AK Parti’nin yeni hedefi: Demiryollarında da 'yap-işlet-devret'

Ogün Akkaya

ANKARA- TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ile Sayıştay raporlarının geneli üzerindeki görüşmelerini tamamladı. Teklifler, 26 Ekim’deki komisyon toplantısında oy çokluğuyla kabul edildi. 

Komisyonda CHP’li vekillerle AK Partili vekiller arasında ‘Yap-İşlet-Devret’ (YİP) projeleri kapsamında yapılan otoyolların fiyatlarına ilişkin tartışma yaşandı. Komisyonda söz alan AK Parti Aydın Milletvekili Bekir Kuvvet Erim otoyol, tünel ve köprü projelerinde uygulanan ‘Yap-İşlet-Devret’ modelinin demiryollarında da uygulanmasını gündeme getirdi.

‘PARASIZ GEÇMEK İSTİYORSAN NORMAL YOLDAN GİT’

Komisyonda AK Partili Erim, Kamu Özel İşbirliği’ne (KÖİ) dair bir sunum yaptı. Yap-İşlet-Devret olarak da bilinen projelere ilişkin bilgi veren Erim, kamu yatırımlarıyla uzun yıllar sürecek projelerin, KÖİ yönetimiyle özel sektör tarafından çok daha kısa sürede gerçekleştirildiğini söyledi.

KÖİ projeleri için şimdiye kadar 86 milyar dolar yatırım yapıldığını aktaran Erim, Türkiye’deki 3 bin 532 kilometrelik otoyol ağının bin 250 kilometresinin bu modelle hayata geçirildiğini söyledi. Projeleri sayan Erim’e CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı karşı çıktı. Arı’nın “Kaç paraya geçiliyor haberiniz var mı?” sorusuna Erim, “Alternatif yolu var, parasız geçmek istiyorsan normal yoldan geçeceksin. Diğer yollar kapanmadı, yanında alternatif yol var” yanıtını verdi.

Cavit Arı’nın tekrar söz alıp “115,5 liraya gidiyorsun” demesi üzerine ise Bekir Kuvvet Erim, “Benim işim hızlı görülecek, ben hızlı gitmek istiyorsam, bana uyarsa oradan gideceğim. Sen normal yoldan git, öbür yoldan çık” dedi. Buna karşılık “Haberin yok, konuşuyorsun” diyen Arı’ya bir yanıt da AK Parti Trabzon Milletvekili Salih Cora’dan geldi. Cora, Arı’ya “Normal yoldan git Cavit Bey” diyerek karşılık verdi.

‘DEMİRYOLLARINI DA YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ İLE YAPMALIYIZ’

Tartışmaların ardından sunumuna devam eden Erim, bir başka ‘Yap-İşlet-Devret’ projesi olan Osman Gazi Köprüsü’nün sürücülere sağladığı kolaylığı, mesafelerin kısalması üzerinden anlattı. “Aynı kolaylık” için insanların Çanakkale Köprüsü’nün yapımını beklediğini aktaran AK Partili Erim, köprü fiyatlarına ilişkin ise “Ben fazla para ödemek istemiyorum diyen feribota biner, feribotla gider. Alternatifi var” dedi.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün ileride demiryolu ile de hizmet vereceğini belirten Erim, diğer demiryollarının da ‘Yap-İşlet-Devret’ yöntemiyle yapılmasını “Bir an önce yapılsın” sözleriyle dile getirdi.

‘KAMUYA HİZMET EDEN POLİTİKALAR, SÖYLEMLER DEĞİL’

‘Yap-İşlet-Devret’ modelinin halihazırda yolcu garantili bir şekilde Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı’nda uygulandığını hatırlatan Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Başkanı Murat Oral’a göre de diğer demiryollarında da bu modelin uygulanmak istenmesinin amacı Devlet Demiryolları’nın statüsünün değiştirilmek istenmesi.

“Bu memlekette onca yıldır özelleştirme yapılıyor. Hangi derdimize derman oldu, borcumuz mu azaldı” diyen Oral, demiryollarındaki çalışmaların Kamu Özel İşbirliği’ne gerek kalmadan kamu maliyeti ile gerçekleştirilebileceğini belirterek şunları söyledi: “Demiryollarının altı tane limanı vardı, beşi gitti. En büyük geliri getiren yerlerdi buralar. Özelleştirme, yap-işlet-devret, yeniden yapılandırma bunların hepsi sermayeye hizmet eden yol ve yöntemler. Kamuya hizmet eden politikalar, söylemler değil. Devletten güçlü kimse yoktur. Bunlar tamamen saptırmadır, algıdır. Son dönemlerde türeyen zenginlere bakın adı sanı duyulmamış insanlar. Bundan önce Cengiz, Limak, Kolin mi vardı. Bunlar bu iktidar döneminde zenginleşen şirketler.”

‘İHALE YASASI'NA TAKILIP, SAYIŞTAY DENETİMİNE GİRMEK İSTEMİYORLAR’

Demiryollarının da ‘Yap-İşlet-Devret’ modeli ile yapılmasının amaçlarından birinin de statü değişikliği olduğunu belirten Oral, “Devlet Demiryolları’nın zenginliği var. Arazisi, malı, mülkü var. İhale Yasası'na takılmak istemiyorlar. Sayıştay denetimine girmek istemiyorlar. Devlet memurluğu güvencemizi elimizden almak istiyorlar” ifadelerini kullandı ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Devlet Demiryolları, bütün yatırımları yapacak güçtedir. Hazineden para ayrılıyor. Hiç kimse demesin ki yapamaz! Yüksek hızlı tren hatlarını yapan devlet, garını mı yapamaz. Biz neyi yapamıyoruz da müteahhit yapacak? Amaçları, bizim kurumumuzu, zenginliğimizi elimizden almak. Demiryollarının kıymetli arazileri, yolları, garları var. Ankara’nın göbeğindeki 70 dönüm arazimizi alıp, Medipol Üniversitesi’ne verdiler. Haydarpaşa Garı’nı, Okçular Vakfı’na vermek istediler, iptal ettirdik. Şimdi Yenikapı- Sirkeci arasındaki yolumuzu teke düşürüyorlar bisiklet yolu yapmak için. Onun da sağındaki, solundaki arazileri peşkeş çekecekler. Rezidans, ticaret merkezleri yapacaklar.”