'İkinci Süveyş Kanalı': Türkiye basını The Guardian'ın 1 Nisan şakasını yuttu

DUVAR - İngiliz gazetesi The Guardian, okuyucularına 1 Nisan şakası olarak 'Süveyş Kanalı'na alternatif yeni kanal geliyor' başlıklı bir haber yayımladı. Haberde, Birleşmiş Milletler'in aslında var olmayan bir komitesinin yeni kanal projesini incelediği, projenin 'Mısır'dan Kuzey İrlanda'ya tünelleri de içerebileceği' ama 'Akdeniz'deki su seviyelerinin hafifçe düşmesine yol açacağı' iddia ediliyordu. Görüşlerine yer verilen uzmanlar ve kazma işlemini yapacak olan şirket de tamamen uydurmaydı.

The Guardian'ın 1 Nisan şakaları özel bölümünde yayımlanan bu haber, Türkiye'de Hürriyet, Milliyet, Sabah ve Birgün gibi gazetelerin yanı sıra birçok internet sitesinde BBC Türkçe kaynaklı olarak gerçekmiş gibi yayımlandı. Yeni Şafak gazetesiyse, haberi ertesi gün basılı gazetenin manşetine de taşıdı. 

HABERDE NE DENİYOR?

The Guardian'ın 1 Nisan şakası olan haberinde, Ever Given adlı kuru yük gemisinin karaya oturarak Süveyş Kanalı'nı kapatmasının ardından Mısır-İsrail sınırında ikinci bir kanal açılmasının görüşüldüğü ve konuyla Birleşmiş Milletler'in (BM) 'Ekonomileri Birleştiren Ticaret Rotaları Komitesi'nin ilgilendiği yazıyor. Ancak BM'nin böyle bir komitesi bulunmuyor. Komitenin İngilizcesinin -  UN committee for Trade Routes Uniting Economies- baş harfleriyse, 'gerçek değil' anlamına gelen 'UNTRUE' sözcüğünü kodluyor... 

'KÜREK' SOYADLI UZMAN

Haberde 'BM adına bu konuda fizibilite çalışması yapan adlı uluslararası tünel açma şirketi' diye  tanıtılan 'OFP Lariol' da aslında yok. Bu şirketin yetkilisi olarak The Guardian'a görüş verdiği belirtilen 'Iver Shovel' de gerçek bir kişi olmadığı gibi, 'shovel' İngilizcede 'kürek' anlamına geliyor.

'AKDENİZ'DE SU SEVİYESİ DÜŞER, PLAJLAR GENİŞLER'

Haberde ayrıca, 'yeni kanalla ilgili sorunun, Akdeniz'deki su seviyelerini hafifçe düşürüp daha geniş ve uzun sahillerin ortaya çıkma olasılığı' olduğu iddia ediliyor.

İKİNCİ UZMANIN ADI 'MO SEZ'

Uydurma bir haritaya yer verilen haberde, Kızıl Deniz'i ortadan ikiye yardığına inanılan Musa Peygamber'e (Moses) göndermeyle  'Mo Sez' isimli bir 'uzmanın' da görüşlerine yer veriliyor.

'SURİYE-IRAK ROTASI DA DÜŞÜNÜLDÜ'

1 Nisan şakasını 'hissettiren' bir diğer unsur da, alternatif tünelin 'daha önce Suriye ve Irak'tan geçmesinin' düşünüldüğü iddiası.

'KUZEY İRLANDA'YA ÖNERİLEN TÜNEL BAĞLANTILARI...'

Bir İngiliz yetkiliyse The Guardian'a 'demecinde' 'yeni kanal açma planlarından haberdar olduklarını ve Kuzey İrlanda ile önerilen tünel bağlantılarının ön tasarımlarını paylaşabileceklerini' söylüyor...

'FİRAVUNLAR KANALI'NDAN BOTLA GEÇMEK MODERN BİR YÖNTEM'

The Guardian'ın şaka haberinde, BM'nin Kızıl Deniz'i Nil'e bağlayan antik Firavunlar Kanalı'nın canlandırılma olasılığını düşündüğü de belirtilirken, "Deniz teknolojisi mühendislerinin nehrin Ever Given gibi 20 bin konteyner taşıyan 'mega gemiler' için kapasitesinin yeterli olmadığını ama malları daha küçük bot filoları ile nakletmenin modern bir çözüm olacağını söylüyorlar" deniyor.

'DEVE KERVANLARI HAZIRDA BEKLEYEBİLİR'

Haberde ayrıca, Nil Nehri'ndeki su seviyesinin düşme ihtimalinde de deve kervanlarının hazırda bekleyebileceği' belirtiliyor. Bir sözcünün ise bunun mümkün olup olamayacağı sorusuna, "O piramitleri görüyor musunuz? Onları biz yaptık, öyle değil mi?" yanıtını verdiği yazıyor.

YENİ ŞAFAK ŞAKA HABERİNİ MANŞET YAPTI

Birçok internet sitesinde 1 Nisan günü gerçek gibi sunulan bu haber, Yeni Şafak tarafından 2 Nisan'da gazete manşetine de taşıdı. 'Savaş erken çıktı' başlığıyla verilen manşette, "Ever Green adlı dev geminin Mısır kontrolündeki Süveyş Kanalı'nı bir hafta boyunca tıkaması alternatif güzergah, yol ve kanal arayışında olanları harekete geçirdi" ifadeleri yer aldı.

Haber iç sayfada da 'İsrail kontrolünde paralel proje' başlığıyla verildi.

AKŞAM'IN YAYIN YÖNETMENİ 'KANAL İSTANBUL' BENZETMESİYLE KÖŞESİNE TAŞIDI

Akşam gazetesinin Yayın Yönetmeni Mustafa Kartoğlu da haberi bugünkü köşe yazısına 'Kanal İstanbul'a Süveyş'ten bakın' başlığıyla taşıdı. The Guardian haberinin şaka olduğunun farkına varmayan Kartoğlu, Süveyş Kanalı'nın Osmanlı Devleti'nin tarihiyle içiçe olan tarihçesini anlattığı yazısında, "Kanal İstanbul Projesi'nin ne anlama geldiğini bu tarihi derslerden yola çıkarak bir kez daha düşünmek gerekiyor" ifadelerini kullandı.

BBC TÜRKÇE'DEN 'ÖZÜR AÇIKLAMASI'

The Guardian haberinin şaka olduğunun anlaşılmasının ardından içeriğin kaldırıldığını duyuran BBC Türkçe ise 'düzeltme ve özür açıklaması' yayınladı. "Gün içinde 1 Nisan şakası olduğunu teyit eder etmez haberi derhal yayından kaldırdık, haberle ilgili sosyal medya paylaşımlarımızı sildik" ifadelerine yer verilen duyuruda, "Bu hata nedeniyle okurlarımızdan ve sosyal medyadaki takipçilerimizden özür dileriz" denildi. 

İNGİLİZ OKURLAR DA YUTTU

The Guardian'ın şaka haberi, sosyal medyada da birçok İngilizi tufaya düşürdü. Bir Twitter kullanıcısı, haberin şaka olduğunu 'Başbakan Boris Johnson'un büyük altyapı projelerindeki başarılı sicilinden' söz edilen noktada anladığını yazdı. Birçokları da 'Iver Shovel' ve 'Mo Sez' isimli uzmanlardan şüphelenince gerçeği fark ettiklerini belirtti. (DIŞ HABERLER)