Adıyaman göçüyor: Nakliyeciler fahiş ücretler istiyor

Serkan Alan - Ceren Bayar

ADIYAMAN - Depremin 12. gününde, büyük yıkım yaşanan Adıyaman'da enkaz kaldırma çalışmaları sürüyor. Çok sayıda insanın hayatını kaybettiği kentten, köylere ve başka illere göç edenler de giderek artıyor.

ADIYAMAN'DAN GÖÇ SÜRÜYOR: DEPREMZEDELER NAKLİYE ÜCRETLERİNİ KARŞILAYAMIYOR

Kentte hemen hemen her ara sokakta ağır hasarlı binalardan eşyalarını çıkarmaya çalışanlar olduğu gözlenirken depremzedeler fahiş nakliye fiyatlarını karşılayamadıklarını anlatıyor. Ağır hasarlı olan binalarında kalan sağlam eşyalarını alarak kenti terk etmek isteyen Adıyamanlılar, eşyalarını taşıyabilmek için asansörlü nakliye araçlarının kullanılması gerektiğini ve bir asansörlü nakliye aracının sadece binalarının önüne gelmesi için kendilerinden 10 bin lira istendiğini ifade ediyor. Günlük işçi yevmiyesi olarak da 1000 lira ve ayrıca nakliye ücretinin de 10 bin liraya eklendiğini ifade eden depremzedeler, bir ailenin sağlam kalan az sayıdaki eşyasını başka bir yere taşımasının maliyetinin 20 - 30 bin lirayı bulduğunu ifade ediyor.

ENKAZ ALTINDA KİMSE YOK NOTU: 'İKİNCİ KEZ KONTROL EDİLDİ'

Kentte enkaz kaldırma çalışmaları devam ederken bu çalışmalarda farklı ekipler görev alıyor. Enkaz halinde ya da ağır hasarlı binaları ilk olarak AKUT ekipleri inceliyor ve binada hayatını kaybeden insan olup olmadığını tespit ediyor. Enkaz altında hayatını kaybeden kişiler olduğu tespit edilirse devreye savcılık giriyor, numuneler alınıyor, cenazeler çıkarılıyor. AKUT ekiplerinin ikinci inceleme yapmasının ardından da, enkazda sağlam kalan duvarlara ya da beton parçalarına sprey boya ile "İkinci kez kontrol edilmiştir" yazılıyor. Bu notun yazıldığı binaların enkazları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekiplerince kaldırılıyor.

ADIYAMANLILAR HASAR TESPİT EKİPLERİNİ BEKLİYOR

Öte yandan Adıyaman'da az ya da orta hasarlı binalarına giremeyen pek çok depremzede hasar tespit ekiplerinin gelerek binalarında inceleme yapmalarını istiyor. Bu durumdaki binalarda tespit çalışmalarının büyük oranda yapılmadığı kentte depremzedelerin bekleyişi sürüyor. Evlerinin başında bekleyemeyen bazı depremzedeler ise ekiplerin kendilerine ulaşabilmeleri için telefon numaralarını yazdıkları kağıtları hasarlı binaların kapılarına asıyor.

Kent merkezinin çeperlerindeki bazı sokaklarda çadır başvurusu yapmış olmalarına rağmen hâlâ bir çadıra ulaşamayan depremzedeler olduğu görülüyor.

‘ELLİ SENEDE BİR EV YAPTIK O DA GİTTİ’

Deprem nedeniyle yıkımın kent genelinde gözlendiği Adıyaman’da kalan eşyalarını almak isteyenlerin ortak cümlesi, “Nereye gideceğimizi bilmiyoruz” oluyor. Çadır sorunu yaşadıklarını, adlarını listelere yazdırmalarına rağmen konteynırlara ulaşamadıklarını belirtenler çevre il ve ilçelerdeki kira artışları nedeniyle de tepkili.

Ağır hasarlı binadan eşyalarını almaya çalışan bir depremzede kadın, nakliyecilerin sadece asansör kurmak için 10 bin lira istediğini belirterek, “Bize diyorlar ki ‘10 bin lira verin eşyanızı çıkarın.’ Kendileri de içine girmiyor. Bizim ne yapmamız lazım? Devlet bize bir yardım etse, el uzatsa ne olur? Bu yaşa geldik, elli senede bir ev yaptık o da gitti. Çocuklarım ortalıkta kaldı, ne yapacağız bilmiyorum” dedi. Denetim ekiplerinin kontrollerini yapmadığını, e-devlet üzerinden evlerinin durumuna dair bilgi alamadıklarını belirten depremzede, binanın kolonlarını göstererek, “Kum gibi görüyorsunuz. Burada oturulur mu” diye konuştu.

‘BU KADAR FIRSATÇILIK OLMAZ’

Binasının akıbetine dair e-devlet üzerinden bilgi alamadığını, kendi imkanlarıyla taşınmaya çalıştıklarını ve riskli binalara girmeye mecbur kaldıklarını belirten bir diğer depremzede ise, “Bir asansörcü çağırdık. Birinci kattan aşağıya indirecek, 9 bin lira para istedi. Vallahi billahi 9 bin lira. Biz çocuklarla kendi imkanlarımızla indiriyoruz. Bu kadar fırsatçılık olmaz. Ne kiralık bir evimiz var ne bir şeyimiz var, darmadağın olduk. Ne yapacağımızı bilmiyoruz” dedi.

‘DEVLETİN VERECEĞİ 10 BİN LİRA NAKLİYECİLERİN AŞAĞIYA İNDİRME ÜCRETİ’

Kesin yıkım kararı verilen bir diğer depremzede ise evindeki eşyaları çıkarmak istediğini ifade ederek, “Asansör lazım, nakliye lazım ama fahiş fiyatlar istiyorlar. Fırsatçılık yapılıyor, devletin destek olması lazım. Devletin vereceği 10 bin lira sadece nakliyecilerin binadan aşağıya indirme ücreti. Can kaybımız oldu mal derdine düşmemişiz ama sonuçta hayat devam ediyor” ifadelerini kullandı.

‘NAKLİYECİLER SADECE VİNCİ GETİRMEK İÇİN 15 BİN LİRA İSTİYOR’

Üç katlı binası ağır hasar gören, içerisinde eşyalarının olduğunu belirten bir diğer depremzede ise, “Ne vinç var ne de eşyaları tahliye edecek araç gereç var. Hiç bir yetkili ilgi alaka göstermiyor” dedi. Adıyaman’ın “hayalet şehir” olduğunu, geceleri hırsızlığa karşı nöbet tuttuklarını belirten depremzede sözlerini şöyle sürdürdü:

“Oğlanı yeni evlendirmişiz. Borçlarını ödemeden yıkılmış. Eşya içeride, biz bu eşyayı dışarıya çıkaramıyoruz. Çadır için adımı AFAD’a, valiliğe, diğer yerlere yazdırmışım. Gidiyorum, ‘form doldur’ diyorlar. ‘Biz sizi arayacağız’ diyorlar kimse beni aramıyor. Ben devlet memuruyum, gidemiyorum buradan. Çoluk çocuğum hep dışarıda, sokakta. En azından bir konteynır olsa çocuklarımı koysam. Nakliye aracı olsa eşyalarımı çıkarsam en azından sokağa koyarım. Üzerimde on bir gündür bu elbiseyleyim. Bütün eşyalarım içeride. Nakliyatçıları arıyoruz sadece vinci getirmek için 15 bin lira istiyor. Evi tahliye etmek için devletin yardımcı olması lazım. ‘Ücretim 15 bin lira, işçilerin yevmiyesi bin lira, götüreceğin yere de ayrı alacağım’ diyor. Götürecek yer de yok, nereye götüreyim? Bütün civar ilçeleri araştırdık, eşyalarımızı koymaya bir oda bile bulamadık."

'BİNAMIZ SİSTEMDE 'HASARSIZ' DİYE KAYITLI AMA BİNANIN KOLONLARI YOK'

E-devletteki kayıtta yaşadığı binanın hasarsız olduğu görülen bir depremzede ise binasının kolonlarının sağlam olmadığını söyleyerek şunları ifade ediyor: "Dışarıdan gelip fotoğraf çekmişler. Ev sistemde hasarsız görünüyor ama evin kolonları yok, balkonu yıkıldı. Binanın dışında yalıtım olduğu için içerideki hasar görünmüyor. Sağlam kontrol etmeleri lazım. Bekledik bekledik kimse gelmiyor. Sistemde hasarsız ama biz eve giremiyoruz. Yetkililerin tekrar kontrol etmesi lazım."