17 Ağustos'tan İzmir Depremi'ne değişmeyen tablo: Mağduriyet

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR - Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999 saat 03.02'de meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki Marmara Depremi'nin üzerinden 22 yıl geçti. Deprem Kocaeli başta olmak üzere Sakarya, İstanbul, Düzce ve Yalova'da ciddi yıkımlara yol açtı. Meclis Araştırması Komisyonu'nun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi etkilendi. Ayrıca depremin ardından 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.

MARMARA DEPREMİ VE ADALET

Depremin ardından zarar gören insanlar en önemli mağduriyetlerden birini şüphesiz yargılama süreçlerinde yaşadı. 170 kamu görevlisi hakkında görevi ihmal suçlamasıyla dava açıldı. Bu kişilerin bazıları görevden uzaklaştırılırken, bazı davalar da zaman aşımı nedeniyle düştü. Ayrıca yıkılan ya da zarar gören binaların müteahhitleriyle ilgili 2 bin 100 dava açıldı. Yalova'da inşa ettiği binaların önemli bir kısmı çöken ve 200'e yakın insanın ölmesine neden olan müteahhit Veli Göçer, 18 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. 7,5 yıl hapis yattıktan sonra 2011'de tahliye olan Göçer, 2018 yılında kurduğu şirketle yeniden inşaat sektöründe faaliyet göstermeye başladı. Çeşitli tarihlerde görülen davalardan bazıları ise şu şekilde:

Düzce Ersoy Apartmanı: 36 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.

Düzce Ömür Hastanesi: 11 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.

Yalova Ceylankent Sitesi: 98 kişi öldü, 2 sanığa verilen hapis cezaları ertelendi.

Kocaeli Ubay Apartmanı: 58 kişi öldü, müteahhit hakkında verilen ceza ertelendi.

Yüksel Sitesi: 316 kişi öldü, 5 sanığa verilen çeşitli cezalar ertelendi.

Can Göçer ve Zafer Çoşkun: Veli Göçer’in oğlu ile ortağı yakalanamadığı için haklarındaki dava zaman aşımına girdi.

Sakarya: 695 davadan sadece 5 kişiye ceza çıktı, diğer davalar zaman aşımına uğradı.

Kocaeli: 600 dava açıldı, 12 kişi 10’ar ay hapis cezası aldı. 6’sının cezası infaz edildi, 6’sı için süre istendi.

Yalova: 173 dava açıldı, hemen hemen tamamı sonuçlandı. Ceza aldığı bilinen tek isim olan Veli Göçer 18 yıl 9 ay hapse mahkum edildi.

Düzce: Yaklaşık 220 dava açıldığı sanılıyor. Yargılamalar sonucu hiç kimse cezaevine girmedi.

İZMİR DEPREMİ: DEPREMZEDELERİN EV MAĞDURİYETİ SÜRÜYOR

30 Ekim 2020 günü Yunanistan'ın Sisam Adası açıklarında 6.9 büyüklüğünde meydana gelen İzmir Depremi ise son yılların en büyük depremi oldu. Yaklaşık 16 saniye süren deprem kent merkezinde yıkımlara neden olurken, resmi rakamlara göre toplam 117 kişi öldü ve bin 34 kişi yaralandı Ayrıca yaklaşık 80 bin hanede 250 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Yıkılan bazı binaların müteahhitleri ile ilgili yargılamalar ise sürerken, evlerini kaybeden İzmirlilerin mağduriyetleri yaklaşık 10 aydır bir türlü giderilmedi. İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği'nin (İZDEDA) açıklamalarına göre yıkılan evlerin yerine yapılacak inşaatlar için en az 450 bin TL gibi hiçbir depremzedenin ödeme gücü olmayan fiyatlar isteniyor.

DEPREMZEDENİN AYLIK ÖDEMESİ GEREKEN TUTAR: 7 BİN 500 TL

Gazete Duvar'a konuşan İZDEDA Başkanı Haydar Özkan, deprem sonrası evlerini kaybeden İzmirlilerin sorunlarının halen çözüme kavuşturulmadığını aktardı. Mevcut durumda evini yaptırmak isteyen depremzedenin aylık ödemesi gereken tutarın 7 bin 500 TL civarında olduğuna dikkat çeken Özkan, proje alanlarında hasar oranına göre ayrım yapılarak oluşturulan farklı ödeme planlarının, depremzedeler arasında adaletsizliği ortaya çıkardığını belirtti. Özkan, “Gelir seviyesi bin 300 TL ile 4 bin TL arasında olan ve büyük çoğunluğu emekli olan depremzedelere kentsel dönüşümcü muamelesinin reva görülmesinin kabul edilemez” dedi. Özkan, tüm yetkililerin ve sorumluların depremzedelerin sesini duyması gerektiğini vurguladı.

'DEPREMZEDELERİN YALNIZLIĞI SON BULSUN'

17 Ağustos 1999 yılında yaşanan depremin üzerinden neredeyse çeyrek asır geçmesine rağmen acıların dinmediğini belirten Özkan, son olarak şunları kaydetti;

“Bu deprem, başımıza gelenlerden sonra İZDEDA üyeleri için daha büyük bir anlam kazanmıştır. Söz konusu depremde hayatlarını kaybeden canlar için Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı dilerken, korkusuzca yaşayabileceğimiz korunaklı konutlar için devletimizin ve belediyelerimizin üstüne düşenleri tekrar hatırlatmak biz son depremzedeler için bir görevdir. Önlemler alınıp yeni konutların inşasında herkes üzerine düşen görevi yerine getirmelidir ki yeni İstanbul'lar, yeni Malatya'lar, yeni Elazığ'lar, yeni İzmir'ler olmasın. Bu vesileyle yetkili makamların neredeyse bir yılı geride bırakan İzmir depremzedelerinin sorunlarına da bir an önce eğilerek yeni evlerinin inşasında yalnızlığımızın son bulmasını sağlamalarını istiyoruz.”