9 maddelik sosyal medya teklifi: Ana unsur muhataplık

ANKARA - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sosyal medyayla ilgili, “Hukuki düzenleme üzerinde çalışıyoruz. Bu mecraların hukuki ve mali muhataplık tesis etmeleri için ne gerekiyorsa yapmalıyız. Erişim engeli, adli ve mali yaptırımları devreye sokacağız” sözlerinin ardından gözler uzun süredir bu konuda çalışma yürüten AK Parti’ye çevrildi. AK Parti kaynaklarından edinilen bilgiye göre 9 maddelik bir taslak teklif var, ancak uluslararası mevzuatla ilgili inceleme sürüyor.

TEKLİF SUNULDU, GERİ ÇEKİLDİ

Sosyal medya alanının düzenlenmesine dair çalışma AK Parti’de uzun süredir devam ediyor. Bu çalışma kapsamında geçtiğimiz nisan ayında Covid-19 salgınına karşı önlemler içeren pakete, “sosyal ağ sağlayıcıları” denilerek, YouTube, Twitter ve Facebook gibi ağlara, Türkiye’de temsilci bulundurma, kişisel verileri Türkiye’de depolamanın da aralarında bulunduğu bir dizi yükümlülük getiren bazı maddeler eklenmişti. Ancak bu maddeler hem salgın sürecinde kamuoyunda yaratacağı tartışmalar hem de uluslararası mevzuatın daha kapsamlı olarak değerlendirilmesi için geri çekildi.

DİJİTAL DÖNÜŞÜM SUNUMUNDA TEKLİFİN ÇERÇEVESİ ÇİZİLDİ

Bu çalışma devam ederken konu AK Parti’nin haziran ayı ortasında yapılan MYK toplantısında bir kez daha gündeme geldi. MYK’ya sunulan “Dijital Dönüşümün bir sonucu olarak yeni medya düzeni” konulu sunumda yasal düzenleme zorunluluğuna dikkat çekildi, “İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele hakkında kanun teklifi” denilerek şu başlıklarda düzenlemeler yapılması gerektiği ifade edildi:

-Sosyal medya platformlarının 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” kapsamına alınarak, yasaya sosyal ağlarla ilgili özel hükümlerin eklenmesi.

-Türkiye’de erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağlara Türkiye’de temsilci bulundurma ve Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma zorunluluğu getirilmesi.

-Türkiye’de temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağa, BTK tarafından bildirimde bulunulması.

-Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağlar, kişisel hakların ihlali ve özel hayatın gizliliği kapsamındaki içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvuruların en geç 72 saat içinde cevaplama yükümlülüğü.

-Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağların, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma zorunluluğu.

TEMEL SORUN MUHATAPLIK

Teklifin hazırlık çalışmalarında bulunan AK Partili bir yetkiliye göre, yapılan çalışmanın esasını “hukuki muhataplık” oluşturuyor. Yetkili, “Bunları yasaklayıcı düzenlemeler, kapatma olarak görmemek gerek. En temel konu hukuken muhataplık konusu. Şimdi Ekşi Sözlük’te bir şikayet olduğunda hukuki süreç işletilerek sorun görülen paylaşımın kaldırılması mümkün. Çünkü muhatap var, hızlıca yaptırım uygulanabiliyor. Ancak Twitter gibi sosyal medya platformlarında bunu yapamıyorsunuz. Şikayet edilen bir içeriğin engellenmesini, kaldırılmasını talep etmek çok zor. Engelleme istemek bir hak ama bunun için önce kim olduğunu bilmeniz gerek. Twitter size bilgi vermiyor, sizi muhatap kabul etmiyor. En temel sorun bu” değerlendirmesinde bulundu.

AVRUPA ÖRNEKLERİ, ULUSLARARASI MAHKEME KARARLARI İNCELENİYOR

AK Parti’nin yürüttüğü çalışma kapsamında dünyadaki mevzuat yakından takip ediliyor. Özellikle Almanya ve Fransa gibi yakın süreçte bu konuda yasal düzenleme yapan ülkelerin mevzuatı inceleniyor. Yapılan yasaların içerisinde Avrupa Adalet Divanı’ndan dönen düzenlemeler de bulunuyor. Çalışma kapsamında bu kararlar da ele alınıyor. Adalet Bakanlığında özellikle bu mevzuatı çalışan alanında uzman kişiler bulunduğuna dikkat çekiliyor.

9 MADDE HAZIR, ÇALIŞMA DEVAM EDECEK

Cumhurbaşkanı Erdoğan sosyal medya düzenlemesi ile ilgili açıklamasında, “Yasama dönemi bitmeden bu meseleyi halletmeyi ümit ediyorum” dedi. AK Parti kaynaklarından edinilen bilgiye göre bu konuda yapılan çalışmanın genel çerçevesi oluştu. Uzun süredir devam eden çalışmada 9 maddelik bir teklif de ortaya çıktı. Ancak uluslararası mevzuat incelemesi devam ediyor. Bir parti yöneticisi, “Bu kanunu çalıştık. Bizim için yeni değil ama hala teknik açıdan çözülmesi gereken konular var. Sadece biz değil, dünyada birçok ülkenin cevap aradığı sorular var. Şimdilik 9 madde olarak planlandı. 1-2 yanıt aranan konu var. Biraz daha çalışmak gerek. Meclis tatile girmeden önce çıkar mı emin değilim” dedi.