9 soruda: Novak Djokovic krizinin perde arkası
Covid aşısına karşıtlığıyla tanınan Sırp tenisçi Novak Djokovic'in Avustralya Açık Tenis Turnuvası için gittiği Melbourne'da karantinaya alınması ve sınırdışı kararı verilmesiyle ilgili kriz büyüyor.
DUVAR - Erkekler dünya sıralamasında bir numarada bulunan aşı karşıtı Sırp tenisçi Novak Djokovic'in Avustralya'ya girişine izin verilmemesiyle ilgili kriz derinleşti. Covid-19 aşısı yaptırıp yaptırmadığını gizleyen ve Avustralya Açık turnuvasına katılmak için Melbourne kentine gitmeden önce kendisine 'muafiyet' verildiğini açıklayan Djokovic, havalimanından bir karantina oteline götürüldü ve vizesi iptal edildi. Ünlü tenisçinin sınırdışı kararıyla karşı karşıya olması, hem Avustralya ile Sırbistan hükümetleri arasında, hem de Avustralya'da merkezi yönetimle Melbourne'un başkenti olduğu Victoria eyaleti arasında gerilim yarattı.
Djokovic'in avukatlarının olası bir sınırdışı kararına karşı açtığı temyiz davasında karar pazartesi sabahına ertelenirken, Sırp tenisçinin babası oğlunun 'taciz edildiğini' öne sürdü. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić karara karşı çıkarken, Avustralya Başbakanı Scott Morrison aylarca sıkı karantina tedbrileri altında yaşayan halktan yükselen tepkilerin ardından "Kimseye ayrıcalık tanınmayacağıını" açıkladı.
Peki kriz nasıl bu noktaya geldi? Son üçü dahil toplamda dokuz Avustralya Açık Turnuvası'nı kazanan Djokovic'e sağlanan muafiyet neden son anda iptal edildi? Sırp tenisçinin en dişli rakibi Rafael Nadal krizle ilgili ne yorum yaptı?
1- MELBOURNE HAVALİMANINDA NE YAŞANDI?
Djokovic, Melbourne'daki Tullamarine Havalimanı'na Dubai'den 15 saatlik bir uçuşla yerel saatle 23.30 indi. Vizesiyle ilgili sorunlar ve Covid-19 aşıları konusundaki muafiyetlere uyup uymadığının incelenmesi nedeniyle, burada silahlı sınır güvenlik güçleri tarafından birkaç saat bekletildi. Bu sürecin sonunda, Avustralya Sınır Güçleri'nden gelen açıklama netti: Djokovic, Avustralya'ya girişte iki doz Covid-19 aşısı şartından niçin muaf tutulduğuna dair 'yeterli kanıt' sunamamıştı. Yetkililer, yıldız tenisçinin vizesinin bu nedenle iptal edildiğini duyurdu ve Djokovic'in bir karantina oteline götürülüp sonrasında sınırdışı edileceği açıklandı.
Avustralya Sınır Güçleri'nden yapılan açıklamada, "Sınır güçleri, sınırımıza gelen kişilerin yasalarımıza ve ülkeye giriş şartlarına uymasını sağlamaya devam edecek. Djokovic'in, Avustralya'ya giriş şartlarını yerine getirdiğine dair yeterli kanıt sunamadığını ve sonuç olarak vizesinin iptal ediğini teyit ediyoruz. Vatandaş olmayıp, ülkeye girişte geçerli bir vize gösteremeyen veya vizeleri iptal edilen kişiler göz altına alınacak ve Avustralya'dan çıkarılacaktır" denildi.
2- DJOKOVIC MUAFİYET KONUSUNDA NE DEMİŞTİ?
Aşı karşıtı açıklamalar yapan ve aşı olup olmadığını da net bir şekilde açıklamayan Sırp tenisçi, Avustralya Açık için yola çıkmadan önce ülkeye giriş için 'tıbbi muafiyet' aldığını söylemişti. Djokovic Instagram hesabından, "Noel tatili döneminde sevdiklerimle kaliteli zaman geçirdim ve bir muafiyet izniyle turnuvaya gidiyorum. Hadi 2022. Birkaç haftalık turnuvada tenisle yaşamaya ve nefes almaya hazırım" mesajını paylaşmıştı.
Avustralya Tenis Federasyonu ile turnuvaya ev sahipliği yapacak olan Victoria eyaleti hükümeti de muafiyetin iki adımlı bir süreç sonucunda sağlandığını teyit etti. Djokovic'in bu muafiyet sayesinde 17 Ocak'ta başlayacak turnuvaya katılması beklenirken, Avustralya çapında halka aşı yaptırmaları çağrısı yapılırken aşı karşıtı bir isme ayrıcalık sağlanması tepki çekti.
3- TIBBİ MUAFİYET NEDİR?
Avustralya'nın federal yönetim sisteminde, eyaletler ve bölgeler aşı muafiyeti sağlayabiliyor. Avustralya Tenis Federasyonu da, Melbourne'da düzenlenecek turnuva öncesinde 14 günlük karantinadan muaf olmak isteyen sporcular için bir başvuru süreci açıklamıştı. Ülkenin Aşılama Danışma Kurulu'nun rehberine uygun olduğu açıklanan bu sistemde, akut ve büyük tıbbi sorunları olan, ilk doz aşıda ağır yan etki yaşayan veya kısa süre önce Covid geçiren kişilere muafiyet sağlanıyordu.
Ancak Victoria eyaletinin sağladığı istisna ile ülkeye giden Djokovic'e bu maddelerden hangisi uyarınca muafiyet verildiği bilinmiyor. Ülkenin federal yönetim sisteminde de, uluslararası sınırları kontrol eden federal yetkililer muafiyet kararlarına sınırda karşı çıkabiliyor.
Yetkililerden yapılan açıklamaya göre, söz konusu turnuva için 26 oyuncu muafiyet istedi ve sadece 'bir avuç isme' istisna sağlandı.