AİHM'den 'polis şiddeti' kararı: Yunanistan tazminat ödeyecek

LEFKOŞA - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016 yılında yaşanan olayda Yunanistan polisinin (ELAS) Roman vatandaşlara yönelik şiddet uyguladığı gerekçesiyle Yunanistan'a kınama cezası verdi. Mahkeme, olayda hem ayrımcılık yapılmasının araştırılmaması hem de tıbbi rapor alınmaması gibi ciddi eksiklikler tespit etti.

YUNANİSTAN'İN İNSAN HAKLARI İHLALİ

AİHM, 2016 yılında üç Roman vatandaşının polis tarafından gözaltına alınması sırasında yaşanan polis şiddetine ilişkin kararında, Yunanistan makamlarını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni (AİHS) ihlal etmekle suçladı. Mahkeme, yetkililerin "ırkçı saiklerin olup olmadığını araştırmak için gerekli tüm önlemleri almadığını" ve "tıbbi muayene eksikliği" olduğunu vurguladı.

Tvxs.gr isimli haber sitesinde yer alan ilgili habere göre, Yunanistan Ombbudsmanı yeni gelişme ile ilgili olarak AİHM'in kararında, kendi yaptığı soruşturmalardaki iki ayrı rapora değinildiğini belirtti. Ombbudsman, olayda polis şiddeti iddialarını incelemek üzere Ulusal Bağımsız Soruşturma Mekanizması'nın görevlendirildiğini ve disiplin soruşturması dosyalarının incelenmesinin ardından, soruşturmada idari eksiklikler tespit edildiğini hatırlattı. Söz konusu soruşturmada ceza yargılamasının disiplin sürecinden bağımsız olmaması ve tıbbi muayene eksikliği gibi konular üzerinde duruldu.

POLİS SORUŞTURMASI VE ELEŞTİRİLER 

ELAS, idari soruşturmayı tamamladıktan sonra dosyayı kapattı ve olayda yer alan polis memurları hakkında ceza davası açılmamasına karar verdi. Ombbudsman ise polisin, disiplin hukukunun gerekliliklerine dayanarak farklı bir karar verebilme yetkisini kullanmadığını ve ceza davasının sonucuna bağlı kaldığını eleştirdi.

AİHM kararında, AİHS'nin üçüncü maddesinin usul yönünün (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele iddialarının etkili bir şekilde soruşturulmaması) üç başvuran için de ihlal edildiği belirtildi. Ayrıca, üçüncü maddenin esas yönünün (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı) iki başvuran için ihlal edildiği ve üçüncü maddenin 14'üncü madde ile birlikte okunarak (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele iddialarında ırkçı saiklerin etkili bir şekilde soruşturulmaması) tüm başvuranlar için ihlal edildiği kararına varıldı.

TAZMİNAT KARARI

AİHM, mağdurların yaşadığı manevi zararın sadece ihlal tespit edilmesiyle telafi edilemeyeceğini belirterek, Yunanistan'ı tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme, ilk ve üçüncü başvuranlara 20 biner euro , ikinci başvurana ise 12 bin euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Yunanistan'ın bu tazminatları üç ay içinde ödemesi gerektiği belirtildi.

Ne olmuştu?

Olay, 8 Ekim 2016 tarihinde, dört kişinin bulunduğu bir aracın polisten kaçmasıyla başladı. Polis aracıyla yaşanan kazanın ardından araçtakiler kaçarak bir apartman balkonuna saklandı. Bir komşunun ihbarı üzerine olay yerine gelen polis, yerde yatan üç kişiyi gözaltına aldı. Ancak iddialara göre polisler, gözaltı sırasında ırkçı söylemlerde bulunarak şiddet uyguladı ve bu şiddet hem gözaltı sırasında hem de karakola götürülürken ve karakolda devam etti.

Mağdurlar, polisin kendilerini itiraf etmeye zorladığını ve kaçan sürücünün adını öğrenmeye çalıştığını belirtti. İlk başvuranın, kalp krizi geçirdiği ve yaralandığı için on gün boyunca yoğun bakımda yattığı kaydedildi.

İnsan hakları ihlallerine odaklanan Helsinki Gözlemevi, olaydan haberdar edildikten sonra ilgili makamlara başvurarak mağdurların tıbbi muayeneden geçirilmesini talep etti. Mağdurların, savcıyla görüştükleri sırada da tıbbi muayene talebinde bulundukları ancak savcının önce suç duyurusunda bulunmaları ve mahkeme masraflarını ödemeleri gerektiğini söylediği bildirildi. Gözlemevi, bu durumu eleştirerek, mağdurların derhal muayene edilmesi ve olayın bağımsız bir şekilde soruşturulması gerektiğini vurguladı.