Anadolu'da 100 yıllık gelenek: Kara Bayram

ERZURUM - Anadolu'da vefat eden bir kişinin, olmadığı ilk dini bayram, 'Kara Bayram' olarak nitelendiriliyor. İnsanlar bayramda vefat eden kişinin ailesine ziyarette bulunuyor. Bayram ziyareti taziye ziyaretine dönüşüyor.

Ölenin ruhuna Fatiha okunuyor. Gelenlere çay ve tatlı ikramı da yapılıyor. 100 yılı aşkındır bu geleneğin devam ettiği yerlerden biri de Erzurum'un Horasan ilçesinin Dalbaşı (Zars) köyü.

Ramazan Bayramı'nda Samih Bayrak, Niyazi Bahar, Adalet Bayrak ve İbrahim Yazıcı'nın 'Kara Bayram'ıydı. Kiminin vefatının üzerinden bir ay geçmiş, kiminin üzerinden ise 8-9 ay...

'BAYRAMIN KARASI OLMAZ'

Vefat eden Samih Bayrak'ın oğlu Müdeher Bayrak, ölümden sonraki ilk dini bayramın 'Kara Bayram' sayıldığını hatırlattı. Bu uygulamanın çok eskilere dayandığını anlatan Bayrak, "Ölenin kişinin ilk bayramı dense de halk arasında ‘Kara Bayram’ deniyor. Bayram sevinç demek. Bayramın karası olmaz. 'Kara Bayram' demek doğru değil. Burada asıl amaç, insanların bir araya gelip acıları paylaşmasıdır. İlk bayram günü insanların acılarıyla başbaşa kalmasını engellemektir" diye konuştu.

Bayram ziyaretine gelen Hakkı Dal ise 'Kara Bayram'ın dinde yerinin olmadığını vurguladı. Fakat bunun bir gelenek olarak sürdürüldüğünü ifade eden Dal, kendilerinin de büyüklerinden gördüğü için bu geleneğe devam ettiklerini kaydetti.

Vefat eden Adalet Bayrak’ın oğlu Cafer Bayrak 'Kara Bayram'dan pek memnun değilse de 'Başkaları ne der' diye düşünüldüğü için geleneğin devam ettiğini söyledi. Bayrak, “Artık bu uygulamalar insanlara yük oluyor. Düşünün ki cenaze için değil ‘Kara Bayram’ diye insanlar 1500 kilometre yol yapıyor. Herkes birbirine bakarak bu geleneği sürdürüyor” diye konuştu. 

'AKRABALAR KÜSÜYOR'

İsminin açıklanmasını istemeyen bir cami imamı da, "İnsanların acılarını yeniden tazelemenin bir anlamı yok. Fakat öyle bir hal almış ki, bayramda vefat edenin evine gitmediğiniz zaman akrabaları sizden küsüyor. İnsanlar bu geleneği isteseler de bitiremiyorlar."