Alpargün Apartmanı: Tüm deprem davalarına emsal olabilir

İSTANBUL - Maraş merkezli 2023 Şubat depremlerinde Adana’da 96 kişinin öldüğü Alpargün Apartmanı’nın müteahhidi Hasan Alpargün 27 Haziran'da ikinci kez hakim karşısına çıkacak. Adana 12’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek duruşmada Hasan Alpargün'ün ‘Olası kastla insan öldürme’ suçundan yargılanması gündemde. Bu gelişme, Alpargün Apartmanı’nın müteahhidi Hasan Alpargün’ün depremde vefat eden 96 kişiyi öldürme suçundan ağır ceza almasının önünü açabilir. Davanın avukatları mahkemenin, Hasan Alpargün’e ceza vermesi durumunda, depremden etkilenen diğer kentlerdeki yargılamalara da emsal olabileceğini belirtti.

‘SAVCININ MÜTALAA VERMESİ BEKLENİYOR’

6 Şubat 2023’te yaşanan depremden etkilenen kentlerden biri de Adana olmuştu. Yıkılan Alpargün Apartmanı’nda yaşayan 96 kişi yaşamlarını yitirmişti. Adalet Peşinde Aileleri’nin açtığı dava sonrasında Hasan Alpargün hakkında ‘taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma’ suçlamasıyla 22 yıl 6 aya kadar hapis cezası talep edilmişti. Ancak savcılık Hasan Alpargün hakkındaki soruşturmayı ilk olarak olası kast ile insan öldürme suçlamasıyla yürütmüştü. Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Adana Şube Başkanı Baran Taygun Metin, 'olası kast'ın iddianame de 'taksirle ölüme neden olmaya' çevrildiğini söyledi. Hasan Alpargün’ün olası kasttan ifadesinin alınması isteyen avukatların talebini mahkeme kabul etti. Ayrıca davanın ikinci duruşmasında savcının mütalaa vermesi bekleniyor.

‘OLASI KASTTAN CEZA ALIRSA, EMSAL OLABİLİR’

Avukat Baran Taygun Metin, yaptıkları itirazlar neticesinde, Hasan Alpargün’ün olası kasttan ifadesinin alındığını belirterek şöyle konuştu: “Son bilirkişi raporuyla birlikte kamu görevlilerinin de yargılanabilmesinin önü açıldı. Olası kasttan ceza aldırabilirsek, kararın sadece deprem dosyaları değil, maden ve iş cinayetleri dosyaları için de emsal nitelikte olabileceğini düşünüyorum.”

Deprem, maden ve iş kazaları gibi çok ölümlü olaylarda sorumluların 'taksirle öldürme veya yaralanmaya neden olma suçlarından yargılanması, verilen cezaların düşük kalması ve caydırıcı olmamaması nedeniyle eleştiriliyordu. 

BİLİRKİŞİ RAPORUNDA ÖNE ÇIKAN DETAYLAR NELER?

Ana kirişler ile kolon bağlantılarının deprem davranışı açısından önemli olduğuna vurgu yapılan raporda, Alpargün Apartmanı’nda kirişlerin kolonlara tam olarak oturmadığı gözlendi.

Bilirkişiler ayrıca Google Street View üzerinden yaptıkları taramada, binanın aks çerçevesinde yer alan kolonların yön ve boyutları ile proje verilerini karşılaştırdı. Saha verileri ile projenin ilgili kattaki aks için uygun olmadığı gözlemlendiği aktarıldı.

Ayrıca binadan alınan çelik örneğinde, yüksek karbon içeriğine sahip olduğundan akma platosunun oluşmadığından bahsediliyor. İTÜ Yapı Malzemesi laboratuvarında gerçekleştirilen deney raporuna göre alınan örneklerin yönetmelik koşullarını sağlamadığı ifade edildi. Raporda, Alpargün Apartmanı’ndan alınan karot örneklerinde ise en düşük beton basınç dayanımının şartlarını sağlamadığı belirlendi. Bilirkişiler Alpargün Apartmanı’nın yıkılmasında zeminden kaynaklı bir sorun olmadığı kanaatine vardığını kayda geçirirken, analizler sonucunda binanın bodrum, zemin ve birinci kat kolonları başta olmak üzere ilk dört katta kolonların önemli kısmının gerek kesit gerekse donatı açısından yetersiz olduğu ifade edildi.

Bilirkişilerin raporda en dikkat çekici ifadelerinden biri de yapının tasarımında dikkate alınan deprem kuvvetinden daha az bir deprem kuvvetinin yapıya etki etmesi oldu:

“Deprem sırasındaki göçmenin ana nedeninin taşıyıcı sistem tasarımının, imalatının ve denetiminin deprem davranışına yeterli cevabı verebilecek şekilde yapılmamış olmasıdır. Mimari ve betonarme proje farklılıklarının ve imalat ile projelerdeki uyumsuzlukların denetim aşamasında tespit edilmemiş olması başkaca bir neden olarak sıralanabilir.”