AB Liderler Zirvesi'nde Atina ve Lefkoşa'nın gündeminde 'Türkiye' var

DUVAR - Brüksel'de gerçekleştirilecek olan Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi'nde ana gündem maddesinin enerji krizi olması beklenirken, Atina ve Lefkoşa'nın zirvede Türkiye'yi de ilgilendiren konuları ele alacağı belirtiliyor. 

Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis'in ilerleyen günlerde muhataplarına Atina ile Ankara arasındaki gergin atmosfer hakkında bilgi vermeye devam edeceği aktarılıyor. Miçotakis, fırsat buldukça Ege'de Türkiye'nin attığı adımları, mülteci meselesini ve ülkesinin Ankara ile olan ilişkilerini ele alacak.

Kıbrıs hükümetinden geçtiğimiz saatlerde yapılan yeni açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis ise, Avrupa Konseyi'ndeki temasları sırasında 'Türkiye'nin Kıbrıs ve Yunanistan'a yönelik devam eden saldırgan tutum ve davranışlarına özellikle vurgu yapacak'. Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Marios Pelekanos'un aktardığına göre Anastasiadis, Avrupa Konseyi toplantısında 'Türkiye'nin Kıbrıs'a ve aynı zamanda -AB'nin tekrarlanan çağrı ve telkinlerinin aksine- provokasyonlarını artıran ve Avrupa ailesine katılmak isteyen iyi niyetli bir ortaktan ziyade güvenilmez ve öngörülemez bir aktör haline getiren Yunanistan'a yönelik saldırgan tutum ve davranışlarının devam ettiğini' dile getirecek. 

Türkiye'nin Rusya'ya yönelik AB yaptırımlarını uygulamayarak ekonomik kazanç elde ettiğini belirten Anastasiadis, Ankara'nın, Rusya'ya savaşı bir an önce sona erdirmesi için uygulanan baskıları da baltaladığını savundu. 

Zirve sırasında 27 üye devletin liderleri, enerji fiyatlarındaki artış, Ukrayna'da devam eden savaşla ilgili gelişmeler, mevcut ekonomik durum ve Birliğin dış ilişkileriyle ilgili konular gibi AB'yi ilgilendiren kritik meseleleri ele alacak. Kıbrıs Haber Ajansı'nın geçtiği ilgili habere göre görüşmeler özellikle fiyatları kontrol altına almak, AB'nin enerji arz güvenliğini sağlamak ve enerji talebini azaltmak için acil eylem gerektiren enerji krizine odaklanacak. Liderler ayrıca, Ukrayna ilhakına ilişkin 'referandumların' düzenlenmesi ve sahadaki durumun genel olarak kötüleşmesi gölgesinde Ukrayna'daki durum ve ülkenin karşılaştığı zorlukları artıracak olan kış mevsimi ışığında Ukrayna'nın finansman ihtiyaçları hakkında görüş alışverişinde bulunacaklar.

Ayrıca dış ilişkiler kapsamında AB liderleri, Çin konusunda da bir görüşme gerçekleştirecekler.

FİKİR AYRILIKLARI VAR

Yunanistan basınına göre AB'nin yeni zirvesi gergin bir ortamda başlıyor. Alman tarafının verdiği mesajlardan, görüşmelerin çok yoğun ve zorlu geçeceği anlaşılıyor. Zirve öncesinde Almanya'nın tutumunu daha da sertleştirdiği ve Komisyon tarafından gaz fiyatları konusunda sunulan fiyat limitini kabul etmediği bilgileri dikkat çekiyor.

Efimerida ton Sintakton gazetesine göre, başlangıçta elektrik üretimi amaçlı gaz için bir üst sınır önerme niyetinde olmayan Komisyon, Avrupa Konseyi öncesinde yaptığı açıklamalarda bu konudaki duruşunu değiştirdiğini belli etti. Buna karşın, önerilen tavan fiyatın maliyetinin ulusal bütçeler tarafından mı karşılanacağı yoksa bir Avrupa 'aracı' mı oluşturulacağı sorusu cevapsız kalmaya devam ediyor. Liderler ortak tedarik ve yeni bir gaz endeksi konusunda prensipte anlaşmış olsalar da, nihaî kararların ve uzlaşmaların beklendiği kasım ayı ortasındaki yeni bir olağanüstü Enerji Bakanları Konseyi'nden önce önemli ayrıntıların netleşmesi beklenmiyor.

Gazeteye göre perşembe oturumundaki tartışmaların uzun sürmesi bekleniyor. İber modelinin yanı sıra genelleştirilmiş tavan konusu da uzun uzadıya AB üye ülkelerinin liderleri tarafından ele alınacak. Genelleştirilmiş bir üst sınır isteyen ülkeler çoğunlukta olsa da, hiçbir ülke Almanya ve Hollanda'nın bu tedbirin dışında kalmasını istemiyor.

Yunanistan hükümeti, Komisyon tarafından sunulan öneri paketinin olumlu olduğunu görüşünde. Atina'daki hükümet kaynaklarına göre, Yunanistan'ın doğal gazın toptan satış fiyatına tavan getirilmesi önerisine dayanan yeni Avrupa enerji paketinin ilk noktası, hane halkı ve işletmelerin piyasayı bozan ve arz ve talebe cevap vermeyen aşırı dalgalanmalara maruz kalmaması için enerji işlemleri için bir referans noktası olan enerji borsasında bir fiyat düzeltme mekanizması önerisiyle ilgili. İkinci noktaysa, Atina'nın önceki dönemde önermiş olduğu üzere güniçi fiyat oynaklığının geçici bir mekanizması yoluyla yumuşatılmasını, kısa bir süre içinde aşırı değişikliklerin sınırlandırılmasını öngörüyor.

Almanya ve Hollanda gibi bazı AB ülkeleri Atina'nın desteklediği fikirler dizisine şerh düşüyor ve farklı alternatifler üzerinde duruyor.

ÇİN VE İRAN KONULARI DA GÖRÜŞÜLECEK

Kritik AB zirvesinde enerji meselesinin yanı sıra başka önemli konuların da gündeme yansıması bekleniyor. AB liderlerinin görüşmelerinde, Ukrayna'daki durumun ve İran'da sivillere yönelik şiddetin perşembe ve cuma günü yapılacak Avrupa Konseyi toplantısında 27 devlet ve hükümet başkanının gündeminde olacağı belirtiliyor. 

Cuma sabahı ise zirve, Çin ile ilişkilerin gözden geçirilmesi başta olmak üzere dış ilişkilere odaklanacak. İran'daki son gelişmeler ve Tahran'ın Moskova'ya Ukrayna'da kullanılan insansız hava araçları tedarik ettiği iddiası, AB liderlerini meşgul edecek konular arasında yer alıyor.