ANKARA - CHP Ar-Ge Bilim Platformu’ndan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Fethi Açıkel, ilaç ve tıbbi cihaz sektöründeki sorunlara ilişkin çalışma hazırladı. Sektördeki dışa bağımlılığın yarattığı sorunlara dikkat çekilen çalışmada, AK Parti döneminde Türkiye’nin sağlıkta kendine yeterliliğini kaybettiği, yaşanan sorunların halk sağlığını riske attığı vurgulandı.

‘İLAÇTA YENİ TEDARİK SORUNLARININ YAŞANMASI MUHTEMEL’

Tıbbı İlaç ve Cihaz Kurumu, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan euro kurunun 19 Şubat 2022’den itibaren geçerli olacak şekilde 4,57 TL’den 6,29 TL’ye çıkarıldığını duyurdu.

İlaçlara gelecek zamlar nedeniyle vatandaşların mağdur olacağını belirten Açıkel, “Ancak, 2022 yılı için belirlenen kur, reel euro kurunun yine altında kaldığı için önümüzdeki aylarda ilaçta yeni tedarik sorunları yaşanması muhtemeldir. Sorunun temelinde ilaç ve tıbbi cihaz sektörlerinde ithalata bağımlı hale gelinmesi var. Dışa bağımlı hale gelen sektör, döviz şoklarından korunmalı, ilaç tedarik zincirinin bozulmasına ve art niyetli stokçuluğa izin verilmemeli, vatandaşlarımızın sağlığı riske atılmamalıdır” dedi.

‘YABANCI İLAÇ ENDÜSTRİSİNE BAĞIMLI HALE GELDİK’

AK Parti iktidarı döneminde ilaç ve tıbbi cihaz sektörlerinde dışa bağımlılığın benimsendiğini ve bunun yarattığı sorunların her geçen gün derinleştiğini belirten CHP’li Açıkel’e göre korona virüsü salgını sürecinde bu alanlardaki sorunlar büyüdü.

2021’in ikinci yarısından itibaren TL’nin değer kaybı yaşadığını, AK Parti’nin dışa bağımlı politikaları nedeniyle sağlık alanında yaşanan sorunların halk sağlığını riske attığını söyleyen Açıkel “Saray ‘liralaşma’ derken, ilaçlar dövize endeksli” dedi ve ekledi:

“AKP iktidarının; tıbbi cihaz, aşı ve ilaç sektörlerine gerekli Ar-Ge ve yatırım bütçelerini ayırmaması, ‘Sağlıkta Dönüşüm Projesi’ gerekçesiyle başta Refik Saydam Hıfzıssıhha Kurumu başta olmak üzere bu alanda çalışan Cumhuriyetimizin köklü kurumlarını kapatması ya da atıl bir hale getirmesi bugün yaşanan sağlıkta kendine yetememe krizinin temel nedenlerindendir.  Yerli ilaç ve kimya endüstrisinin, tıbbi cihaz ve sarf sektörünün devlet koruması ve desteklerinden uzak tutulması, yabancı firmaların ise gerek tedarik gerekse ödeme aşamasında avantajlı konuma getirilmesi ve yabancı firmalara ayrıcalıklı davranılması; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi cihaz ihtiyacının yabancı ilaç ve tıbbi cihaz endüstrisine bağımlı hale gelmesine neden olmuştur. Eczanelerde özellikle son 3-4 aydır yaşanan ilaç kıtlığının başlıca nedeni de budur. Döviz kuru farklılıkları nedeniyle yabancı ilaç şirketlerinin ülkemize ilaç vermemesi, mevcut ilaçların stoklanması ve ithal hammadde kullanan yerli ilaçların üretilememesi nedeniyle ilaç yokluğu yaşanmaktadır. “

 ‘YERLİ İLAÇLARIN HAMMADDELERİNİN YÜZDE 80’İ İTHAL’

İthal ilaç harcamalarının son 14 yılda yüzde 81 arttığını, 2020 yılında 1,8 milyar dolarlık ilaç sektörü ihracatında Türkiye’nin toplam ihracattaki payının yüzde 1 olduğunu, yerli üretim ilaçlarının 2002 yılında yüzde 66 olan pazar payının 2020’de yüzde 50’ye gerilediğini, yerli ilaçların hammaddesinin yüzde 80’inin ithal olduğunu belirten CHP’li Açıkel’in çalışmasında şu tespitler yer aldı:

● Dünyada en çok Ar-Ge harcaması yapan sektör olan ilaç ve biyoteknoloji sektörünün 2020 yılındaki Ar-Ge harcamaları 198 milyar dolar iken; Türkiye’de ise 2019 yılında eczacılık ürünlerinin imalatında Ar-Ge harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 27 azalarak 424 milyon TL’ye geriledi.

● Euro kuru 15 TL’yi aşmışken, güncel ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlendi, 2022 yılı için ise 6.29 TL olarak belirlendi. İlaçlar ithal edilemiyor, üretilemiyor; 700 kaleme yakın ilaç piyasada yok. Özellikle 2021 yılının son aylarında ve 2022 yılının ilk aylarında ciddi bir ilaç kıtlık sorunu yaşanıyor.

● İlaçta kutu başı ortalama fiyatta 2015’ten 2020’ye yüzde 157,66’lık artış yaşandı.

● Ele geçirilen sahte ilaç sayısında, son yıllarda büyük bir artış yaşanmaktadır.

‘TÜRKİYE, GELİŞMİŞ TIBBİ CİHAZ VE MALZEME ÜRETEMİYOR’

● 2,3 milyar dolarlık tıbbi cihaz ve malzeme pazarının yüzde 85’i ithal

● Yerli firmaların dünya cihaz pazarındaki payı sadece yüzde 1.

● Kamu ve üniversite hastanelerinin tıbbi cihaz sektörüne borcu 19 milyar TL’ye ulaştı.

● Hastaneler borçları nedeniyle tıbbi cihaz bakım onarımı ve malzeme alımı yapamadıkları için ameliyatlar durduruluyor.

● Yerli firmalara kamu ödemeleri yapılmayıp çok uzun süreler bekletilirken, yabancı firmalar ülkelerinin devlet düzeyinde korunması ile ödemelerini tahsil edebilmektedir. Yerli firmaların ayakta kalma şansı kur ve finansman dengesizlikleri ile her geçen gün daha da azaltılmaktadır.