Altılı Masa: Aday için önce iki liderin anlaşması bekleniyor

ANKARA – Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni'ne imza atan 6 muhalefet partisinin toplantılarında 5 ay geride kaldı. İlk olarak 12 Şubat 2022’de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ev sahipliğinde bir araya gelen liderleri 21 Ağustos 2022 tarihinde Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ağırlayacak. Böylece ayda bir gerçekleşen görüşmelerde ilk tur tamamlanmış olacak. Bugüne kadar güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş, iş birliğinin ilke ve esasları, seçim güvenliği, kurumsal reformlar gibi birçok konuda anlaşma sağlayan liderleri altıncı turdan sonra başta geçiş sürecinin yol haritası ve ortak cumhurbaşkanı adayı olmak üzere daha zorlu konular bekliyor.

PARTİ MUTFAKLARI GEÇİŞ SÜRECİNİ ÇALIŞIYOR

Geçiş sürecinin yol haritası 'Altılı Masa'nın iktidar olmaları durumunda topluma vaat ettikleri parlamenter sisteme geçene kadar ülkeyi nasıl yöneteceklerine dair çalışma planını içeriyor. Mevcut sisteme göre seçilecek cumhurbaşkanının hangi yetkileri kullanacağı, bu yetkileri nasıl paylaşacağı, ilk yapılacak düzenlemeler, çıkarılacak kararnameler, hatta lağvedilecek kurumlar, ilk yapılacak atamalar gibi konular kapsamında her partinin mutfağında hummalı bir çalışma var. Parti temsilcileri bu çalışmaların parça parça liderlerin görüşmelerinde ele alındığını, ancak kapsamlı bir şekilde görüşülüp toplumla paylaşılmasının seçim takvimi ile gerçekleşeceği görüşünde. Bir parti temsilcisi, “İktidar olmamız durumunda bu ülkenin nasıl yönetileceğini toplumla paylaşmak zorundayız. Güçlendirilmiş parlamenter sistemle ilgili mutabakat metni önemli bir adımdı. Geçiş sürecinin de vakti var. Seçim takvimi netleşsin bir haftada açıklarız” dedi.

İTTİFAKTA İLLERE GÖRE ORTAK LİSTE PLANI YAPILIYOR

'Altılı Masa'da oturan partilerin seçime nasıl bir iş birliği ile gireceği de önemli bir tartışma konusu. Bu konunun ele alınacağı süreç için de seçim takvimi işaret ediliyor, “İttifak seçim ilan edildiğinde gündeme gelecek bir konu. Şu an birçok formül çalışılıyor. Hedef açık, Meclis’te anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlamak. Bu kararı seçim takvimi açıklandığında o günün verileriyle değerlendirmek daha doğru olacaktır” deniliyor. Parti kulislerinde genel görüş il bazında ittifaklarla seçime gidilmesi yönünde. Bu 2018 seçimlerinde Saadet Partisi’nin yaptığı gibi tüm partilerin kendi logoları ile seçime girmesi ama illerdeki duruma göre listelerden farklı partilerden aday gösterilmesini içeriyor. Altılı Masa temsilcileri bu listelerin hazırlanma sürecinde yaşanabilecek sıkıntılara dikkat çekerken, “2’li, 4’lü, 6’lı, il bazlı her türlü senaryo çalışılıyor. En doğrusu il bazlı ittifak görünüyor. Saadet Partisi’nin girdiği teknikle olur. 2018 seçimlerinde olduğu gibi bazı partilerin adayları güçlü partinin listelerinden aday gösterilir. Böylece hem kendi logosu ile girmiş olur hem de listelerde adayları olur. Ama bu listeler tartışma yaratabilir” diyor.

GÖREV PAYLAŞIMI VE İSİMLENDİRME YAPILACAK MI?

6 muhalefet partisinin “de facto parlamenter sistem” olarak da nitelenen yönetim modeli çalışması daha çok kurul ve kurumların yapılanmasını, yetki devri-paylaşımı gibi konuları içeriyor. Ancak bazı partiler bugünden paylaşımların hatta isimlendirmelerin yapılması gerektiğini savunuyor. Buna karşı çıkanlar ise “Yönetim modelinde ortaklaşma tamam ama partilere dağılım ve isimlendirme Meclis aritmetiğine göre olur. O nedenle isimlendirme seçim sonrası olur” görüşünü dile getiriyor.

'ÖNCE KILIÇDAROĞLU-AKŞENER GÖRÜŞMELİ'

'Altılı Masa'nın önündeki en önemli konulardan biri ortak cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi olacak. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu bugüne kadar yaptığı tüm açıklamalarda adayın 'Altılı Masa' tarafından belirleneceğini söyledi. Tüm partiler adayın seçim takvimi açıklandığında ilan edilmesi gerektiğinde hemfikir. Ancak adayın belirlenme sürecinde İYİ Parti etkisine dikkat çekiliyor. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun aday olma ihtimalini yüksek gören bazı parti temsilcilerinin, “Kemal Bey’in önce Meral Hanım’ı ikna etmesi lazım. Meral Hanım konuşmalı hatta kamuoyu önünde açıklama yapmalı” ve “Kemal Bey’in adaylık arzusu görünüyor. Ancak İYİ Parti’de Kemal Bey’in kazanamayacağını düşünen çok. Meral Hanım olmayacağım dese de hala bir beklentisi olabilir. Önce iki liderin bir konuşması gerekiyor. Ana yüklenici onlar, farkındayız” görüşleri dikkat çekiyor.

'ANNE BABA AYRILSA DA PARLAMENTER SİSTEM ÇOCUĞUMUZ'

'Altılı Masa'da yer alan siyasi partiler başta “uzlaşma, diyalog örneği” olması açısından yürütülen çalışmanın büyük anlam taşıdığı görüşünde. Ortak aday ya da ittifak süreci ne olursa olsun bu iş birliğinin devam edeceğini kaydeden siyasetçiler, “Bu birliktelik evlilik gibi. Bu evliliğin çocuğu da parlamenter sistem. Anne baba ayrılsa bile, parlamenter sistem talebi sürdükçe bu çalışma sürer. Tüm partilerin kalbi bu memleket için atıyor” ya da “Altılı Masa’nın yaptığı iş kendilerini de partilerini de aşan bir iş. Yeni bir sistemin inşası için yola çıkıldı. Herkes fedakarlık yapıyor” değerlendirmeleri yapıyor.

ALTILI MASA’NIN NASIL DEVAM EDECEĞİNE LİDERLER KARAR VERECEK

6 muhalefet partisinin 21 Ağustos’ta yapacağı son tur toplantıda liderlerin güncel gelişmeleri değerlendirmesi, parlamenter sistem mutabakatı kapsamında anayasa yazım çalışmasının gözden geçirilmesi, seçim komisyonu çalışması raporunun ele alınması bekleniyor. Aday konusunun ele alınmayacağı belirtilen toplantının bir gündem maddesi de çalışmanın bundan sonra nasıl devam edeceği olacak. Parti temsilcileri, “Görüşmelerin nasıl devam edeceğine liderler karar verecektir. Format değişebilir, ama periyodik olmasa da liderler bir araya geleceklerdir, çünkü liderlerin bir araya gelme ihtiyacı devam ediyor. Toplantı sonrası açıklanan metinde bu konuda da bir bilgilendirme olacaktır” diyor.