Altın için yeni rekor tahmini!

2025’TE ONS ALTIN 3,000 DOLARI TEST EDECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR

Geçen hafta, Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 1.63, Euro/TL yüzde 0.19 düşüş yaşarken, altının gram fiyatı yüzde 1.59, dolar/TL yüzde 0.12 artış kaydetti. Borsa İstanbul geçen hafta da psikolojik eşik olan 10,000 puanın altında kaldı. BIST 100 endeksi, en düşük 9,865.74 puanı ve en yüksek 10,159.14 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 1.63 altında 9,910.61 puandan tamamladı. Ons altın 2,689 dolar seviyelerinde, yukarı yönlü hareketini sürdürüyor. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı geçen hafta yüzde 1.59 artışla 3,060 TL'ye, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 1.58 yükselişle 20,752 TL'ye çıktı. Bir önceki hafta sonu 5,045 TL olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 1.61 artarak 5,126 TL'ye yükseldi. Ons altının yıl içinde 3,000 dolar seviyelerini test edebileceğini iddia eden uzmanlar var. Yılın son çeyreğine kadar altında, aralıklarla düzeltmeler olsa da yukarı yönlü hareketin devam edeceğini söylemek mümkün. Dövizde, dolarda ılımlı bir artış devam ederken, Euro'da ise aynı şekilde aşağı yönlü hareket sürüyor. Geçen hafta ABD Doları yüzde 0.12 değer kazanarak 35.4110 TL'ye çıkarken, Euro yüzde 0.19 azalışla 36.3310 TL'ye indi. Yatırım fonları yüzde 0.42 ve emeklilik fonları yüzde 0.48 değer kazandı. Yatırım fonları arasında en çok kazandıranlar yüzde 0.91 ile 'para piyasası' fonları oldu. Gelelim kripto varlıklara... Bitcoin 95,055 dolar seviyelerinde, Ethereum ise 3,286 dolarda... Kripto piyasası uzmanlarının Bitcoin için yıl sonu beklentisinin 185,000 dolar olduğunu da belirtelim. Benzer şekilde öne çıkacak diğer coin’lerde sert yükselişlerin olabileceği bir yıldayız. Türkiye’de de kripto varlıklara ilginin hızlı bir şekilde artacağını belirtmek gerek.

SANAYİ ÜRETİMİNDE DARALMANIN ARDINDAN SERT YÜKSELİŞ

Sanayi üretiminde yıllık daralma serisi kasım ayında son buldu ve sert bir yükselişle yıllık yüzde 1.5 arttı. Sanayi üretiminde haziran ayından sonra yıllık bazda kasım ayına kadar daralma izlenmişti. Belki de sıkılaştırma önlemlerinin en net etkisini sanayi üretimindeki daralmada görmüştük. Bu sebeple olsa gerek, ekonomi yönetiminden gelen politika faizi indirimi sinyalleriyle beraber, sanayi üretimi de dipten hızlı bir yükselişe geçti. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2024 Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.6 azaldı. İmalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1.2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 11.1 artış kaydetti. TÜİK verilerine göre, aylık bazda sanayi üretiminde yüzde 2.9'luk artış görüldü. Bu oran Mart 2023'ten bu yana aylık bazda en yüksek artış... Alt sektörler incelendiğinde, 2024 Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 2.8, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 2 arttı. Bu trendin bu kadar sert olmasa da aralık ayında da sürmüş olması beklenmeli. Ocak ayında TCMB yeni bir faiz indirimine giderse ve kredi ikliminde belli bir yumuşama söz konusu olursa, sanayi üretiminde bir artış serisine girilme ihtimali var. Bu eğilimi olumsuz yönde etkileyebilecek faktörler ise başta girdi maliyetleri ve küresel ihracat ikliminde yaşanması muhtemel daralmalar olacaktır. Tabii ocak ve şubat ayında gelecek ve yüksek olması beklenen enflasyon verilerinin, ekonomi yönetimini faiz indirimlerini ötelemeye zorlaması ihtimali de bulunuyor.

İŞSİZLİK HEM AZALDI HEM DE ARTTI!..

TÜİK'in açıkladığı iş gücü istatistiklerine göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre 84 bin kişi azalarak 3 milyon 72 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0.1 puan azalarak yüzde 8.6 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7’yken kadınlarda yüzde 11.7 olarak tahmin edildi. İstihdam edilenlerin sayısı 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre 168 bin kişi azalarak 32 milyon 748 bin kişi, istihdam oranı ise 0.2 puan azalarak yüzde 49.6 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 67.1’ken, kadınlarda yüzde 32.4... 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0.5 puan azalarak yüzde 15.8 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 11.9, kadınlarda ise yüzde 23 olarak tahmin edildi. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre 0.6 puan artarak yüzde 28.2 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 18.5’ken, işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı yüzde 19.4 olarak öngörüldü. İşgücü 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre 252 bin kişi azalarak 35 milyon 820 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.4 puan azalarak yüzde 54.2 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 72.1’ken, kadınlarda yüzde 36.7 oldu. Hâlâ istihdamdaki cinsiyet eşitsizliği düzeyi çok yüksek... İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre 0.3 saat artarak 42.9 saat olarak gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Ekonomik büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretimimiz toparlanmış, kasım ayında aylık yüzde 2.9, yıllık bazda ise yüzde 1.5 oranında artış kaydetmiştir. Kararlı bir şekilde uyguladığımız politikalarla enflasyonu düşürürken, dengeli büyüme yaklaşımıyla istihdamı, üretimi ve ihracatı artırmayı hedefliyoruz" paylaşımını yaptı. Tabii Cumhurbaşkanı Yardımcısı atıl işgücündeki artışa değinmek istememiş. İstatistiklerdeki gerçekleri ne kadar görmek isterseniz, o kadar görürsünüz!

ENDEKSLERİN KAPSAMINI GENİŞLETMEK BAZEN GERÇEKLERİ MASKELEMEYE YARAR!

İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından yapılan açıklamaya göre, İTO’nun uzun yıllardır hazırlamış ve kamuoyuna sunmuş olduğu ‘İstanbul ücretliler geçinme endeksi’, 1 Şubat 2025 itibarıyla yeni bir içerikle yayımlanmaya başlanacak. Oda yetkilileri, 1995 ve 1985 bazlı ‘ücretliler geçinme endeksleri'nin, değişen tüketim alışkanlıkları ve hayatımıza giren yeni hizmet ve ürünleri temsilinde güncelleme gerekliliği nedeniyle yenilenmesine karar verildiğini belirttiler. Alanında uzman akademisyenlerin oluşturduğu bilim kurulu, İTO’nun ilgili müdürlüğü ve Nielsen IQ Türkiye ortaklığında, aylık 350 hane takip edilerek toplamda 2 bin 400 hanenin katılım gösterdiği hane halkı tüketim araştırması yapılıyor. Mevcut sepetteki sekiz olan ana harcama grup sayısı 12’ye, 242 olan madde sayısı bundan böyle 493’e, 15 bin 275 olan fiyat toplama sayısı ise 24 bin 500 adede çıkarılacak. Yetkililer, TÜİK metodolojisine ve kalıplarına yakınsanmış olsa bile, amacın İstanbul için tüketim kalıplarının gelirler içindeki ağırlığını ve ortalama endeksi belirlemek olduğunu belirtiyor. Bu genişletmenin amacı, İstanbul’da tüketicinin gıdaya mı, ulaşıma mı, kiraya mı daha çok harcama yaptığını daha net belirlemek. Bire bir TÜİK metodolojisini yeniden İTO için üretmek değil, İstanbul’da tüketim kalıplarının gelirler içindeki ağırlıklarını ve onların fiyatlarını belirlemek için yapılan bir çalışma tasarlanmış. Sorun şu ki, böylesi yüksek enflasyon ortamında ve ücretlilerin büyük bir bölümünün yoksulluk sınırının altında yaşamak zorunda kaldığı bir ülkede, endeksteki madde sayısını artırmak, geçim sıkıntısı sebebiyle temel tüketim maddeleri dışında fazlaca bir şey satın alamayan kesimlerin gerçek geçinme endeksini manipüle edebilecek bir riski de içinde barındırıyor. Eğer ki, ekonomik koşulları normal seyreden bir ülkede olsaydık, bu değişiklik çok anlamlı olabilirdi o ayrı.