58 yıl sonra yeniden afet göçü yaşadılar: Selle gittikleri Kırıkhan'dan depremle döndüler

TRABZON - Trabzon'un Çaykara ilçesinde 1959 yılında yaşanan sel felaketi nedeniyle Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde yerleştirilen ailelerin bir kısmı şimdi de deprem nedeniyle köylerine geri döndü.

Çok sayıda sel ve heyelan afeti yaşayan Çaykara, Türkiye'nin dört bir yanına bu nedenle farklı tarihlerde göç vermiş bir ilçe. 1929'da yaşanan büyük sel felaketinde Bayburt, Erzincan'ın Tercan ilçesi ve Trabzon'un Maçka ilçelerine göçler olmuş. 1959 yılında heyelan nedeniyle Van'ın Özalp ilçesine, 1973 yılında da yine sel nedeniyle Gökçeada'ya göçler verilmiş.

AFET GÖÇLERİYLE TÜRKİYE'YE DAĞILDILAR

Çaykara'dan Kırıkhan'a uzanan göç hikayesi ise 1959 yılında meydana gelen sel felaketi nedeniyle yaşandı. Toprakların aşındığı, evlerin yıkıldığı ve birçok kişinin hayatını kaybettiği sel, ilçeyi derinden etkilemiş ve birçok köyü yaşanamaz duruma getirmişti. Dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından afet yasası gereği evini ve toprağını kaybedenler için Hatay'ın Kırıkhan ilçesine 408 konut yapıldı ve her aileye 20 dönüm tarım arazisi verildi. Şahinkaya (Şur), Kabataş (Fotinos) ve Ulucami (Zeno) köylerinden 408 hane 1965 yılında tamamlanan bu konutlara göç etti. Çaykaralıların oturduğu bölgeye de 408 Evler Mahallesi adı verildi. Hatay'da pamuk, buğday ve mısır tarımı ile uğraşan aileler zamanla bölgede ticaretle de uğraşmaya başladı.

6 Şubat'ta Maraş merkezli 7.8 büyüklüğündeki deprem Hatay'da da büyük yıkıma neden oldu. En çok yıkımın ve can kaybının olduğu ilde sel afeti sebebiyle 1965 yılında ile göçen Çaykaralılar aynı durumu bu kez Kırıkhan'da yaşadı. Deprem felaketini yaşayan Çaykaralıların bir kısmı köylerine geri döndü.

'GARİP BİR TECELLİ YAŞIYORUZ'

Depreme Kırıkhan'daki evinde yakalanan emekli öğretmen Mustafa Şahin, depremden 1 hafta sonra ailesi ile birlikte Çaykara'nın Şahinkaya köyündeki evine döndü. "Hatay'a sel felaketi ile gittik, deprem felaketi ile döndük" diyen Şahin, garip bir tecelli yaşadıklarını dile getirdi.
6 Şubat sabahı olanları anlatan Şahin, depremin kendilerinde büyük korku yarattığını ifade etti. Şahin, depremin etkisiyle bazen yoldan araç geçtiğinde evde hissedilen sarsıntıda dahi panik yaşadığını belirtti.

Depremin tarifi mümkün olmayan bir uğultuyla başladığını dile getiren Mustafa Şahin, "Sanki yerden gök gürlüyordu. Hem sağa sola hem de alttan sallanıyorduk. Eşim kapının yanındaydı, kendini dışarı attı. Beni çağırıyordu ama sallantıdan çıkamıyordum, bir köşeden bir köşeye çarpıyordum. Güçlükle dışarı çıkabildim. Bağırışlar, çağırışlar vardı, elektrikler gitti. Çok soğuktu ve yağmur yağıyordu. Hayat durmuştu. Komşularla ateş yaktık. Arabalarımızın içerisine girdik. İlk gün çok sıkıntılıydı. 2'nci günden sonra yardımlar gelmeye başladı" dedi.

Yaşadıkları 408 Evler Konutları'nın kendileri için şans olduğunu ifade eden Mustafa Şahin, tek katlı evlerinin yıkılmadığını söyledi. Şahin, "Çaykaralılardan 29 kişi vefat etti depremde. Bunların tamamı ilçe merkezinde apartmanlarda oturanlar. Bizim mahallemizde vefat eden yok. Evlerde hasar var. Eşyalar devrilmiş. Yine döneceğiz. Ama şu an gidilecek gibi değil. Büyük bir yıkım var orada" sözlerini kullandı.

'KIRIKHAN'A DÖNECEĞİZ'

Depremzedeler yaşadıkları travmaya rağmen hayat biraz normale döndüğünde Kırıkhan'a dönmeye kararlı. Kırıkhan'dan dönen Abdullah Şahin de depremin kendilerinde derin acı bıraktığını söyledi. 1965 yılında göçtüğü Kırıkhan'da 58 yıldır yaşadığını kaydeden Abdullah Şahin, "Yaşadığımız durumu anlatmak çok zor. Komşularımızı, dostlarımızı kaybettik. Evimiz ağır hasar görmedi, çatımızda hasar var. Kırıkhan'da sadece bizim mahalle ayakta duruyor. Ağır bir yıkım meydana geldi. Eşim ve kızımla Çaykara'ya geldik. Hayat normale döndüğünde Kırıkhan'a döneceğiz" ifadelerini kullandı

'ORADAKİ YAŞAMIMIZDAN MEMNUNDUK'

Depreme 408 Evler'deki konutunda yakalanan Nilgün Yazar da çocukları ve torunlarıyla Şahinkaya köyündeki baba evine sığındı. Çok sayıda arkadaşını kaybettiğini belirten Yazar, "Evimiz sağlam kaldı ama çocuklarımın evleri yıkıldı. İlk günleri bizim evde geçirdik ama su, elektrik yoktu. Daha sonra buraya gelmeye karar verdik" dedi.

Kırıkhan'a yeniden döneceklerini söyleyen Yazar, "Oradaki hayatımızdan memnunduk. Şimdi ne yazık ki böyle bir afet meydana geldi. Buraya geri döndük babamın evine sığındık. Geri döneceğiz Allah izin verirse. Oradaki yaşantımız güzeldi" diye konuştu.

Nilgün Yazar'ın oğlu Hüseyin Yazar ise depreme Hatay'ın Belen ilçesinde yakalandı. Evi ağır hasar gören Yazar, annesi, kardeşi ve çocuklarıyla afet sonrası köye geldi. Depremin ağır hasara yol açtığını belirten Yazar, "Deprem anında sallantıyla uyandık. Can havliyle kendimizi dışarı attık. Yollar da çok kötüydü. Kırıkhan'a giderken çok sıkıntı yaşadık. Afetin dışında hava şartları da çok kötüydü. Kırıkhan'da 12 kişiyi enkazdan çıkardık. İş yerinden de 6 arkadaşımı kaybettim. Büyük bir afet. Şu an orada yaşam zor. Bunun için köye geldik. Çocuğumu okula yazdırdım. İşe geri çağırdıklarında Hatay'a döneceğim" diye konuştu.