9 soruda: Omicron varyantı hakkında bilinenler ve bilinmeyenler

DUVAR - Korona virüsünün 'Omicron' adı verilen yeni varyantı dünya çapında endişe yarattı. Virüsün aşılar tarafından hedef alınan proteininde 30'u aşkın mutasyon geçirmiş olması, pandeminin geleceğine dair birçok soru işareti yaratıyor. Ancak dünya çapında yeni seyahat kısıtlamaları ve önlemler getiren bu varyant hakkında birçok sorunun yanıtı hâlâ bilinmiyor. İşte, 'Omicron' hakkında bilinenler ve bilinmeyenler...

1- NEDEN ENDİŞE YARATIYOR?

Omicron varyantına dair mevcut endişenin iki temel sebebi var: Bunlardan ilki, varyanttaki 30'u aşkın mutasyonun yoğunlaştığı nokta nedeniyle, tam da pandeminin sonunun göründüğü düşünülen bir zamanda aşıların etkisini azaltma ihtimali. İkinci sebepse, varyantının etkisi henüz tam olarak bilinmezken dünyaya yayılması ve 'başa dönülmesi' riski'. 

Omricon varyantında tespit edilen 30'u aşkın mutasyon, korona virüsünün aşılar tarafından hedef alınan 'çıkıntılı proteininde' (spike protein) yoğunlaşmış durumda. Virüsün insan vücuduna tutunup enfekte etmek için kullandığı bu 'anahtarı'nda görülen mutasyon sayısı, Delta'dakinden iki kat daha fazla. Bilim insanları, bu kadar büyük bir değişim sonrasında virüsün, aşılama veya geçmişte Covid geçirme sayesinde ortaya çıkan antikorlardan etkilenmemesinden, bu şekilde bağışıklık sisteminden kaçarak hastalığa yol açmasından endişeli. İlgili araştırmalarda kesin sonuca ulaşılmasının haftalar sürebileceği belirtiliyor. Şu an içinse, geçmiş deneyimlere dayanılarak, virüsün bu yeni haliyle önceki varyantlara bağışıklığı bulunan kişileri enfekte etmesinden korkuluyor.  

2- İLK OLARAK NEREDE ORTAYA ÇIKTI, HANGİ ÜLKELERE YAYILDI?

Omicron varyantının bilinen ilk örneği, 11 Kasım günü Botswana'da bir hastadan alındı. Vakaların büyük çoğunluğu ise Güney Afrika'nın Gauteng bölgesinde görüldü. Bugüne dek teyit edilen vakalaın çoğu Güney Afrika, Botswana ve Hong Kong'da bulunuyor.

Avrupa'da teyit edilen ilk vaka ise Mısır'dan Belçika'ya Türkiye üzerinden gittiği belirtilen bir kadın olarak kayıtlara geçti. Cuma gününden bu yana başta İngiltere, Almanya, İtalya, Çek Cumhuriyeti, Hollanda, Danimarka, Avusturya, İsrail ve Avustralya olmak üzere çok sayıda ülkede şu an için az sayıda Omicron vakaları saptandı.   

 3- OMICRON DAHA MI BULAŞICI?

Omicron'a dair endişelerin başında, mevcut varyantlardan daha bulaşıcı olup olmadığı sorusu geliyor. Bilim insanları bu soruya yanıtın henüz netleşmediğini ama ortaya çıkan tablonun kaygı verici olduğunu söylüyor. Güney Afrika'da 16 Kasım'da 273 korona virüsü vakası görüldüğü ama sayının hafta başında 1200'e fırladığına dikkat çekiliyor.

Buna göre, yeni vakaların yüzde 80'inden fazlasının Omicron'un ilk saptandığı Gauteng'de görüldü ve ilk analizler, varyantın hâkim tür olma yolunda hızla ilerlediğini gösterdi. Bir salgının ne kadar hızlı yayıldığını anlatan R değerinin Güney Afrika'nın tamamında 1.47 olduğu ancak Gauteng'de 1.93 olarak ölçüldüğü de belirtiliyor. Bu değerdeki yüksekliğin Omicron'dan başka sebepleri olma ihtimali dışlanmasa da, araştırmalar sürerken varyant nedeniyle ek önlemler alındı.