Anket şirketleri güven tazeleyecek mi?
Referandum sürecine girilmesinin ardından, anket şirketleri de bazı araştırmalarını açıklamaya başladı. Ancak 1 Kasım seçimlerinde tahminlerini yakalayamayan şirketler yeni sürece girerken kendilerine yönelik eleştiri getiriyorlar hem de OHAL sürecinde seçime gitmenin gizli eğilime neden olduğunu söylüyorlar.
DUVAR - Türkiye'de 'başkanlık' maddesini de içeren Anayasa referandumuna giderken, anket şirketleri de beklentilerini açıklamaya başladı. Yeni bir seçim süreciyle gündeme gelen anket şirketlerinin seçim tahminleri 1 Kasım 2015'te çok farklı çıkmıştı. Bu durum anket şirketlerinin güvenilirliğini tartışmaya açtı.
BBC Türkçe'den Rengin Aslan'ın haberine göre, Anayasa değişikliği referandumu yaklaşırken, anket şirketleri hem 1 Kasım'daki hatalarının muhasebesini yapıyor hem de 'psikolojik olarak' bu hatanın yükünü hissettiklerini söylüyorlar. Aynı zamanda OHAL koşullarının getirdiğini gözlemledikleri 'eğilim gizlime eğilimine' dikkat çekiyorlar.
'BEKLENMEYEN DALGA'
Kasım seçimlerinin ardından özür dileyen nadir araştırma şirketi sahiplerinden bir tanesi Andy-Ar araştırma şirketinin kurucusu Faruk Acar'dı. Faruk Acar, 1 Kasım'ı "beklenmeyen bir dip dalgası" olarak niteliyor ve 7 Haziran ile 1 Kasım arasında çok kısa bir zaman olması nedeniyle istedikleri sayıda araştırma yapamadıklarını söylüyor.
Bir başka deneyimli araştırmacı ve A&G'nin kurucusu Adil Gür de tam bunun önemine dikkat çekiyor. BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Gür aynı zamanda 1 Kasım seçimlerini sonucunu gerçeğe en yakın tahmin eden araştırmacı olmuştu. Gür bunun sırrını "sık sık araştırma yapmak ve trendleri iyi takip etmek olarak" belirtiyor ancak o da 1 Kasım seçimlerini önceden kavramakta yaşanan zorluğu anladığını söylüyor. Adil Gür araştırma şirketlerinin güvenilirliğinin bir yanlış sonuç tahmini ile sarsılmadığı görüşünde. Bundan önce şirketlerin bir tek 2009 yerel seçimlerinde yanıldığını hatırlatan Gür, yanılmamak için yapılması gereken şeyi ise ankete ayrılan bütçenin aynısının araştırmayı kontrol etmek için de ayrılması olarak görüyor.
'OHAL'DE İNSANLAR EĞİLİMLERİNİ GİZLİYOR'
Adil Gür, aslında referandum sonuçlarına yönelik araştırmaların yerel veya siyasi seçimlere göre daha kolay olduğunu ama bu referanduma özgü bir zorluk ile karşı karşıya olduklarını söylüyor. Bunun nedenini ise olağanüstü hal döneminde insanların eğilimlerini gizlemeye meyilli olmasıyla açıklıyor. Gür, "Bir taraftan seçmenlerin bir bölümüne baskı olduğu yönünde bir algı hakim olursa, bu referanduma giderken araştırma şirketlerini, hepimizi yanıltabilir. Seçmen gerçek fikrini söylemekten çekinirse araştırma şirketleri o zaman çuvallayabilirler, rakamları ön göremeyebilirler" diyor.
Acar, "En azından muhalefet seçmeni açısından, kendilerini ifade etmek ve araştırmalarda kendilerini net olarak ortaya koymak konusunda çekimser davranmalarını sağlayabilir. Bu bir varsayım mı? Hayır, aynı zamanda gözlemlediğimiz de bir şey" diyor.