15 kurumdan açıklama: Bu yönetmelik zeytinliklerin ölüm fermanı

Ogün Akkaya

ANKARA - İktidarın Maden Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklikle zeytinlik alanların madencilik faaliyetlerine açılmasına tepkiler devam ediyor. Aralarında Tarım, Orman Çevre ve Hayvancılık Hizmet Kolu Kamu Emekçileri Sendikası, Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği ve TMMOB’a bağlı odaların da olduğu 15 doğayı ve tarımı korumaya yönelik çalışmalar yürüten kurum ortak açıklama yaptı.

‘2002’DEN BERİ GÜNDEME GELEN MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ TOPLUM VE HUKUK MÜCADELESİ İLE YARGI TARAFINDAN DURDURULDU’

‘Tam Da Şimdi, Zeytinliklerimizi Korumak Zamanıdır’ başlıklı ortak açıklamayı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez okudu. Türkiye’deki zeytinliklerin madencilik, enerji, petrol ve doğalgaz arama, jeotermal tesisler, sanayi ve turizm için imar amaçlı talan edilmesine yönelik girişimlerin gündemden düşmediğini belirten Suiçmez, “Anayasa ve de yasalardaki koruyucu hükümlere rağmen 2002 yılından beri sürekli gündeme gelen mevzuat değişiklikleri, doğayı ve tarımı korumaya duyarlı kesimlerin toplumsal mücadelesi ve hukuk mücadelesi ile defalarca yargı tarafından durduruldu” dedi.

Maden Yönetmeliği’nde yapılan değişikliği, “Zeytinliklerimizin ölüm fermanı” olarak niteleyen Suiçmez, “Anayasal Hukuk Devletinde "Normlar Hiyerarşisi'ne göre; Yasalar Anayasaya, Yönetmelikler ise Yasalara aykırı düzenlenemez” diye konuştu.

‘YASAYA GÖRE, ZEYTİNLİKLERİN 3 KM. YAKININDA TOZ ÇIKARAN TESİSE İZİN VERİLEMEZ’

Anayasa’nın 44 ve 45. maddelerinin tarımın ve tarımsal üretim alanlarının korunmasını düzenlediğini hatırlayan Suiçmez, ortak açıklamaya dair şunları kaydetti:

“1939 tarihli Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun; zeytinliklerin korunmasını ve geliştirilmesini düzenlemektedir. Zeytinlik alanların daraltılamayacağını belirten yasaya göre; zeytinliklerin 3 kilometre yakınında zeytin işleme tesisi dışında toz çıkaran hiçbir tesise izin verilemez. 2005 tarihli 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu; toprağın korunması, geliştirilmesi, tarımsal arazilerin çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak planlı kullanımını düzenlemektedir. Yasa, zeytinlik gibi dikili ve özel ürün arazilerimizi de korumaktadır. 2017 tarihli Maden Yönetmeliği zaten gerekli istisnaları madencilik lehine vermişken, 1 Mart 2022 tarihli yönetmelik değişikliği ile Ege'de ve de ülkemizin her yerindeki zeytinliklerimizin talanına normlar hiyerarşisine aykırı bir şekilde yeni bir yasal kılıf hazırlanmaktadır.”

‘ŞEKİLSEL YENİ ZEYTİNLİK DİKİLMESİ TAAHHÜDÜNÜN BİLİMSEL BİR AÇIKLAMASI YOKTUR’

Yapılan yönetmelik değişikliği ile tarım alanlarını, meraları, zeytinlikleri, ormanları korumak yerine enerji amaçlı kömür ve jeotermal faaliyetlerde belli şirketlere yönelik yeni imtiyazların gündeme getirilmesinin kabul edilemez olduğunu belirten Suiçmez, “Değişiklikte yer alan ‘kamu yararı’ kavramı geçmişteki olumsuz uygulamalar ortada iken zeytinliklerin geleceği adına ciddi bir tehlikedir ve kabul edilemez. Faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getirme taahhüdü, geçmiş uygulamalar dikkate alındığında işlevsizdir ve kabul edilemez. Asırlık zeytinliklerin belli şirketlerin karı için taşınmaya çalışılması ya da şekilsel yeni zeytinlik dikilmesi taahhüdünün bilimsel hiçbir açıklaması yoktur ve kabul edilemez. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın temel görevi zeytinlikleri koşulsuz korumak, zeytin ve zeytinyağı üretimini artırmak iken, bu görevini yok sayarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın doğayı ve tarım alanlarını yok edecek uygulamalarına rıza göstermesi, aracılık yapması kabul edilemez” diye konuştu.

Ülke düzeyinde bilgilendirmeler yaparak toplumsal mücadeleyi ve yönetmeliğe karşı idari ve hukuki süreci başlatacaklarını açıklayan kurumlar şöyle:

HAY-KOOP

KESK TARIM ORKAM-SEN

Kırsal Çevre

TARGET

TARGEV

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

Tüketici Hakları Derneği

TÜM KÖY SEN

TÜSKOOP-BİR

Türkiye Biyologlar Derneği

Türkiye Ormancılar Derneği

Türkiye Ziraatçılar Derneği

Veteriner Hekimler Derneği.