Emekli dernekleri ve sendikaların torba yasada emekli aylıkları için öngörülen yüzde 25’lik zamma büyük tepki göstermesine ve son olarak da MHP lideri Devlet Bahçeli’nin bu oranın artırılması yönündeki talebine rağmen TBMM’de kabul edilen yasayla yüzde 25’lik zam artırılmadı.
Yüzde 25’lik zam, emeklilerin “kök maaşı”na yapıldığı için 6 bin ve daha altında aylık alan emeklilerin maaşları en düşük aylık olan 7 bin 500 TL olarak devam edecek. Yani, 6 bin TL aylık alan bir işçi, memur ya da Bağ-Kur emeklisinin daha önce aldığı 7 bin 500 TL’lik maaşında Temmuz 2023 itibariyle bir değişiklik olmayacak.
Çünkü 6 bin liraya yüzde 25 eklenince maaşı 7 bin 500 TL’ye çıkıyor, zaten bu emekli Temmuz 2023 öncesinde de Hazine desteği ile 7 bin 500 TL aylık alıyordu, dolayısıyla bu torba yasayla aylığına sıfır zam yapılmış oluyor. Bu durumda olan 9 milyon emekli bulunuyor.
AKP VE MHP OYLARIYLA GEÇTİ
MHP Genel Başkanı Bahçeli, torba kanunun Meclis’te görüşülmesinden önce kendi grubunda yaptığı konuşmada, yüzde 25 zamla birlikte memurların aylıklarına yapılacak 8 bin 77 TL’lik seyyanen zammın hem memur, hem de emeklilerin kök aylıklarına yansıtılmasını talep etmişti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP’li yetkililer de Mayıs 2023 seçimleri öncesinde memurların ve emeklilerin enflasyona ezdirilmeyeceğini, emeklilere de refah payı ya da başka bir deyişle seyyanen zam yapılacağı yönünde açıklamalarda bulunmalarına rağmen bu durum torba yasada istenilen düzeyde gerçekleşmedi.
İşin ilginç yanı, MHP lideri Bahçeli’nin seyyanen zammın memur ve emekli maaşlarının “kök ücreti”ne eklenmesi yönündeki talebi de kendi partisine mensup milletvekillerince yerine getirilmedi ve yüzde 25’lik zammı öngören torba yasa, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
MHP milletvekilleri, CHP, İYİ Parti ve Yeşil Sol Parti’nin emeklilerin maaşının teklif edilenin üzerinde olması yönünde verdiği önergeleri ise reddetti.
MEMURUN KÖK MAAŞI 13 BİN 870 TL
AKP, emeklileri hayal kırıklığına uğrattığı gibi memurları da kandırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim öncesinde en düşük memur aylığının 22 bin liraya yükseltileceği vaadinde bulunmuştu.
AKP yetkilileri de, memur maaşlarında yapılacak artışın yüzde 17,55’lik enflasyon farkıyla birlikte 8 bin 77 TL’lik seyyanen zammın eklenmesi sonucu en düşük memur aylığının 22 bin liraya yükseltileceğini açıklamışlardı. Yani memur maaşlarına zam, yüzde 17,55 artı 8 bin 77 TL olacaktı.
Oysa TBMM’de kabul edilen yasaya göre, kök ücretlere yapılacak zam yüzde 17,55’te kaldı. 8 bin 77 TL’lik seyyanen zam ise, kök ücretlere eklenmeyip “ilave ödeme” olarak gerçekleştirildi.
KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kablan, bu duruma itiraz ederek şunları söyledi:
“Yasayla 985 TL çalışmayan eş yardımı ve iki çocuk üzerinden 325 TL çocuk yardımıyla birlikte en düşük 11 bin 800 TL olan kamu emekçisinin aylığı 22 bin TL’ye çıkacaktır. Ancak bu emekçinin gerçek maaşı, yani kök maaşı 13.870 TL olacaktır. Dolayısıyla bundan sonraki dönemlerde maaş zammı 22 bin TL üzerinden değil, 13 bin 870 TL üzerinden yapılacaktır. Şimdi verilen 8 bin 77 TL ise hiç artmayacak, birkaç yıl içinde de eriyip gidecektir” dedi.
KESK Eş Başkanı Kablan, 8 bin 77 TL seyyanen zammın mevcutta ödenmekte olan aylık, tazminat, ödenek, ikramiye, döner sermaye payı gibi pek çok unsurun hesabında dikkate alınmayacağını belirterek “Dolayısıyla kıdem tazminatı oranı da açıklandığı üzere yüzde 74 değil, seyyanen zam nedeniyle daha düşük oranda artacaktır. Emekli olmayı bekleyen binlerce EYT’li de daha düşük kıdem tazminatı alacaktır” diye görüş belirtti.
ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA
Emeklilere yapılan yüzde 25’lik zamla en düşük aylık 7 bin 500 TL’de kaldığı gibi işçi ve Bağ-Kur emekli aylıklarının çok büyük bir bölümü de yine 11 bin 402 TL’lik asgari ücrete yetişemedi.
Keza en düşük memur emeklisi aylığı da, asgari ücretin altında kaldı. 7 bin 950 TL olan en düşük memur emeklisi maaşı sadece 1.395 TL artarak 9 bin 345 TL olacaktır. Sonuçta memur ve emekli aylıkları arasındaki uçurum da giderek daha fazla artacaktır. Yani en düşük memur aylığı 22 bin TL olurken en düşük memur emekli aylığı ise 9 bin 345 TL olarak gerçekleşecektir.
Bu koşullarda, dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 12 bin 500 TL, yoksulluk sınırının da 40 bin TL olduğu bir ülkede kamu emekçisi, emekliler ve işçiler sefalet koşullarında yaşıyor demektir.
ORTAK MÜCADELE ÇAĞRISI
Ağustos ayından itibaren memurların toplu sözleşme görüşmeleri başlayacaktır. KESK, önümüzdeki haftadan itibaren işyerlerinden başlamak üzere yeni toplu pazarlık görüşmelerine ilişkin taleplerini ortaya koyup kampanya düzenleyeceği açıkladı.
KESK’in açıklamasında, ortak mücadele çağrısı yapılarak şöyle denildi:
“Yoksulluk sınırını aşan bir temel ücretin yanı sıra tüm kamu emekçiler için 3600 ve adil bir ek gösterge hakkı, ayrıca seyyanen zammın taban maaşa eklenmesini talep ediyoruz. Yine insan onuruna yarışır bir ücret ve emeklilik için de tüm emekçileri, sendikaları, emek ve demokrasi güçlerini bu yolsuzluk ve yoksulluk düzenine karşı genel greve, direnişe ve örgütlenmeye çağırıyoruz. Birleşe, birleşe kazanacağız…”