2 kişinin öldüğü balon kazasında 'hava kötü' uyarısı yapılmış

Osman Çaklı

DUVAR - Kapadokya’nın Avanos ilçesine bağlı Kavak beldesinde dün sabah havalanan sıcak hava balonu ‘olumsuz hava şartları’ nedeniyle sert iniş yaptı. Balonda bulunan iki turist hayatını kaybederken üç kişi ise yaralandı. Kazayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında balon pilotu tutuklandı. 

Yaşanan olay, sıcak hava balonlarıyla ilgili soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Hava koşulları öngörülemez bir durum muydu? Kimler nasıl sıcak hava balonu uçurabiliyor? Eğitimleri kimler veriyor?

SLOT HİZMET MERKEZİ UÇUŞTAN ÖNCE UYARMIŞ

Kapadokya’da 18 Ekim sabah 07.25’te havalanan özel bir balon firması, sert iniş yaptı. Valilik açıklamasına göre, sert inişin nedeni ani rüzgar değişimiydi.

Bölgedeki hava trafiği, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından denetleniyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Kapadokya Üniversitesi iş birliği ile 2013 yılında kurulan Slot Hizmet Merkezi, artan firma sayısı nedeniyle hava trafiği güvenliği için uçuşları kontrol ediyor.

18 Ekim sabah 05.56’da Slot Hizmet Merkezi tarafından yapılan güncellemeye göre Ürgüp, Avanos, Orhahisar, Mustafapaşa üzerinde meteorolojik şartlar nedeniyle saat 06.00 ile 15.00 arasında uçuşların uygun olmadığı değerlendirilmesi yapıldı. Uçuş izinlerinin gösterildiği internet sitesinde ‘kırmızı renk’ hava koşullarının uçuşa uygun olmadığını ifade ederken, ‘yeşil renk’ uçuş uygunluğunu temsil ediyor. Ancak kare içerisine alınan haritada bölgenin neredeyse tamamında kırmızı renkli uyarı bulunuyor.

EMNİYETLİ UÇUŞ İÇİN SHGM 2010 YILINDA YENİ KURALLAR GETİRMİŞTİ

Kapadokya’da 2003 yılında yalnızca yedi firma sıcak hava balonculuğu yapıyordu. Bu sayı günümüzde 25’e yükseldi. Rakamların artmasıyla harekete geçen SHGM, 8 Ağustos 2010 tarihinde yayımladığı Balonla Hava Taşıma İşletmeleri Talimatı ile sıcak hava balonculuk sektörüne yeni kurallar getirdi. SHGM tarafından yayımlanan kurallarda, işletmelerin kuruluş şartlarından operasyonlarına, filo yapılarından uçuş izinlerine ve kalite sistemlerine kadar olan düzenlemeleri içeriyor. Buna göre, balon işletme ruhsatı almak isteyenler SHGM’ye başvuruyor. Başvurucular incelendikten sonra uygun bulunursa ön izin almaya hak kazanıyor. İzin sürecinde gerekliliklerin yerine getirilmesi durumunda ‘asıl’ ruhsat veriliyor. Ancak söz konusu ruhsatların iki yılda bir yenilenmesi gerekiyor. Firmaların bünyelerinde, sorumlu müdür, uçuş işletme ile eğitimden sorumlu yönetici personel, yer işletme ile bakımdan sorumlu yönetici personel ile kalite sistemi yöneticisi bulundurmaları zorunlu kılındı. Ayrıca balon pilotunun uçuş gerçekleştirilecek olan bölgeye uygun eğitim alması, tehlike anında kullanılması gereken teçhizatlar ile ilgili eğitim görmüş olması ve bu eğitimleri her üç yılda bir yenilemesi de zorunluluk kapsamında tutuldu.

HERKES BALON PİLOTU OLABİLİR Mİ?

Yılda yaklaşık 400 bin turist ağırlayan Kapadokya’da balon pilotları nasıl yetişiyor? Yaklaşık 250 pilotun balon uçurduğu Kapadokya’da, pilot eğitimleri hayati bir önem taşıyor. Kapadokya’da balon pilotluğu için müfredatı MEB onaylı olan özel bir uçuş okulu bulunuyor. Pilot olabilmek için en az 40 saat teorik, 25 saat ise uygulamalı uçuş eğitimi almak gerekiyor. Ancak eğitimler 100 saate kadar çıkabiliyor. Derslerin içeriğinde meteorolojik bilgiler de yer alıyor. Pilotlar iniş-kalkıştan, rüzgar eğitimine kadar ders görüyor.

Oryantasyon eğitimi de dahil olmak üzere eğitimler yaklaşık dört ay sürüyor. Başarı elde edenler, lisans alarak pilotluk mesleğine adım atıyor. Pilot olabilmek için 18 yaş ve üzeri olunması, en az lise veya dengi okul mezunu olunması, suç kaydı bulunmaması, pilotluk için tıbben bir engelin olmaması şartları aranıyor.