AK Parti'de 'askerlik' krizi: Meclis niye var?

ANKARA - Meclis Milli Savunma Komisyonu’ndan 3 saatte geçen yeni askerlik kanun teklifi muhalefetin itirazları bir yana asıl AK Parti içinde krize neden olduğu için çıkarılamıyor. AK Parti kulislerine göre milletvekillerini ikna etmek için arka arkaya kapalı grup toplantılarına yol açan krizin nedeni askerlik sistemini sil baştan değiştiren yasanın içeriğinden daha çok getiriliş şekline... Yeni sistemde daha da güçlendirileceği söylenen Meclis’in, milletvekillerinin neredeyse yok sayılmasına.

AK Parti’de sık rastlamadığımız bir krize yol açan bu yasa teklifinin bu kriz vesilesiyle hazırlanış sürecini bir hatırlayalım.

İLK ADIM ERDOĞAN'DAN...

Askerlik süresini kısaltan, bedelliyi sürekli hale getiren yeni askerlik düzenlemesi ile ilgili ilk açıklama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. 17 Şubat 2019’da Balıkesir’deki yerel seçim mitinginde konuşan Erdoğan, “Yurdumuzun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, Genelkurmay ve Savunma Bakanlığı’na talimat verdim. Gençlerimizin merakla beklediği askerlikte belli noktaya gelindi” dedi. Erdoğan’ın konuşmasının içeriğinde bugün Meclis’te görüşülmeye başlanan teklifin askerlik süresinin kısalması, bedelli askerliğin sürekli hale gelmesi gibi tüm ana unsurları da vardı. Ama henüz Meclis’te bununla ilgili çalışma yoktu.

Erdoğan’ın taslak aşamasında olduğunu söylediği yeni askerlik sistemi ile ilgili ikinci açıklama 8 Mart’ta Anadolu Ajansı Editör Masası’na konuk olan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’dan geldi. Akar da ilgili kurum ve kuruluşlar ile ilgili bakanlıklarla yoğun çalışma yaptıklarını söyledi. Cumhurbaşkanlığında tekrar irdelendikten sonra kanunlaşacağını söyleyen Akar, “Önümüzdeki nisan ayında bunlar gerçekleşecek. O sırada bunlar değerlendirilecek" dedi. Çalışmanın detayları bakanlığın internet sitesine de konularak taslak çalışma kamuoyu ile paylaşılmış oldu. Ama henüz Meclis’te bununla ilgili çalışma yoktu.

23 NİSAN RESEPSİYONU

Bu arada yeni askerlik yasası bir kez daha Meclis’teki 23 Nisan resepsiyonunda gündeme geldi. Bakan Akar yeni askerlik sistemiyle ilgili soru üzerine, “Çok kısa bir süre kaldı, çalışmalarımız tamamlanmak üzere. Gerekli süreci takip edeceğiz. Bekleyenler kadar biz de bunun bir an önce yasalaşmasından yanayız. Sayın Cumhurbaşkanımızın da direktifi böyle zaten, bir an önce çıkmasından yana” dedi. Akar’ın bu açıklamayı yaptığı Meclis’te hâlâ bununla ilgili bir çalışma yoktu.

Askerlik düzenlemesi revize ediliyor

Bakan Akar bu açıklamasından yaklaşık 20 gün sonra, 16 Mayıs’ta Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve bazı AK Parti MYK üyelerinin bulunduğu toplantıda bir sunum yaptı. Toplantıda düzenlemenin 23 Haziran'da yenilenecek İstanbul seçimleri öncesi yasalaşması kararı alındı. Bu karar alınmışken Meclis’te hâlâ bir çalışma yoktu.

Bakan Akar bu toplantının üzerinden 1 hafta geçmeden, 22 Mayıs’ta bu kez yazılı ve görsel basının Ankara temsilcileri ile Milli Savunma Bakanlığında düzenlenen iftarda bir araya geldi. Yeni askerlik sisteminin tüm detaylarını açıklayan Bakan Akar sistemin ne zaman uygulamaya gireceği sorusu üzerine, “Bunun kararını tabii Cumhurbaşkanımız ve Meclis verecek. En kısa zamanda bitireceğiz” yanıtını verdi.

Yasanın yakın zamanda Meclis’e sunulacağı belli olmuştu. Bunun üzerine Meclis’te bu yasa teklifine imza atacak milletvekilleri belirlendi. AK Parti Grup Başkanlığı'na ve teklife imza atacak bazı milletvekillerine teklifin içeriğiyle ilgili brifing verildi. Kısa süren bu çalışmanın ardından 23 Mayıs’ta askerlik kanunu teklifi AK Parti’nin asker kökenli İstanbul Milletvekili Şirin Ünal, Grup Başkanvekili Tokat Milletvekili Özlem Zengin ile 49 milletvekilinin imzasıyla Meclis Başkanlığı'na sunuldu.

Teklif aynı günün akşamı saat 21.30'da Meclis Milli Savunma Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi. O kadar acele ediliyordu ki Komisyon çalışması sadece 3 saat 10 dakika sürdü.

Bu hızın nedeni yasayı bayram öncesi çıkarmak, böylece 100 binin üzerinde askerin terhisini sağlayarak hem askerlere hem de ailelerine 'çifte bayram' yaşatmaktı. Ancak yasanın Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesinin beklendiği 29 Mayıs’ta AK Parti Grup Başkanlığından arka arkaya, “Düzenlemeyi toplumsal uzlaşma ile çıkarmak istiyoruz. Böyle köklü bir düzenlemeyi çok hızlı geçirmenin uygun olmayacağı düşüncesindeyiz” açıklamaları geldi. Sorun muhalefete havale edildi, yasa teklifi bayram sonrasına bırakıldı.

Bu açıklamanın ardından 9 günlük bayram tatili sürecinde Meclis’te grubu bulunan partiler arasında bir temas olmadı. Görüşme için Meclis’in açıldığı 10 Haziran beklendi. CHP, HDP ve İYİ Parti’nin eleştirdiği maddeler muhalefet şerhlerinde vardı. HDP, zorunlu değil gönüllü askerlik, vicdani ret gibi çok daha temel eleştiriler getirirken CHP ve İYİ Parti aralarında yasanın yürürlüğe girdiği gün 100 binin üzerinde askerin terhis edilmesinin yaratacağı güvenlik zafiyeti, Cumhurbaşkanına askerlikten muafiyet yetkisi ve bedelli askerlik ücretinin yüksekliği gibi konularda itirazlarda bulunmuştu.

KAPALI TOPLANTIDA ELEŞTİRİYE ALKIŞ

Konunun söylendiği gibi aslında muhalefetin itirazları ile ilgili olmadığı, asıl AK Parti içinde sorun olduğu, AK Parti’nin askerlik yasası ile ilgili kapalı grup toplantısı yapacağı bilgisi ile ortaya çıktı. Daha önce Milli Savunma Bakanlığı da yapan Meclis Milli Savunma Komisyonu Başkanı İsmet Yılmaz’ın sunum yaptığı bu kapalı toplantıda AK Parti milletvekilleri teklifi eleştiri yağmuruna tuttu. AK Partili milletvekillerinin eleştirileri de muhalefet partilerinin dikkat çektiği askerlik süresinin kısaltılması, 6 ayını tamamlayan 100 binin üzerinde er ve erbaşın terhis edilmesinin yaratacağı güvenlik zaafiyeti, dövizli askerlik bedelinin yüksekliği gibi benzer konulardı. Yansıyan haberlere göre toplantıda bir milletvekilinin, “Bürokratlar hazırlıyor, biz de burada kabul ediyoruz. Bürokratlar bunu belirleyecekse niye Meclis’e geliyor?” sözleri alkışlarla karşılandı. Kulislere yansıyan bilgilere göre bu yasa böyle geçirilmek istenirse olumlu oy kullanmayacağını söyleyen milletvekilleri de oldu. Getirilen düzenlemeyi eleştirenler arasında eski Milli Savunma Bakanı, şimdi AK Parti Genel Başkan Yardımcısı olan Nurettin Canikli’nin de olması dikkat çekiciydi.

ERDOĞAN'LA İKİNCİ TOPLANTI

Kapalı toplantıda soruları Komisyon Başkanı ve bakan yardımcıları yanıtladı ama yeterli olmadı ki bu kez Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın katılacağı bir başka kapalı toplantı daha organize edildi. O toplantı da dün akşam yapıldı.

Sürpriz bir kararla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın basına açık konuşma yaptığı toplantıda askerlikle ilgili, “devrim niteliğinde bir reformu hayata geçiriyoruz” denildi. Yeni sistemle TSK'de zafiyet oluşacağı iddialarının hiçbir temeli olmadığını belirten Erdoğan, bu eleştirileri dile getirenlere de, “Dünyanın en büyük ordusu olarak anılan Türk ordusunun komuta kademesinin böyle bir zaafiyeti göremeyecek kadar basiretsiz olması mümkün olabilir mi” diye seslendi.

Erdoğan’ın açıklamalarından sonra AK Parti grubu basına kapalı olarak devam etti. Görüşmeler bununla sınırlı kalmayacak. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar CHP, MHP ve İYİ Parti gruplarını da ziyaret ederek itirazları dinleyecek, sorulara yanıt verecek. Tüm bu görüşmelerin ardından 65 maddelik teklifin bazı maddelerinde kısmi rötuşlar sürpriz olmayacak.

Ancak asıl kriz nedeni “usul” sorununun nasıl çözüleceği bilinmiyor. 24 Haziran seçimlerinin ardından yürürlüğe giren ve birkaç hafta sonra bir yılını dolduracak yeni Cumhurbaşkanlığı Sistemi kapsamında Meclis’in daha da güçleneceği söylenirken neredeyse yok sayılır noktaya gelmesi önümüzdeki süreçte daha bir çok krize gebe görünüyor.