Altılı masadan ‘seçim güvenliği’ raporu: Seçim öncesi, seçim günü ve sonrası iş birliği sürecek

ANKARA - CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi temsilcilerinin yer aldığı ‘seçim güvenliği komisyonu’, son bir ayda yaptığı 6 toplantının ardından 2023 seçimleri öncesinde yol haritasını netleştirdi.

Oğuz Kaan Salıcı (CHP), İdris Şahin (DEVA Partisi), İlay Aksoy (Demokrat Parti), Ayhan Sefer Üstün (Gelecek Partisi), Şenol Sunat (İYİ Parti) ve Hasan Bitmez’in (Saadet Partisi) bulunduğu komisyonda çalışmalar, 4 ana başlık ile 24 alt maddede toplandı.
Buna göre 4 ana başlık; seçim öncesi yapılacak çalışmalar, seçim takvimi boyunca yapılacak çalışmalar, seçim günü yapılacak çalışmalar ve seçim sonrası yapılacak çalışmalar olarak belirlendi.

SEÇİM ÖNCESİ NELER YAPILACAK?

Seçim öncesi yürütülecek çalışmalar 10 başlıkta toplanıyor. Bu başlıklar kapsamında, seçmen kütüklerinin oluşumu ve paylaşımı, sandık başı işlemlerini takip edecek kadroların tespiti, il ve ilçe seçim kurulları, partilerin seçim altyapısı, ortak çalışma ve bilgi paylaşımı, bütün kurul üyeleri, temsilci ve müşahitlerin eğitimi, YSK temsilcileri, avukat/hukukçuların belirlenmesi, yurtdışı seçmenlerine yönelik çalışmalar, sivil toplum ve gönüllülerle iş birliği ve seçim mevzuatı üzerine çalışmalar yürütülecek.
İlk olarak her siyasi parti, seçmen kütüklerini düzenli olarak YSK’dan temin ederek üzerinde çalışacak. Bu çalışmalarda, konut satışı üzerinden, bankaya döviz yatırılması/tahvil alma gibi yöntemlerle veya geçici koruma statüsündeyken vatandaşlık kazananların seçmen kütüklerindeki il/ilçe/mahalle bazındaki dağılımı incelenecek. Ayrıca anormal seçmen kaydı görünen haneler, vefat ettiği halde seçmen listesinden düşürülmemiş yurttaşlar ve konut vasfını kaybetmiş adreslerde bulunan seçmenler araştırılacak.

SEÇMEN KÜTÜKLERİNE YÖNELİK ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER

Altılı masayı oluşturan siyasi partilere göre, seçmen kütüklerinin oluşumuna ve paylaşımına dair alınması gereken bir kısım tedbirler de var. Bu tedbirler arasında adres kaydı olmadığı halde seçmen olan kişilerin, eski adreslerinde seçmen olarak gösterildikleri, seçmen ve askı listelerinde belirtilmesi gerektiği yer alıyor.
Seçmen kütüklerinin oluşumu veya güncelleştirilmesi ya da kesin olarak karara bağlama yetkisinin, İlçe Seçim Kurulunda olması için yasal düzenleme yapılması önerildi. Ayrıca cezaevlerinden izinli çıkan mahkumların seçim oy kullanma sürecinin kontrol edilmesinin yanı sıra silah altında bulunan askerlerin ‘kendilerinin’ oy kullanıldığından emin olunması gerektiği vurgulandı.

TEKNİK ALTYAPI VE SİSTEMLERİN BİRBİRLERİYLE İLETİŞİMİ SAĞLANACAK

Her siyasi parti, İl Seçim Kurullarında temsilci bulunduracak ve buradaki üye ve temsilciler, itiraz süreçlerinde ve birleştirme tutanaklarının kontrolü gibi işlemlerde iş birliği yapacak. Aynı zamanda her siyasi parti ıslak imzalı tutanaktan, müşahit, sandık kurulu üyesi, okul ve bina sorumlusu gibi birçok alanda iş birliği sağlayacak, olası olumsuzluklarda tedbir ve önlem alacak. Tüm bu planlamaların koordinasyonu teknik altyapı ve sistemlerin birbirleriyle iletişimi sağlanarak yapılacak. Seçim sürecine kadar YSK’da temsilcisi bulunan siyasi partilerin YSK temsilcileri, YSK’nın bütün toplantılarında hazır bulunacak, bilgilerini ve notlarını diğer siyasi partiler ile düzenli olarak paylaşacak.

PARTİLER STK VE GÖNÜLLÜLERLE İŞ BİRLİĞİ GÖRÜŞMELERİ YAPACAK

Her siyasi parti, kendi avukat/hukukçu havuzunu oluşturacak. Altılı masayı oluşturan siyasi partiler ellerindeki avukat/hukukçu havuzunu sayı ve görev yeri bakımından karşılaştırarak, Türkiye’nin her yerinde gerekli hukuki desteği sağlamak üzere avukat/hukukçu görevlendirmesi yapabilecek. Partiler bu süreçte sivil toplum ve gönüllülerle iş birliği konusunda görüşmeler yapacak.

SEÇİM SÜRECİNDE ALTILI MASA BİRBİRLERİYLE MİTİNG PROGRAMLARINI PAYLAŞACAK

Seçim takvimi boyunca yapılacak çalışmalar da daha çok sandık güvenliği ve propaganda faaliyetleri kapsayacak. Dört başlık halinde yürütülecek olan çalışmalar, sandık kurulu başkanı ve memur üye belirleme sürecinin takibi, partiler arası program koordinasyonu, propaganda, il/ ilçe seçim güvenliği toplantılar çerçevesinde olacak.
Bu süreçte her siyasi parti, seçim döneminde düzenleyeceği miting, toplantı gibi faaliyetleri programlayarak diğer siyasi partilerle paylaşacak. Bu şekilde, propaganda alanlarının altılı masayı oluşturan siyasi partiler tarafından etkili bir biçimde kullanılması ve partiler arası program koordinasyonu sağlanacak.

‘KAMU GÜCÜNÜN KULLANILMASI ENGELLENECEK’

Altılı masayı oluşturan siyasi partiler, propaganda faaliyetlerinin eşit, adil yürütülmesi için iş birliği yapmayı ve bu yöndeki ihlallerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Bu bağlamda; seçim yasakları ihlallerinin engellenmesi, kamu gücünün ve bürokrasinin kullanılmasının engellenmesi, TRT, Anadolu Ajansı, Basın İlan Kurumu, RTÜK gibi kuruluşların hukuka aykırı yayınları ve müdahaleleri konularında iş birliği yapılacak.

ALTILI MASAYI OLUŞTURAN SİYASİ PARTİLER SEÇİM GÜNÜ DE İLETİŞİM HALİNDE OLACAK

Seçim günü yapılacak çalışmalar ise üç başlıkta toplanıyor. Bu başlıklar sandık oluşumunun takibi, sandık başı işlemlerin takibi (sandık başında gerçekleşen usulsüz işlemler, mükerrer oy kullanımı, kamu gücü kullanılarak yapılan manipülasyonlar, yerel ve yöresel müdahaleler) ve son olarak seçmenin oy kullanmasının teşviki ve kolaylaştırılması (seçmenin oy kullanmasını teşvik etmek ve kolaylaştırmak) gibi konular üzerinde toplandı.
Bu kapsamda her siyasi parti, kendi sandık alanı sorumluları, sandık kurulu üyeleri ve müşahitleri ile İl/İlçe Seçim Kurulu üye ve temsilcileri aracılığıyla sandık başında gerçekleşen usulsüz işlemlere, mükerrer oy kullanımına, kamu gücü kullanılarak yapılan manipülasyonlara, yerel ve yöresel müdahaleler gibi seçmenin iradesini etkileyecek ihlallerde taviz vermeden şikâyet ve itiraz yollarını kullanacak. Altılı masayı oluşturan siyasi partiler seçim günü de iletişim halinde olacak.

USULE UYGUN OLMAYAN İŞLEM VE KARARLARA KARŞI İTİRAZLAR YAPILACAK

Son başlık olan seçim sonrası yapılacak çalışmalar ise itiraz süreçlerini kapsıyor. Bu çerçevede itirazların takibi, ıslak imzalı sandık sonuç tutamağının aşınması ve yetkili birime iletilmesi, oy torbasının İlçe Seçim Kurulu’na intikali, İlçe Seçim Kurulları’ndaki birleştirme işlemlerinin takibi, sandık sonuçlarının merkeze iletilmesi ve YSK tarafından resmî seçim sonuçlarının ilanına kadar olan süre 7 başlıkta toplandı. Seçim sonrasında da altılı masa, usule uygun olmayan işlem ve kararlara karşı yapılacak itirazların takibi konusunda iş birliği içinde hareket edecek.
Her siyasi parti, seçim günü ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarını temin edecek. Bu tutanaklar, altılı masayı oluşturan siyasi partilerin görebileceği şekilde her siyasi partinin kendi sisteminde dijital olarak paylaşılacak. Aynı zamanda her siyasi parti, seçim sonuçlarının kendi sistemine girişini sağlayacak. Bu sonuçlar altılı masayı oluşturan siyasi partiler tarafından görülecek. Bu sonuçlar YSK’nın siyasi partilere ilettiği sonuçlarla karşılatılacak ve gerektiği yerde itirazlar yapılacak. Altılı masa kamuoyunu gerek usulsüzlükler gerekse itiraz ve şikâyet süreçleri hakkında bilgilendirecek.