AİHM, 'Erdoğan'a hakaret' ve 'Facebook beğenisi' davalarında ihlal kararı verdi

Didem Mercan

DUVAR - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) 2012 yılında öğrenciyken, dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilgili açıklamaları yüzünden mahkum olan Ömür Çağdaş Ersoy’un yaptığı başvuruda, Türkiye’nin insan hakları ihlalinde bulunduğuna hükmetti. Mahkeme, Facebook'taki 'beğeni'si nedeniyle işten çıkarılan Melike Ersoy'un da hak ihlaline uğradığına karar verdi.

Mahkeme, Ömür Çağdaş Ersoy'un davasında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşlmesi'nin 10. maddesinin ihlal edildiği sonucuna vardı ve Türkiye'nin manevi tazminat olarak 2 bin euro ile masraf ve giderler için 2 bin euro ödemesine karar verdi.

Mahkeme kararında ‘’Yetkililer, Ersoy'u 22 Aralık 2012'de Ankara Adliyesi önünde yaptığı mitingde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında yaptığı açıklamalara dayanarak suçlamıştı. Başbakan'ın ziyaretini protesto ettiği gerekçesiyle 18 Aralık 2012'de ODTÜ üniversite kampüsünde gözaltına alındı’’ ifadeleri yer aldı.

Ömür Çağdaş Ersoy’un başvurusu, 28 Mart 2019 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılmıştı.

SELMA MELİKE DAVASI: 'BEGENMEK' AKTİF YAYMA ARZUSU DEĞİLDİR

İfade özgürlüğü kapsamında değerlendiren bir diğer dava ise Selma Melike davasıydı. Mahkeme, bir kamu sektörü çalışanının Facebook gönderilerini 'beğendiği”'için işten çıkarılmasını ifade özgürlüğü hakkının ihlali olarak kabul etti.

Selma Melike’nin sosyal medya platformu olan Facebook’ta başkaları tarafından paylaşılan siyasal nitelikteki içerikleri beğenmesi disiplin suçu sayılmış ve iş akdi sona erdirilmişti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararında, ‘’Selma Melike'nin çevrimiçi sosyal paylaşım sitesi Facebook'ta üçüncü şahıslar tarafından yayınlanan bir dizi makaleyi 'Beğen' düğmesine tıkladığı için görevden alındığını kaydetmiştir’’ ifadeleri yer aldı. Mahkeme, insanların içeriğe ilgilerini göstermeleri ve onaylamaları için sosyal ağlarda "beğenilerin" kullanılmasının, çevrimiçi ifade özgürlüğünü kullanmanın yaygın ve popüler bir biçimi olduğu kanaatine vardı.

Bu bağlamda mahkeme, söz konusu sosyal ağda söz konusu içeriği oluşturan ve yayınlayan kişinin Selma Melike olmadığını ve eyleminin, içeriğin altındaki "Beğen" düğmesini tıklamakla sınırlı olduğunu kaydetti. Mahkeme kararında, ‘’İçeriğe bir 'Beğenme' ekleme eyleminin, sosyal ağlarda içerik paylaşmakla aynı ağırlığı taşıdığı düşünülemeyeceğini, çünkü bir 'Beğeni'nin yalnızca yayınlanan içerik için sempati ifade ettiğini ve aktif bir yayma arzusu olmadığını" ifade edildi. 

Mahkeme, başvuranın ifade özgürlüğü hakkına yapılan müdahale ile izlenen meşru amaç arasında makul bir orantılılık ilişkisi bulunmadığı kanaatine vardığını açıkladı ve Türkiye'nin Melike'ye manevi tazminat olarak 2 bin euro ödemesine karar verdi.

Selma Melike başvurusu, 20 Haziran 2019 tarihinde yapılmıştı.