19 yılda 10 vergi affı: Çarpık vergi düzeninin göstergesi

ANKARA - AK Parti’nin vergi ve sigorta primleri başta olmak üzere kamuya olan borçlara erteleme, yeniden yapılandırma ile esnafa geçici, ‘sicil affı’ getiren 'Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'ne CHP ve HDP muhalefet şerhi verdi.

CHP şerhinde, bu hafta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek 19 maddelik teklif, “mali af getiren kanun teklifi” olarak nitelendirildi, “Kamu yükümlülüklerinden kaçınmayı teşvik edici bu düzenlemelerle vergi adaleti ve genel olarak hakkaniyet anlayışı zedelenmektedir. Her defasında bu kez son denilerek açıklanan mali aflar, adeta 'sondan bir önceki'ne dönüşmüş durumdadır. Ayrıca düzgün, dürüst ve kurallara uygun çalışan mükellefler açısından da cezalandırılıyormuş hissini yaşatmaktadır” denildi.

'ÜLKE VERGİ SİSTEMİNE ZARAR VERİLİYOR'

CHP şerhinde bu tür düzenlemelerle kamu alacaklarının tasfiyesi kapsamında istenilen gelirin de elde edilemediği geçmiş örneklerle anlatıldı. Şerhte, “Bu kadar sık yeniden yapılandırma ve varlık barışı düzenlemesi yapılan bir ülkede hiçbir vatandaş, hiçbir yurttaşın güven duyarak yurt dışındaki varlığını belli güvencelere rağmen yurt içine aktarması da öngörülemez. Yurt dışına giden varlığın nedeni Türkiye’deki ekonomik istikrarsızlıktır, ödenmeyen-kaçırılan verginin nedeni hukuk sistemindeki aksaklıklardır, siyasal istikrarsızlıktır, vergi silahının acımasız bir şekilde mükellefler üzerine bir tehdit unsuru olarak kullanılmasıdır. Bu tür düzenlemelerin sıklığı ve alışkanlık haline getirilmesi, ülkedeki vergi sistemine, belge ve kayıt ve denetim yapısına, kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye, kara paranın aklanmasının önlenmesine de zarar verici nitelik taşımaktadır” denildi.

CHP teklifle getirilen matrak artırımına da Covid-19 pandemi süreci ile ilgisi bulunmadığı gerekçesiyle itiraz etti. Şerhte, “Sürekli matrah artırımı mükelleflerin vergi ödeme bilincini zayıflatmakta, vergiye gönüllü uyum kavramını yok etmekte, vergi sistemini tahrip etmektedir. Bu müessese vergide adalet ve ödeme gücü prensibini de ortadan kaldırmaktadır” tepkisi gösterildi.

'HER ZAMAN SEÇİM ARİFELERİNE DENK GELMİŞTİR'

HDP şerhinde de son yapılandırmadan 6 ay sonra “vergi afları” da içeren daha geniş bir yapılandırma teklifi getirildiğine dikkat çekildi. Şerhte, “Pandeminin devam etmesi” gerekçesiyle getirildiği açıklanan teklifin aslında AK Parti-MHP koalisyonunun yanlış politikalarıyla iyiden iyiye bozulan devletin mali dengesi nedeniyle özellikle bazı kesimlere birtakım ödünler vererek devletin alacaklarını tahsil etme ihtiyacı duyduğu savunuldu.

İstediği oranda vergi tahsilatı gerçekleştiremeyen hükümetin para toplamak amacıyla bu teklifi getirdiğine vurgu yapan HDP şerhinde, “Genellikle vergi aflarındaki temel amaç mükellefi sübvanse etmekten çok, siyasi iktidara siyaseten iltimas sağlayacak ve iktidarının devamlılığını sağlayacak ve sosyal desteği arttıracak harcamalar için kaynak bulmak ve seçimlerde yeniden iktidar olabilmek için gerekli yapı taşlarını döşemektir. AKP döneminde de vergi afları, neredeyse her zaman, seçim arifelerinde ve yahut hazinenin boşaldığı zamanlara denk gelmiştir” denildi.

'ÖNCELİK İŞSİZLER, İŞÇİLER, ÇİFTÇİLER, ESNAFLAR OLMALI'

AK Parti döneminde 10 kez vergi affı getirildiğine vurgu yapılan şerhte, "Bu kadar sık “vergi affı” ya da “alacakların yapılandırılması” düzenlemesinin getirilmesi ülkede çarpık bir vergi düzeni olduğunu net bir biçimde göstermektedir. Ancak unutulmamalıdır ki belirli siyasi amaçlar uğruna çıkarılan vergi aflarının vergi adaletini bozma, vergi gayretini zedeleme, idarenin tahsil gücünü zayıflatma, vergi yargısının iş yükünü artırma ve vergi ahlakında erozyona sebep olma gibi negatif etkileri de söz konusudur. Vergi aflarının sıklıkla uygulanması, vergisini zamanında ödeyen veya stopaj usulü vergi ödeyen emekçi sınıf açısından adaletsizliğe sebep olmakta, gelir dağılımını bozmaktadır” değerlendirmesi yapıldı.

Vergi borcu olan herkesin aynı çuvala sokulmasının da doğru olmadığı belirtilen şerhte, “Getirilmek istenen bu vergi affı düzenlemesi “vergisini ödeyemeyen” ile “vergisini ödemeyen” arasındaki farkı atlamaktadır. Vergi affının önceliği pandemiden dolayı vergisini ödeyemeyen işsizler, işçiler, çiftçiler, esnaflar, emeğiyle geçinen yurttaşlar olmalıdır. Pandemi koşullarından dolayı şayet vergi alanında düzenlemeler yapılıyor, yapılandırma ya da aflar getiriliyorsa daha da bozulan gelir dağılımı hesaba katılarak öncelikle ve esasen emeğiyle geçinen yurttaşların üzerindeki hem dolaysız hem de dolaylı vergi yükü hafifletilmelidir” denildi.

157 MİLYAR LİRA VERGİ CEZASI SİLİNECEK

Teklife göre mükellefler eğer vergilerin anaparasını öderse, 157 milyar TL vergi cezası silinecek. HDP şerhinde, yakın zamanda esnaflara 4 milyar TL destek verileceği açıklaması hatırlatılarak sessiz sedasız bu tasarıyla 157 milyar TL vergi cezasının silineceği ve yarattığı eksikliğin yine dar gelirlinin kursağından çıkacağı ifade edildi.