Afşin-Elbistan Termik Santrali için iki yeni ünite başvurusu yapıldı

Fırat Bulut

DUVAR - Çelikler Holding'in 2018 yılında satın aldığı Afşin-Elbistan A Termik Santrali'ne ek iki yeni ünite yapılmasına ilişkin ÇED süreci başladı. Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu gönüllüsü İbrahim Yalçın, 25 Şubat’ta gerçekleşecek halkın bilgilendirilmesi toplantısı öncesi değerlendirmelerde bulunarak 'sonuna kadar itiraz edeceklerini' söyledi.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapılması planlanan Afşin Elbistan A Termik Santrali 5'inci ve 6'ncı Ünite İlavesi projesi ile ilgili ÇED sürecinin başlatıldığını duyurdu. Bakanlık sitesinde yer alan başvuru dosyasında yer alan bilgilere göre; her biri 344 MW gücünde olacak. 5'inci ve 6'ncı ünitelerin faaliyete geçmesiyle birlikte santralin toplam kurulu gücü 2.043 MW’ye çıkacak. Proje kapsamında santralin çalışma süresi 7.500 saat/yıl, projenin ekonomik ömrü ise 30 yıl olarak belirlenmiş, projenin inşaatının ise 36 ayda tamamlanması planlanmakta. ÇED dosyasında yatırımın toplam maliyetinin 3 milyar 650 milyon lira olacağı kaydedildi.

İlk ünitesi 1984 yılında faaliyete geçen Afşin-Elbistan A Termik Santrali yıllardır yol açtığı çevre kirliliği ile gündemde. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından baca filtreleri zorunluluğu yerine getirilmediği gerekçesi ile Ocak 2020’de mühürlenen santral, faaliyetlerini geçici çalışma izinleriyle devam ettiriyor. Termik santralin geçici çalışma süresi Ağustos 2022’ye kadar uzatılmış durumda. Ek iki ünite başvurusu ve geçtiğimiz hafta Elbistan’a siyah kar yağması ile tekrar gündeme gelen santrale ilişkin Çelikler Holding yetkilileri tarafından önceki gün yapılan açıklamada, çevre yatırım çalışmalarının tamamlandığı duyuruldu.

Şirketin önceliğinin 'çevre ve insan sağlığı olduğu' belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: ‘’Çelikler Holding olarak Afşin Elbistan A Termik Santrali'ni devraldığımız günden itibaren başladığımız çevre yatırım çalışmalarımızı tamamladık. Wet FGD Baca Gazı Arıtma ve Filtreleme Sistemlerinde mekanik montajlar tamamlandı. Kısa süre içerisinde bu dev çevre tesislerinin devreye alma işlemleri de tamamlanmış olacaktır. Böylece santralimiz, arıtma sistemleriyle çevreye daha duyarlı hale gelecektir.’’

'GÖSTERMELİK BİR FİLTRE SİSTEMİ KURMUŞLAR'

Afşin Elbistan A Termik Santrali'ne ek iki ünite projesi, ÇED süreci ve şirketin son açıklamasını değerlendiren Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu gönüllüsü İbrahim Yalçın, kamuoyunun yanıltıldığını santrallerin zehir saçmaya devam ettiğini belirtti.

Yalçın, “Santral 1984 yılından beri filtresiz şekilde çalıştırılıyor. Şirket filtre sistemi taktırdıklarını iddia ediyor. Dışarıdan da görülüyor, santralin çapına göre küçük bir filtre takmışlar. Santralin kendi içinde bir filtre sistemi değil, dışarıdan ek bir filtre yapmışlar. 1974 yılında yapımına başlanan bu santral filtre sistemi kurulmaya uygun bir yapıya sahip değil. Denetimlerde sorun yaşamamak için göstermelik bir filtre sistemi kurulmuştur. Hurda haline gelen, ömrünü çoktan tamamlamış santrali çalıştırabilmek için dışarıdan monte edilmiş bir filtre sistemi ne kadar sağlıklı çalışabilir ki" ifadelerini kullandı.

'KİMYASALLAR SUYA VE TOPRAĞA KARIŞIYOR'

Afşin-Elbistan termik santralinde yıllık yaklaşık beş milyon ton kül, cüruf, kimyasal atık oluştuğunu belirten Yalçın, eski kül döküm sahası tamamen dolduğu için oluşan külün santral içine kömür çıkarılan yerlere doldurulduğunu belirterek bundan kaynaklı zehirli kimyasalların yer altı sularına ve toprağa karıştığını iddia etti.

Yalçın, "Bu küllerin toplandığı alanın özel olarak su geçirmez şekilde yapılması gerekiyor. Ancak kül döküm sahası tamamen dolduğu için santral içinde kazdıkları yerlere dolduruyorlar. Halkın bilgisi dışında bunun için ÇED süreci tamamlanarak izin alınmış. Hiç kimse içerde ne olduğunu bilmiyor ve denetimi de yapılmıyor. Bu kimyasallar yağmur suları ile yer altı sularına ve toprağa karışıyor” diyerek bütün bunların raporlarda gizlendiğini ileri sürdü. 

'ÜÇ YENİ SANTRAL İÇİN BAŞVURU YAPILDI'

Bölgede faal olan iki santrale ek olarak üç yeni santral için ÇED başvurusu yapıldığını belirten Yalçın, bölge halkının tepkisi ve direnişi ile yeni projelerden birinin iptal edildiğini, iki yeni santral projesi için ise yargı sürecinin devam ettiğini, yeni iki ünite yapılmasına engel olmak için de sonuna kadar mücadele edeceklerini söyledi.

Yalçın, "A santralini kapattırmak için davalar açtık. Bu davalar devam ediyor. Bakanlık artık santralin yakınındaki köylerde bulunan ölçüm aletlerinin verilerini kamuoyu ile paylaşmıyor. Santral yakınında bulunan Alemdar ve Çoğulhan köylerinde ölçümler yapılmayıp daha uzak yerlerdeki ölçümler ile geçici çalışma izinleri bir şekilde alınıyor. Bakanlıktan ölçüm sonuçlarını talep ettik ancak bunlar da 'ticari sır' denilerek bize bilgi verilmedi. Bunun için de idari mahkemeye başvurduk, süreç devam ediyor" dedi.

'MEVCUT ÜNİTELER FİLTRESİZ ÇALIŞIRKEN UTANMADAN YENİ ÜNİTELER KURMAK İSTİYORLAR'

Kurulduğu günden bugüne kadar sürekli çevre sorunları ile gündeme gelen Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin ünite sayısını 4’ten 6’ya çıkaracak projenin ÇED sürecinde aktif bir şekilde katılıp projeye karşı çıkacaklarını belirten İbrahim Yalçın, neden karşı olduklarını da dile getirdi.

"Mevcut santrale filtre takmadıkları gibi utanmadan yeni iki ünite kurmak istiyorlar" diyen Yalçın, Afşin-Elbistan bölgesinde bulunan her iki santralin de filtre ve baca arıtma sisteminin standartların altında olmasına rağmen çalıştırıldıklarına dikkat çekti. İbrahim Yalçın, "Afşin-Elbistan B termik santralinde kısmi olarak filtre sistemi var. Ancak B termik santralı uluslar arası standartların altında. Zaten filtre sistemi olması çevre kirliliğinin hiç olmayacağı anlamına da gelmiyor. Hem A hem B santralinde filtre sistemleri çalıştırılmıyor. Filtrelerin çalıştırılması maliyetli olduğu için sistem gece devre dışı bırakılıp günün belli saatlerinde çalıştırıyor. Biz sabahın erken saatlerinde santralin oradan geçerken kara dumanlar çıktığını görüyoruz. Filtre sistemi çalıştırılsa beyaz dumanlar çıkması lazım. Gerçi bunun da hilesini de bulmuşlar; Çelikler Holding santralden beyaz duman çıkması için santral bacasına kireç püskürtüyor. Ancak yağan siyah kar onların bu hilesini de açığa çıkardı" değerlendirmesinde bulundu.

'TERMİK SANTRALİ KAPATTIRACAĞIZ'

Bölgedeki hava ölçüm değerlerine ve artan kanser vakalarına da değinen Yalçın, "Bu santrallerin bölgeyi yaşanmaz hale getirmesine rağmen 5. ve 6. ünite için ÇED başvurusu yapıldı. 25 Şubat’ta halkın bilgilendirileceği ÇED toplantısında bunların bütün hukuksuzluklarını yalanlarını yüzlerine karşı söyleyeceğiz. Mevcut santrallere ilişkin hazırlanan raporların birçoğu sahte. Bu raporlara imza atanlar suç işliyor. Bizler bütün bunlara karşı mücadelemizi sürdüreceğiz. Bu santrallerin 40 yıldır filtresiz çalıştırılması nedeniyle bölgede 30 bin erken ölüm yaşandı, kanser vakalarında ciddi bir artış var. Bölgenin daha fazla yaşanmaz hale getirilmesine izin vermeyeceğiz. Sonuna kadar itirazlarımızı sürdüreceğiz ve Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ni kapattıracağız" dedi ve kamuoyuna duyarlılık çağrısında bulundu. (DUVAR)