Araştırma: Afrika orman filleri iklim kriziyle mücadelede yardımcı oluyor

DUVAR - Afrika orman fili, Batı ve Orta Afrika'nın yoğun yağmur ormanlarında ağaçlarda daha fazla karbon depolamasına yardımcı oluyor ve gezegenin en hayati ekosistemlerinden birini koruyor. Üç metre uzunluğunda olan orman fili, fidanların kabuğunu soyarken, ağaç köklerini kazarken veya yaprak ve meyveleri yerken yağmur ormanlarının yemyeşil bitki örtüsü arasında kargaşaya neden oluyor. Ancak bu yıkım ormana zarar vermekten çok yarar sağlıyor.

BBC'nin haberine göre, bilim insanları ilk olarak Kongo Havzası'nda fillerin aktif olduğu ve ortadan kaybolduğu iki bölgede saha çalışması yaptı ve ağaç örtüsü ve ağaç yoğunluğundaki farklılıkları kaydetti. Daha sonra biyokütle, ağaç yüksekliği ve karbon stokları gibi ormanın dinamiklerini izleyen bir model oluşturdular. Model, orman fillerinin ormandaki gövde yoğunluğunu azalttığını, ancak ortalama ağaç çapını ve yer üstündeki toplam biyokütleyi arttırdığını gösterdi. Bunun nedeni, fillerin, ışık, su ve alan için daha büyük ağaçlarla rekabet eden 30 cm'den daha küçük ağaçlarda otlaması ve onları çiğnemesi. Filler, rekabeti ortadan kaldırarak, daha büyük ağaçlarını gelişmesine yol açtı. 

KÜÇÜK AĞAÇLARI YİYEREK BÜYÜK AĞAÇLARIN GELİŞMESİNE YARDIMCI OLUYORLAR

Çalışmanın yazarlarından, Fransa'da İklim ve Çevre Bilimleri Laboratuvarı'nda araştırmacı olan Fabio Berzaghi, sonuç olarak, fillerin alışkanlıkları sayesinde büyük ağaçların daha da uzadığını söylüyor. Fillerin yemeyi tercih ettiği daha küçük ağaçlar, daha hızlı büyüme oranı ve daha yüksek ölüm oranıyla bağlantılı olan daha düşük odun yoğunluğuna sahipler. Berzaghi, fillerin davranışlarının, gövdelerinde daha fazla karbon depolayan büyümesini desteklediğini söylüyor. “Filleri orman yöneticileri olarak düşünebilirsiniz” diyor Berzaghi. Onlar bir "kilit taşı türü" yani yaşam alanlarının biyolojik çeşitliliğini korumada hayati bir rol oynuyorlar.

Araştırmaya göre, orman fillerinin neslinin tükenmesi, Orta Afrika yağmur ormanlarında toplamda 3 milyar ton olmak üzere dünyanın karbon deposunun yüzde 7'sinin kaybına neden olacak. Bu, bir yıl boyunca 2 milyardan fazla benzinli otomobilin ürettiği miktara eşdeğer. Berzaghi, çalışmanın orman fillerinin hayatta kalmasının, dünyanın en büyük ikinci yağmur ormanı olan Kongo Havzasını büyük bir karbon havzası olarak korumak için kritik olduğunu gösterdiğini söylüyor.

NESİLLERİ TEHLİKE ALTINDA

Afrika orman fillerinin neslinin tükenme riski çok yüksek. Kaçak avlanma ve ormansızlaşma nedeniyle nüfusları hızla küçüldü. 1970'lerde, Afrika'da bilinen 1.2 milyon fil vardı, ancak kaçak avcılar ve habitat kaybı nedeniyle yok olmanın eşiğine sürüklendiler. 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre sayıları sadece 100 bin civarında.

Doğal Hayatı Koruma Vakfı'nın (WWF) Afrika orman filleri koordinatörü Thomas Breuer, "Son yirmi yılda çok sayıda orman filini kaybettik" diyor. "Orman filleri [savana fillerinden] çok daha yavaş bir üreme düzenine sahiptir ve bu nedenle popülasyonların artması çok daha uzun sürer. Davranışları kaçak avlanma nedeniyle bozuldu. Birçoğunun annesi yok ve normalde anneden miras aldıkları bireysel hareket kalıplarını öğrenemiyor."

İskoçya'daki Stirling Üniversitesi'nden Emma Bush tarafından 2020'de yapılan bir araştırmaya göre, iklim değişikliği aynı zamanda Afrika yağmur ormanlarındaki ağaçların meyve vermesini azalttığı için fillerin beslenme düzeni de kötü etkileniyor.

Afrika orman filleri, karbon stoklarını artırma ve hayati besinleri etrafa yayma yetenekleri nedeniyle "ormanın mega bahçıvanları" olarak biliniyor. 2019'da yapılan bir araştırma, filin yıkıcı davranışlarının, Orta Afrika yağmur ormanlarında depolanan toplam karbon miktarını artırmaya yardımcı olduğunu buldu. Her bir orman fili, bir yıl boyunca 2 bin 47 benzinli araba kullanmaktan kaynaklanan karbon emisyonuna eşdeğer karbon artışı sağlayabilir.

BİR FİLİN DEĞERİNİ EKONOMİK OLARAK HESAPLAMAK

BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), yayınladığı son raporunda, iklim değişikliğiyle mücadelede atmosferden karbon emisyonlarını azaltmak için çok önemli bir araç olarak doğaya dayalı çözümlerin acilen hayata geçirilmesi gerektiğini belirtmişti. (DIŞ HABERLER)