6-7 Eylül önergesi Mustafa Şentop'u aşamadı

DUVAR - HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun 6 Eylül gününün, '6-7 Eylül 1955’te Yaşanan Olaylarda Hayatını Kaybedenleri Anma ve Yas Günü İlan Edilmesi' hakkında verdiği kanun teklifi Meclis Başkanlığı Mustafa Şentop tarafından iki kez iade edildi. Meclis Başkanı Mustafa Şentop, iade gerekçesinde, önergeyi 'kaba ve yaralayıcı' buldu. 

RET GEREKÇESİ: KABA VE YARALIYICI

HDP Kocaeli Milletvekili ve TBMM İnsan Hakları Komisyonu üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu 6-7 Eylül 1955 tarihinde yaşanan pogroma dair kanun teklifi ve araştırma önergesi verdi. Gergerlioğlu verdiği kanun teklifinde, “6-7 Eylül’de yaşananların tarihsel özetiyle birlikte, resmi kaynaklara göre 4 bin 214 ev, 1.004 işyeri, 73 kilise, 1 sinagog, 2 manastır, 26 okul tahrip edildi. Kiliselere saldırıldı, içindeki kutsal resimler, haçlar, ikonalar ve diğer kutsal eşyalara zarar verildi. 73 Rum Ortodoks kilisesi ateşe verildi. Olaylarda 11 kişi hayatını kaybetti. Helsinki Watch örgütünün bir raporuna göre ise ölenlerin sayısı 15 olarak kayıtlara geçiyordu” ifadelerine yer verdi.

Gergerlioğlu verdiği önergede şöyle devam etti: “Her yılın 6 Eylül günü "6-7 Eylül 1955’te Yaşanan Olaylarda Hayatını Kaybedenleri Anma ve Yas Günü"dür. 6 Eylül gününü içine alan hafta boyunca ilgili kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütleri iş birliğiyle anmalar ve nefret söylemi, linç ve soykırım konusunda duyarlılığı artırmaya yönelik etkinlikler düzenlenir.”

Ancak Meclis Başkanı Mustafa Şentop, kanun teklifi içerisinde yer alan ifadeler için 'Kaba ve yaralayıcı' diyerek önergenin düzeltilmesi halinde yeniden işleme konulacağını Gergerlioğlu'na iletti.

'POGROM' KELİMESİ ÇIKARTILDI

Gergerlioğlu ikinci kez verdiği araştırma önergesinde 'pogrom' (dinsel, etnik veya siyasi nedenlerle bir gruba karşı yapılan şiddet hareketleri) kelimesini çıkardı. Ancak Şentop önergeyi ikinci kez iade etti. İade gerekçesinde Şentop kanun teklifinde geçen şu ifadeleri işaret etti:

“6 Eylül gününü içine alan hafta boyunca ilgili kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütleri iş birliğiyle anmalar, nefret söylemi, linç ve soykırım konusunda duyarlılığı artırmaya yönelik etkinlikler düzenlenir.”

ŞENTOP: SOYKIRIMI İADE EDİYORUM

Meclis bütçe görüşmelerinde de milletvekilleri önergelerin neden reddedildiğini Şentop'a sözlü olarak sordu. Şentop şunları söyledi: “27’nci dönemde önergelerin yüzde 1,36’sı iade edilmiş. Yani oranlara baktığınızda bazı dönemlere göre belki üçte 1, dörtte 1, beşte 1 daha az iade var. Mesela Sayın Paylan da bahsetti, ne dedi? Mesela katliam iade edilmiş dedi. Hayır, 24 Şubat 2019’dan itibaren 'katliam' iadesi yoktur, 1 tane gösteremezsin.”

Bunun üzerine HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan araya girerek, “pogrom...” dedi. Şentop bunun üzerine şöyle devam etti: “Pogrom var çünkü. Pogrom soykırım demektir. Soykırımı iade ediyorum arkadaşlar.”

'SADECE BAHANE...'

Gergerlioğlu ise Şentop'un iade gerekçelerine tepki göstererek şunları söyledi: x“İktidar, devlet 6-7 Eylül olaylarının araştırılmasını istemiyor. 6-7 Eylül olayları yıllar önce oldu ama bu olayın araştırılması yapılma isteği çok fazla olmadı. Biz bu konuda bir araştırma önergesi vererek ulusal yas günü olmasını istedik. Ama Meclis başkanlığı, 'Pogrom kelimesi var. Biz bunu kabul etmiyoruz' diyerek önergemiz iade edildi. İkinci önergemizde pogrom ifadesi olmamasına rağmen önergemiz yine reddedildi. Pogrom kelimesi bahanedir. Bu kabul edilen bir şey değil. Biz Meclis Başkanlığı'na tekrar sesleniyoruz: Milletin fertlerinin katliama, lince uğratıldığı, mezardaki cesetlerin bile çıkartılarak bıçaklandığı, yaşlı kadınların tecavüz edildiği, evlerin işyerlerinin talan edildiği korkunç günü araştırmayacağız da neyi araştıracağız? Sayın Şentop'a bütçe görüşmelerinde yaptığı konuşmayı hatırlatırım. Pogrom kelimesini sadece bahane etmişti. Bunu da kaldırdık. Böylece bahanesi elinden alındı. Biz araştırma önergemizin incelenmesi gerektiğini yeniden söylüyoruz.”