak doğrultusunda uluslararası bir meslektaş grubuyla beraber çalıştılar.

Castle Bank’te korunmuş halde kalan ekosistem, bölgede daha önce bulunan ‘Ogyginus corndensis’ adlı en yaygın trilobit türlerinin sadece genç örneklerine bakılınca, burası hayvanların büyüdüğü bir alan olabilir. Diğer yandan, makale yazarları fosillerin küçük boyutunun genel olarak “dikkat çekici” olduğunu ve bu durumun, bu alanda yaşayan hayvan topluluğuna has bir özellik olabileceğini de belirtiyorlar.

 Yazının orijinali Live Science sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)