2 bin 700 yıldır dönüyor: 40 değirmenden 1'i çalışıyor
Van Gürpınar'da Urartulardan kalma 40 sıralı su değirmeninden günümüze 13'ü ulaşabildi. Kürtçe 'Çil Aş' olarak bilinen değirmenlerden sadece biri çalışır durumda.
VAN – Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Değirmendüzü Mahallesi’nde bulunan ve Kürtçe ismiyle ‘Çil Aş’ olarak bilinen, 2 bin 700 yıl önce Urartular tarafından inşa edilen değirmenler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Dünyada, yan yana sıralı şekilde inşa edilmesi ve her biri için açılan ayrı kanallardan su getirilmesiyle tek örnek olarak bilinen değirmenler, bakımsızlıktan dolayı metruk yapılar olarak varlığını sürdürüyor.
40 değirmenden günümüze sadece 13 tanesi ulaşabildi. Oysa 2010 yılında bu değirmenlerden 15’i aktif halde çalışıyordu. Bugün gelinen noktada, bunlardan yalnızca biri restore edilerek aktif hale getirilmiş durumda.
Öğretmenlikten emekli olduktan sonra baba yadigarı değirmeni onararak yeniden çalışmasını sağlayan Seyfettin Üçer, tek gayesinin bölgenin tarih ve kültürünü korumak olduğunu söylüyor.
Üçer, yakın tarihe kadar aktif olarak çalışan diğer değirmenlerin yanlış su yönetimi politikalarından kaynaklı olarak harap hale geldiğini belirterek şu çağrıda bulunuyor: “Bu değirmenler bizim kültürel mirasımızdır. Bunu korumak bizim görevimizdir. Yeniden restore edilmesi ve korunması gerekiyor.”