Afrika'nın en eski doğa parkı petrol şirketlerinin tehdidi altında
Afrika'nın en eski milli parkına petrol arama izni veriliyor. Virunga Milli Parkı'nda neler oluyor? Gümüş sırtlı gorilleri ne bekliyor? Hepsi Yeşil Gündem'de...
DUVAR - Afrika kıtasındaki Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bulunan Virunga ve Solonga milli parklarının beşte birlik bölümünde petrol sondaj çalışmaları yapılmasına izin verildi. Her iki vahşi doğa parkı da UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde bulunuyor.
BBC, Independent, Reuters, Deutsche Welle gibi mecralarda yer alan bilgilere göre Virunga, Afrika kıtasının en eski milli parkı olma özelliğini taşıyor. Kongo'daki Vahşi Yaşam Parkı aynı zamanda türleri yok olma tehlikesi altında olan gümüş sırtlı dağ gorilleri ve bonobo maymunlarına ev sahipliği yapmasıyla biliniyor. Özellikle sadece 800 tane kalmış olan dağ gorillerinin nüfusunun yarısı Virunga Parkı'nda barınıyor.
DÜNYANIN EN BÜYÜK İKİNCİ YAĞMUR ORMANI SALONGA
Dünyanın en büyük ikinci yağmur ormanları olma özelliğini taşıyan Salonga ise bünyesinde bonobolar, orman filleri, su aygırları, karıncayiyen cüce şempanzeler ve Kongo tavus kuşlarının yanı sıra Afrika altın kedilerini ve 1999 yılından beri türü tehlike altında bulunan orman bufalolarını barındırıyor.
'PETROL ARAMAK YASAK OLMAMALI'
Virunga Parkı'ndaki krizin kökenleri 2007 yılına kadar gidiyor. 2007 yılında Hidrokarbonlar Bakanlığı Fransa'nın Total şirketine, 2010 yılında da İngiltere'nin Soco International şirketine petrol arama imtiyazı verdi. 2014 yılında bölgede sismik testler yapan Soco International'ın lisansının süresinin 2015'te dolduğu söyleniyordu. Petrol Bakanı Ngoi Muken hiçbir toprak parçasında petrol aramanın yasak olmaması gerektiğini savunuyor. Hükümet, Virunga'da toplam park alanın beşte birine tekabül eden 1720 kilometrekarelik kısmının milli park kapsamından çıkarılabileceğini söylüyor.
1990 ve 1993 yılları arasında gerçekleşen ve bir soykırıma da sahne olan Ruanda İç Savaşı döneminde yaşayan çatışmalar 1994 yılında Kongo'ya da sıçramıştı. Hutu savaşçılar ve bir milyonu aşkın mülteci, yenilginin ardından Ruanda’dan kaçarak parkın yakınlarında bulunan ve oldukça kalabalık bir nüfusa sahip olan kalabalık kamplara yerleşti. Hutuların bir bölümü, Ruanda’nın Özgürlüğü İçin Demokratik Kuvvetler -Fransızca kısaltması FDLR adıyla tanınıyor- adlı milis gücünü kurdu. Kongolu Tutsiler de buna Halk Savunması İçin Ulusal Kongre (CNDP) ile karşılık verdiler ve daha sonra bu gruptan Mart 23, yani M23 hareketi çıktı. 2016 yılında da 64 kişinin hayatını kaybettiği Beni Katliamı da Virunga'nın içinde gerçekleşti. 1994'lü yıllardan beri bölgede yerleşik olan silahlı gruplar kaçak avcılık faaliyetleri, arazi yağmaları ve iki milyar dolarlık pazar değeri olan kömür ticaretiyle uğraşıyor.
SAVAŞÇI BARINAĞI MİLLİ PARK
National Geographic tarafından 2016 yılında hazırlanmış olan "Virunga İçin Savaş" başlıklı dosyaya göre bölgede yaşamaya devam eden savaşçıların çoğu, Kongo Ordusu askerleriyle birlikte ateşkes ilan edilmesinden çok sonraları da burada kalıp, parktaki yaban hayvanlarını kişisel kullanımları için ya da orman eti olarak satarak yok etmeye başladı. Bugün hâlâ binlercesi ormanda yaşıyor. Buna ek olarak Mai-Mai adı verilen farklı yelpazelerden yerel milislerin binlerce üyesi de bölgedeki savaşçı nüfusa dahil oldu. Park bekçilerinin bu insanları dışarı atma çabası, ölümcül misillemelere yol açıyor. 2016 yılındaki rakamlara göre 1996’dan bu yana 152 park bekçisi öldürüldü. Parkın genel müdürü Emmanuel de Merode 2014 yılında kendisine yönelik bir suikasttan sağ kurtulmayı başardı. Bu olaydan sonra Netflix için yapılmış olan Virunga belgeseli dünya kamuoyunun dikkatini çekmeyi başardı ama cinayetlerin önü bir türlü alınamadı. Bu yıl ise on ay içinde 12 bekçinin öldürülüp, iki İngiliz turistin kaçırılmasının ardından park, 2019 yılına kadar turistlerin ziyaretine kapatıldı.
Parkın petrol aramalarına açılmasının gündeme geldiği Mayıs ayında Global Witness örgütünün yolsuzluklar birimi yöneticilerinde Peter Jones şu can acıtıcı soruyu soruyor: "UNESCO Dünya Mirası listesindeki bölgeleri bile koruyamayacaksak dünyanın neresi fosil yakıt yöneticilerine karşı güvende? Jones, uyarısını şöyle sürdürüyor: "Bu nadir ve değerli ekosistemin alacağı potansiyel hasar çok büyük bu arazilerin koruma kapsamı genişletilmeli, en fazla fiyat verene satılmamalı."
Kaynaklar:
https://www.bbc.com/news/world-africa-44662326
https://www.dw.com/en/dr-congo-will-open-virunga-salonga-parks-to-oil-companies/a-44468246
http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/temmuz_2016/virunga-icin-savas/3803