AK Parti’den cemevleri düzenlemesi: Alevilik inancına bir darbe

ANKARA - Seçimlerin yaklaştığı süreçte Alevilere yönelik yeni bir açılım hamlesinde bulunan AK Parti, cemevlerinin elektrik ve su giderlerinin karşılanmasını da içeren 23 maddelik torba kanun teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu.

Cemevlerinin aydınlatma giderlerinin Kültür ve Turizm Bakanlığı; içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarının ise yerel yönetimler tarafından indirimli veya ücretsiz karşılanmasını da kapsayan teklife göre, cemevlerinin yapım, bakım ve onarım işleri de yerel yönetimlerin sorumluluğunda olacak.

Teklifin 8'inci maddesinde ise İmar Kanunu'na ek madde yapılarak, cemevlerine imar planlarının düzenlenmesinde bölgenin şartları ve ihtiyaçları göz önüne alınarak yer ayırılması; cemevi yapılabilmesi için de kaymakam veya validen izin alınması öngörülüyor.

İktidarın yasal düzenleme içeren adımını ‘seçim hamlesi’ olarak niteleyen ve ‘kabul edilemez’ bulan Alevi dernek ve federasyon temsilcilerine göre Aleviler ve Alevilik inancı hükümet tarafından her aşamada kontrol altına alınmak isteniyor.

‘İKTİDAR ALEVİLERİ BİR İNANÇ TOPLULUĞU OLARAK DEĞİL, KÜLTÜREL BİR TOPLULUK OLARAK TANIMLAMAK İSTİYOR’

Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Başkanı Mustafa Aslan’a göre iktidarın bu teklifi 'Alevilerin taleplerinden uzak', 'samimiyetsiz' ve 'Alevilik inancını yeniden tanımlamaya dönük' bir hamle. AK Parti’nin seçime giderken hayata geçirmek istediği düzenlemeyi ‘Alevileri yok sayan’ bir anlayışın ürünü ve ilanı olarak değerlendiren Aslan, “Bu anlayışın yansımasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kurulacağını açıkladığında görmüştük. İktidar Alevileri bir inanç topluluğu olarak değil, kültürel bir topluluk olarak görüyor ve bu şekilde yeniden tanımlamak, dizayn etmek istiyor. İktidarın seçime beş kala yaptığı bu Alevi açılımı demokratik olmadığı gibi taleplerimizin altını boşaltmak, sulandırmak amacı taşıyor. Bu kapsamda yapılmak istenen düzenleme de Alevi inancını yok sayan bir hamleden ibarettir” dedi.

‘DÜZENLEME ALEVİLİK İNANCINA VE CEMEVLERİNE BİR DARBEDİR’

AK Parti’nin, düzenlemeyi de kapsayan Alevi açılımını tam anlamıyla 'Alevilik inancına ve cemevlerine bir darbe' olarak niteleyen ve ‘kabul edilemez’ bulan ABF Başkanı Aslan şunları söyledi:

“Cemevlerinin, valilik ve kaymakamlık iznine bağlanmak istenmesi Alevileri kontrol altında tutma baskısıyla paraleldir. Cemevlerinin yapımı noktasında ‘vali ve kaymakam izni’ aranması maddesi resmen bir darbedir, kayyımdır. Alevi toplumunu, giderlerin karşılanacağı şeklinde parayla terbiye ederek kontrol altında tutma çabasıdır. Kendi Alevi toplumunu yaratma çabası, talebidir. Amaç iktidardan izinsiz adım atılmamasını sağlamak. Cemevleri yasal statüye sahip olmadığı, ibadethane olarak kabul görmediği sürece iktidarın atacağı hiçbir adım karşılık bulamayacak, samimi olmayacak. Bu noktada da muhalefet milletvekillerinden yasa teklifinin geçmemesi için mücadele etmesini bekliyoruz. Buradan MHP lideri Devlet Bahçeli’ye seslenmek istiyorum; büyük ortağına karşı çık.”

‘ALEVİLERİN TALEPLERİNİ ELEKTRİK, SU PARASINA İNDİRGEYEN YAKLAŞIMI REDDEDİYORUZ’

İktidar partisinin Meclis’e sunduğu düzenlemeyi değerlendiren Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Cuma Erçe, “Bizi seçim malzemesi yapmak istiyorlar. Biz öyle basit bir topluluk değiliz. Kimse bizi çantada keklik olarak görmesin” dedi.

İktidarın sürekli "Aleviliği tarif eden" bir yaklaşım içinde olduğunu ve bunu reddettiklerini kaydeden Erçe şunları söyledi:
“Aleviliği ve Alevilerin taleplerini elektrikle, suyla, betonla tarif eden, bu noktaya indirgeyen onur kırıcı bir yaklaşım söz konusu. Yüzyıllardır Alevileri inkar ve imha etmeye çalışarak bugüne gelen devlet aklı, şimdilerde Alevilerin taleplerini, sorunlarını elektrik, su parasına, cemevinin betonuna, çimentosuna indirgeyen bir yaklaşım sergiliyor. Biz bu bakış açısını başından bu yana reddediyoruz. Bizim meselemiz elektrik, su meselesi değil; bizim meselemiz eşit yurttaşlık hakkı ile beraber verdiğimiz kimlik mücadelesi. Bu gibi düzenlemeleri 'Aleviler içinde bir çözülme yaratabilir miyiz?' düşüncesi ile yapıyorlar. Bunun böyle olmayacağını yıllardır gösterdik hâlbuki.”

‘HİÇBİR TALEBİMİZDEN VAZGEÇMEYECEĞİZ’

Cuma Erçe’ye göre bugüne kadar açık ve net olan taleplerine rağmen atılan bu adım tamamen toplumda bir manipülasyon yaratmaya, seçimlere giderken Aleviler üzerinden bir politika kurmaya yönelik. Başta eşit yurttaşlık olmak üzere cemevlerinin ibadethane sayılarak anayasal güvenceye alınması gibi taleplerinden vazgeçmeyeceklerini belirten Erçe, şunları söyledi:
“Alevi çocuklarına yönelik zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin kaldırılması talebinden vazgeçmeyeceğiz. Sivas Katliamı'nda yitirdiğimiz 33 canımız adına Madımak Oteli’nin ‘utanç müzesi’ yapılması talebimizden vazgeçmeyeceğiz. Şimdiye kadar elimizden alınan, gasp edilen dergahlarımızdan başta Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı olmak üzere tüm dergahlarımızın Alevilere iade edilmesi talebimizden vazgeçmeyeceğiz. Biz seçimlerin malzemesi olan bir topluluk olmayız ve buna asla izin vermeyiz. Aleviliği tarif etmeye kalkan, kendine göre bir Alevilik yaratmaya çalışan anlayıştan vazgeçeceksiniz.”

‘ALEVİLERİ KONTROL ALTINA ALMAK İSTİYORLAR’

Cemevlerinin yapımında valilik ve kaymakamlık izni aranmasının öngörüldüğü maddenin ‘sakıncalı’ olduğunun da altını çizen Erçe şöyle devam etti:

“Hükümet cemevlerinin yapımındaki her aşamayı kontrol altına almak istiyor. Aleviler, cemevlerini nerede yapmak istiyorlarsa orada olsun ister. Bu da Alevilerin yoğun olduğu yerlerde cemevi yapılması anlamına gelir. Olmayan bir talebimizi önümüze koyuyorlar. Cemevlerinin valilik ve kaymakamlık iznine bağlanması asla kabul edilebilir bir madde değil. Bizi seçim malzemesi yapmak istiyorlar. Biz öyle basit bir topluluk değiliz. Kimse bizi çantada keklik olarak görmesin.”

‘TÜM CEMEVLERİNE ‘CEMEVLERİ İBADETHANEMİZDİR’ AFİŞLERİ ASTIK’

Alevi Dernekleri Federasyonu Başkanı (ADFE) Celal Fırat da iktidarın bu düzenleme üzerinden Alevilik inancını yeniden tanımlamasına izin vermeyeceklerini söyledi.

Alevilerin cemevlerinin ibadethane sayılması ve yasal statü kazanmasına ilişkin taleplerinin vazgeçilmez olduğuna vurgu yapan Fırat, düzenlemeye tepki olarak Türkiye'deki tüm cevevlerine "Cem ibadetimiz, cemevleri ibadethanemiz" yazılı pankartlar astıklarını söyledi.

Fırat, "Tüm cemevlerine pankartlarımızı astık. Bu noktada bizim talebimiz net. İktidarın Aleviliği yeniden tanımlama, yaratma çabası seçime giderken daha da somutlaştı. Ancak biz bu hamleleri, adımları kabul etmiyoruz. Cemevlerinin kontrol altında tutulmasını tamamen reddediyoruz” diye konuştu.