ABD seçimlerinde son durum: Zaferini ilan eden Trump'a dünyadan tebrik mesajları

DUVAR - ABD'de seçmenler, ülkeyi dört yıl boyunca yönetecek başkan ve Kongre üyelerini belirlemek için sandığa gitti. 5 Kasım sabahı oy verme işlemlerinin başladığı ülkede, sandıkların da kapandı. 

ABD seçimlerinde dakika dakika gelişmeler şöyle...

 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump'ı X hesabından yaptığı paylaşımla tebrik etti. Erdoğan, şöyle dedi: "Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan başkanlık seçimini büyük bir mücadelenin ardından kazanarak yeniden ABD Başkanı seçilen dostum Donald Trump’ı tebrik ediyorum. Amerikan halkının seçimiyle başlayacak olan bu yeni dönemde, Türkiye-ABD ilişkilerinin güçlenmesini, Filistin meselesi ve Rusya-Ukrayna savaşı başta olmak üzere bölgesel ve küresel çapta yaşanan krizlerin, savaşların son bulmasını temenni ediyor; daha adil bir dünya için daha fazla çaba sarf edileceğine inanıyorum. Seçimlerin dost ve müttefik ABD halkı ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum."

Donald Trump'ın seçim zaferini ilan etmesinin ardından Rusya ve İran'dan da açıklama geldi. Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve eski devlet başkanı Dmitriy Medvedev, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Kamala'nın işi bitti. Bırakın bulaşıcı bir şekilde gülmeye devam etsin. Özel askeri operasyonun hedefleri değişmeden kalacak ve bu hedeflere ulaşılacaktır" ifadelerini kullandı. İran Hükümet Sözcüsü Fatemeh Mohajerani de 'ABD seçiminin İranlıların dirliğini etkilemeyeceğini' söyledi.

Trump'ın Florida'da destekçilerine yaptığı zafer konuşmasının ardından kendisine bazı liderlerden tebrik ve kutlama mesajları da geldi. Macaristan Başbakanı Victor Orban, X hesabından yaptığı paylaşımda, bunun 'dünyanın çok ihtiyacı olan bir zafer' olduğunu söyleyerek Trump'ı tebrik etti. Avusturya Başbakanı Karl Nehammer de 'seçim zaferi' dolayısıyla Trump'ı tebrik ederek 'küresel sınamaları başarılı bir şekilde birlikte ele almak için transatlantik ilişkileri geliştirip güçlendirmeyi sabırsızlıkla beklediğini' belirtti. 

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Romanya Başbakanı Marcel Ciolacu, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ve Çekya Başbakanı Petr Fiala da Trump'ı tebrik eden isimler arasında yer aldı.

Seçim sonrası oy sayımı sürerken, Donald Trump, Florida'da bir konuşma yaparak zaferini ilan etti. Trump, "Bu, siyasi bir zafer" ifadelerini kullandığı konuşmasında, 47'nci başkan seçilmem dolayısıyla Amerikan halkına teşekkür ediyorum" ifadelerini kullandı. Trump'ın başkan yardımcısı adayı JD Vance de burada yaptığı konuşmada, Trump'a seçim kampanyasına katılmasına izin verdiği için teşekkür ederek, "Bence, Amerika Birleşik Devletler tarihinin en büyük siyasi geri dönüşüne şahitlik ettik" dedi.

ABD'de Trump'a yakın yayınları ile bilinen Fox News haber kanalı, ABD Başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın kazandığını iddia etti. Fox News'ün canlı yayınında, Trump'ın delege sayısı 277, Harris'in delege sayısı 226 olarak görünüyor. Öte yandan, Associated Press (AP) de Trump'ın delege sayısının 267'ye ulaştığını aktardı. AP'nin verdiği bilgiye göre, Kamala Harris'in delege sayısı ise 224'e yükseldi.

CNN'den Elise Hammond'ın paylaştığı tahmine göre, Trump'ın ABD'nin yeni başkanı olması için sadece dört delege daha kazanmaya ihtiyacı var. Bir aday başkan olmak için 270 delegeye ihtiyaç duyarken, CNN'in tahmine göre, Trump'ın delege sayısı 266, Harris'in delege sayısı ise 188 düzeyinde. CNN, mevcut tahminlerine ilişkin yorumunda, "Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in zafere giden yolu daralıyor" ifadelerini kullandı. 

CNN'in tahminine göre, Trump, sonuçların merakla beklendiği salıncak eyaletlerden Pensilvanya'yı da kazanıyor. 2020 yılında yapılan Başkanlık seçiminde, Pensilvanya eyaletini Başkan Joe Biden kazanmıştı. Trump ise 2016 yılında yapılan seçimde, 1988 yılında George H.W. Bush'tan bu yana eyalette kazanan ilk Cumhuriyetçi olmuştu. Pensilvanya'da yerel saatle 20.00'de tamamlanması öngörülen oy kullanma işlemleri mahkeme kararıyla 22.00'ye kadar uzatılmıştı. Kararın teknik arızadan kaynaklandığı belirtilmişti.

The New York Times (NYT) gazetesinin paylaştığı bilgilere göre, kürtaj haklarını korumak için önlemleri oylamak için de sandık başına gidilen dört eyalette söz konusu önlemlere ‘Evet’ oyu çıkarken, benzer bir halk oylamasının yapıldığı beş diğer eyaletteki oylar sayılmaya devam ediyor. Florida’da kürtaj haklarını koruma yönünde çoğunluk sağlanmış olsa da 'Evet' oylarının yüzde 60’ı bulmaması dolayısıyla yeterli çoğunluk sağlanamamış oldu. 

CNN'in tahminine göre, Cumhuriyetçi Parti'nin Senato'da çoğunluğu sağlaması bekleniyor. Açılan sandıklar, Cumhuriyetçilerin 51 sandalye ile çoğunluğu sağladığına işaret ediyor. Batı Virginia ve Ohio eyaletlerinde yapılan Senato seçimlerinde Demokrat rakiplerinde olan koltukları kazanan Cumhuriyetçi adaylar Jim Justice ile Bernie Moreno, böylece partilerine iki yeni sandalye getirdi. Bu sonuçlarla Senato'da şu ana kadar Cumhuriyetçiler 51 sandalyeye ulaşırken, Demokratlar 42 sandalye kazanmış durumda.

AP'nin paylaştığı bilgilere göre, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump'ın delege sayısı 248'e yükselirken, Demokrat aday Kamala Harris'in delege sayısı 214 oldu. The New York Times (NYT) gazetesi, Trump'ın seçimi kazanma ihtimalini yüzde 95'in üzerinde gösterirken, seçimleri izlemek için seçim gecesi partisinde toplanan Trump destekçilerinin birbirine sarıldığı, sevinçten zıpladığı ve 'Amerika'yı Yeniden Büyük Kıl' (MAGA) sloganın yer alığı şapkalarını havaya attığı anlar görüntülere yansıdı. 

Trump'ın, Flordia'da bulunan yerleşkesine yakın kongre merkezinde zafer konuşması yapmak üzere hazırlık yaptığı bildirildi. Trump'ın ekibinin, Cumhuriyetçi adayın konuşma yapacağı kongre merkezine geçtiği ve hazırlıkların devam ettiği kaydedildi.

AP, Kuzey Carolina'nın ardından Georgia'da da Trump'ın kazandığını ilan etti. Kritik seçim bölgesi Georgia, 'el değiştiren' ilk salıncak eyalet oldu. Trump, Georgia'yı dört yıl önce Joe Biden'a 11 bin 779 oyla kaybetmişti. 

Georgia ile beraber, Trump'ın delege sayısı 246'ya yükseldi. AP'ye göre, Harris'in delege sayısı ise 210. 

Harris'in seçimi takip ettiği Washington DC’deki Howard Üniversitesi'nde sessizliğin hakim olduğu belirtildi. New York Times'ın (NYT) haberinde, seçimi izleyen kalabalığın Trump'ın Kuzey Carolina zaferiyle beraber 'sessizleştiği' kaydedildi. 

Seçim ekibinden yapılan açıklamada, bugün Harris'ın Howard Üniversitesi'ndeki kampanya merkezinde bir konuşma yapmasının beklenmediği aktarıldı. Harris kampanyasının eş başkanı Cedric Richmond, Harris'in yarın bir açıklama yapacağını duyurdu. 

ABD'de başkanlık seçimleriyle birlikte gerçekleştirilen Kongre seçimlerinde kullanılan oyların sayımı devam ederken, Temsilciler Meclisi ile Senato'daki yeni dağılımın nasıl olacağı merakla bekleniyor.

CNN'in aktardığına göre Senato'da Cumhuriyetçilerin şu ana kadar 49 koltuğu, Demokratların ise 40 koltuğu var. Her iki tarafın da çoğunluk elde etmesi için 51 koltuğa ihtiyacı var. Seçilenlerin 6 yıllığına görev başına geldiği Senato'da toplam 100 kişi görev yaparken, 50 eyaletin her birinin 2 senatörü bulunuyor. Bu seçimde, Senatodaki 34 sandalyede kimlerin oturacağı belirlenecek.

Temsilciler Meclisi'nde ise dağılım Cumhuriyetçi Pari'nin lehine 178'e 150. Toplam 435 temsilcinin bulunduğu Temsilciler Meclisi'nde, her eyalet nüfusuna oranla temsil ediliyor. Kalabalık nüfusa sahip eyaletler daha fazla temsilciye, düşük nüfuslu eyaletler ise en az 1 olmak üzere daha az temsilciye sahip oluyor.

 ABD'de seçimin kaderini belirleyecek salıncak eyaletlerden Kuzey Karolina'da Trump'ın kazandığı belirtildi. 16 delegesi bulunan eyalette seçimlerin Trump lehine sonuçlanmasıyla, eski başkan yeterli delege sayısına biraz daha yaklaşmış oldu. Kuzey Carolina ile beraber Trump'ın delege sayısı 230'a yükseldi. 

BAŞKAN SEÇİLMEK İÇİN KAÇ DELEGE GEREKİYOR?

ABD başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. 'Seçiciler Kurulu' adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor.

SALINCAK EYALET NEDİR?

ABD'de başkanlık yarışı, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında süren çekişmeyle birlikte, 'salıncak eyalet' olarak adlandırılan 7 eyaletin seçim sonuçlarına bağlı olarak şekilleniyor. 

2024 başkanlık seçimlerinde herkesin Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, Kuzey Carolina ve Wisconsin'den gelecek sonuçları bekliyor. 270 delegeye ulaşan adayın başkanlığı kazandığı ABD'de, salıncak eyaletlerin toplam 93 delegesi bulunuyor.

1984'teki Ronald Reagan döneminden bu yana Cumhuriyetçi bir başkan adayının seçilmediği Washington eyaletinde, Harris’in kazandığı belirtildi. AP ve CNN’in tahminlerine göre Harris ile beraber Washington’da Demokrat Parti geleneği devam edecek.

Resmi olmayan verilere göre, Indiana, Kentucky, West Virginia, Florida, Tennessee, Güney Carolina, Oklahoma, Mississippi, Alabama, Arkansas, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Nebraska, Louisiana, Ohio, Teksas, Missouri, Utah, Montana, Kansas, Iowa, Idaho, Vermont, Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island, New Jersey, Delaware, Illinois, New York, Colorado, California, Washington eyaletleri ve Washington D.C. bölgesinde sonuçlar belli oldu.

Trump, Indiana, Kentucky, West Virginia, Florida, Tennessee, South Carolina, Oklahoma, Mississippi, Alabama, Arkansas, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Nebraska, Louisiana, Ohio, Texas, Missouri, Utah, Montana, Kansas, Iowa ve Idaho eyaletlerinde 214 delege kazandı.

Demokrat Partinin başkan adayı Kamala Harris ise Vermont, Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island, New Jersey, Delaware, Illinois, New York, Colorado, California, Washington eyaletleri ve Washington D.C. bölgesinden 179 delegeyi hanesine yazdırdı.

Harris'in kazandığı ülkenin en büyük eyaletlerinden California'nın 54 delegesi bulunuyor.

Resmi olmayan verilere göre, Indiana, Kentucky, West Virginia, Florida, Tennessee, Güney Carolina, Oklahoma, Mississippi, Alabama, Arkansas, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Nebraska, Louisiana, Ohio, Teksas, Missouri, Vermont, Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island, New Jersey, Delaware, Illinois, New York eyaletlerinde sonuçlar belli oldu.

Trump, Indiana, Kentucky, West Virginia, Florida, Tennessee, South Carolina, Oklahoma, Mississippi, Alabama, Arkansas, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Nebraska, Louisiana, Ohio, Teksas ve Missouri eyaletlerinde 188 delege kazandı.

Harris ise Vermont, Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island, New Jersey, Delaware, Illinois ve New York eyaletlerinde 99 delegeyi hanesine yazdırdı.

AP'nin yayımladığı resmi olmayan sonuçlara göre, Teksas'taki yarışı Trump önde tamamladı.Trump, Teksas'ta 40 delege kazanmış oldu. Öte yandan, New York, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Louisiana eyaletlerindeki sonuçlar da açıklandı.

New York eyaletinde Demokratların adayı Kamala Harris galip gelirken, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Louisiana eyaletlerini Trump kazandı. Harris, New York'ta 28 delege kazanırken, Trump, North Dakota, South Dakota, Wyoming, Louisiana'da 17 delegeyi hanesine yazdırdı.

Associated Press'in (AP) yayımladığı resmi olmayan verilere göre, Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island, Vermont, West Virginia, Tennessee, South Carolina, Oklahoma, Mississippi, Kentucky, Indiana, Florida, Alabama'da sonuçlar belli oldu.

West Virginia, Tennessee, South Carolina, Oklahoma, Mississippi, Kentucky, Indiana, Florida, Alabama eyaletlerini kazanan Trump, 50 eyaletin 9'unda 95 delegeye ulaştı.

Harris ise Connecticut, Massachusetts, Maryland, Rhode Island ve Vermont'da 35 delegeyi hanesine yazdırdı.

ABD başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor.

OYLAR NASIL SAYILIYOR?

ABD'de merkezi bir seçim komitesi yok. Her eyalet oy pusulalarını saymak için kendi sürecini düzenliyor. Yerel yetkililer ve eyalet yetkilileri, seçim sonuçlarını gerçek zamanlı olarak bildiriyor ve haber ajansları bu sonuçları, genellikle istatistiksel tekniklerle birlikte, kazananı tahmin etmek için kullanıyor.

Haber kuruluşları genellikle her oy pusulası sayılmadan ve yetkililer nihai sonuçları açıklamadan önce kazananı ilan ediyor. Bunun nedeni, birçok bölgede tüm oyların sayılmasının genellikle günler ya da haftalar alması ve genellikle kısmi sonuçların kazananı matematiksel olarak belirlemek için yeterli olması. Bununla birlikte, adaylar birbirine çok yakın olduğunda, haber ajansları genellikle kesin sonuçlar verilene kadar kazananı ilan etmek için bekliyor. İlk sonuçlar sandıklar resmi olarak kapanana kadar bildirilmiyor.

60. başkanlık seçimlerinde doğu yakasındaki oy kullanma işlemleri tamamlanmaya başladı. Toplam 16 eyalet ile Washington DC'deki sandıklar kapandı.

 En kritik eyaletlerin başında gelen Pensilvanya'da oy kullanma işlemlerinin 2 saat uzatıldığı bildirildi. Pensilvanya'da yerel saatle 20.00'de tamamlanması öngörülen oy kullanma işlemleri mahkeme kararıyla 22.00'ye kadar uzatıldı. Kararın teknik arızadan kaynaklandığı belirtildi.

 Demokrat Parti'nin başkan adayı Harris de galip geldiği Vermont eyaletinde 3 delege kazandı. AP'ye göre durum şu an Trump lehine 19-3.

ABD'de Indiana ve Kentucky eyaletlerinin bazı bölgelerine sandıklar kapandı, oylar sayılmaya başladı. Associated Press'in (AP) yayımladığı resmi olmayan verilere göre, Cumhuriyetçi Partinin başkan adayı Donald Trump, Indiana ve Kentucky'de yarışı önde tamamlayarak 19 delegeyi hanesine yazdırdı.

Edison Research (Edison Araştırma) anketine göre seçmenlerin yüzde 51'i ekonomi konusunda Donald Trump'a daha çok güveniyor. Salıncak eyaletlerden ilk sandık çıkış anketleri gelmeye devam ediyor.  Edison Araştırma tarafından yapılan çıkış anketinin ön sonuçları şöyle...

NEVADA: Seçmenlerin yüzde 44'ü Harris, yüzde 47'si ise Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu söyledi. 

Nevada'daki seçmenlerin yüzde 47'si ekonomik durumlarının dört yıl öncesine göre daha kötü olduğunu aktardı. Seçmenlerin yüzde 72'si ise ABD demokrasinin tehdit altında olduğunu düşünüyor.

PENSİLVANYA: Seçmenlerin yüzde 46'sı Harris, yüzde 47'si ise Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu bildirdi. Eyaletteki seçmenlerin yüzde 73'ü demokrasinin tehdit altında olduğunu düşünüyor.

ARIZONA: Eyalette, Trump ile Harris'e 'olumlu bakan' seçmenlerin oranları eşit. Trump ile Harris, yüzde 46 ile başa baş.

GEORGIA: Seçmenlerin yüzde 49'u Harris, yüzde 46'sı ise Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu bildirdi.

MICHIGAN: Seçmenlerin yüzde 48'i Harris, yüzde 45'i Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu söyledi.

KUZEY KAROLİNA: Seçmenlerin yüzde 48'i Harris, yüzde 43'ü Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu aktardı.

WISCONSIN: Seçmenlerin yüzde 47'si Harris, yüzde 44'ü Trump hakkında olumlu bir görüşe sahip olduğunu bildirdi.

Trump, Philadelphia'da 'büyük hile' yapıldığını öne sürerek, kolluk kuvvetlerinin bölgeye yönlendirildiğini belirtti. Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social'dan başkanlık seçimlerine ilişkin paylaşım yaptı. Trump, "Philadelphia'da büyük hile yapıldığı konuşuluyor. Kolluk kuvvetleri geliyor" mesajını paylaştı.

Philadelphia Polis Departmanı ise ABD basınına yaptığı açıklamada, 'Trump'ın neden bahsettiğini anlamadıklarını' belirterek, kolluk kuvvetlerinin bölgeye yönlendirilmesini gerektiren bir olay gerçekleşmediğini kaydetti.

 Michigan eyaletinde, başkanlık seçimlerini Trump'ın kazanması halinde saldırı düzenleyeceği tehdidinde bulunan kişinin gözaltına alındığı belirtildi.

 CNN'in haberinde, ulusal muhafızların Alabama, Arizona, Delaware, Hawaii, Illinois, Iowa, New Mexico, North Carolina, Oregon, Pensilvanya, Tennessee, Texas, Washington, Wisconsin ve West Virginia'da görevlendirildiği aktarıldı. Haberde, ulusal muhafızların genel anlamda siber savunma alanında destek sağladığı ifade edildi.

15 eyalette 250 ulusal muhafızın görev aldığı belirtilen haberde, Colorado, Washington, Florida ve Nevada'da 85 ulusal muhafızın hazırda bekletildiği kaydedildi.

New York Times (NYT) gazetesinin Musk'ın takvimiyle ilgili bilgi sahibi 3 kaynağa dayandırdığı haberine göre, seçim süreci boyunca güçlü destek verdiği Cumhuriyetçi adayın bazı mitinglerine de katılan Musk, seçim gecesini Trump'ın Mar-a-Lago'daki yerleşkesinde geçirecek.

ABD Federal Soruşturma Dairesi (FBI), seçim devam ederken yaptığı açıklamada, çeşitli eyaletlerde oy verme yerlerine sahte bomba tehditleri yapıldığını ve bunların çoğunun Rus e-posta alanlarından kaynaklandığını bildirdi. FBI açıklamasında, “Şu ana kadar tehditlerin hiçbirinin inandırıcı olduğu tespit edilmedi” denildi.

Açıklamada eyaletlerin hangileri olduğu belirtilmedi.

 Kongre binasına girmeye çalışan bir kişinin üzerinde işaret fişeği tabancası ve bir meşalenin bulunduğu belirtildi. Şüpheli gözaltına alındı. Olaya ilişkin soruşturma başlatıldığı, Kongre'nin ziyaretçilere kapatıldığı kaydedildi. 

New York'ta da oy kullanma merkezini ateşe verme tehdidinde bulunan kişinin gözaltına alındığı açıklandı. New York Eyalet Polisi, konuya ilişkin yazılı açıklama yaptı. Fowler kasabasında oy verme merkezine gelen bir erkeğin tehditlerde bulunduğu ifade edilen açıklamada, söz konusu kişinin daha önce hüküm giymiş biri olduğunun tespit edildiği bilgisi verildi. Kişinin oy verme merkezini "yakma" ve buraya "silahla" dönme tehditlerinin ardından kaçtığı belirtilen açıklamada, polisin zanlıyı yakalayarak gözaltına aldığı ifade edildi.

 Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump, oyunu Florida eyaletinde kullandı. Eşi Melania Trump ile Palm Beach'te sandığa giden Donald Trump, “Çok önemli bir farkla öndeyiz gibi görünüyor ama sonuçların onaylanması uzun zaman alacak” dedi.

Demokrat aday Kamala Harris ise oyunu daha önce posta yoluyla kullandı.

Harris, Pazar günü yaptığı açıklamada, postayla gönderilen oy pusulasını “yeni doldurduğunu” ve oy pusulasının memleketi “California'ya doğru yola çıktığını” söylemişti. Harris, “Sisteme güveniyorum, oyum yerine ulaşacak” demişti.

(DIŞ HABERLER SERVİSİ)