Araştırma: Mars, Dünya’dan daha önce yaşama elverişli koşullara sahipti

Kopenhag Üniversitesi

Mars, kızıl rengiyle bilinse de gezegenin geçmişte mavi olduğuna ve suyla kaplı olduğuna inanılıyor. Mars’ın geçmişte su barındırmış olabileceği ihtimali, bizleri, gezegenin bir zamanlar yaşamı destekleyip desteklemediğini anlamaya daha da yaklaştırıyor. Araştırmacılar arasında, gezegenin geçmişinin bir döneminde Mars’ta su olduğuna dair genel bir görüş birliği mevcut; bununla birlikte, bu suyun miktarı ve ne kadar süreyle varlığını koruduğu hâlâ tartışma konusu.

Kopenhag Üniversitesi’nin gerçekleştirdiği yeni bir araştırmaya göre Mars’ın, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce 300 metre derinliğe sahip bir su okyanusuyla kaplı olduğu düşünülüyor. Yıldız ve Gezegen Oluşum Merkezi’nden Profesör Martin Bizzarro, “Bu esnada Mars, buzlarla kaplı asteroitler tarafından vuruldu. Bu olay, gezegenin evriminin ilk 100 milyon yıllık kısmında gerçekleşti. Bir başka ilginç mesele de asteroitlerin biyolojik bağlamda yaşam için önem taşıyan organik molekülleri taşıyor olması” diyor. Buzul asteroitler, suyun yanı sıra amino asitler gibi biyolojiyle bağlantılı molekülleri de Kızıl Gezegen’e taşıdı. Amino asitler, DNA ve RNA yapıları bir hücrenin ihtiyaç duyacağı her şeyi barındıran bazlar yaratırken kullanılır.

Yeni araştırma, gezegenin tamamını suyla kaplayan okyanusların en az 300 metre derinliğe sahip olduğunu ortaya koyuyor. Hatta, bir kilometre derinliğe dek ulaşmış olabilirler. Martin Bizzarro, “Bununla kıyaslandığında, aslında Dünya’da çok az su mevcut” diyor. Bizzarro, “Bu, Mars’ın tarihinin ilk 100 milyon yıllık döneminde gerçekleşti. Bu dönemin ardından, Dünya’daki potansiyel yaşam için bir felaket meydana geldi. Dünya ile Mars boyutlarındaki bir başka gezegen arasında devasa bir çarpışma olduğuna inanılıyor. Dünya-Ay sistemini oluşturan ve aynı zamanda yeryüzündeki potansiyel yaşamın tamamını yok eden, enerji yüklü bir çarpışmaydı” diye ekliyor.

Araştırmacılar, bundan dolayı, Mars’ta yaşamın filizlenmesine imkân tanıyan koşulların Dünya’dan çok daha erken bir zamanda oluştuğuna ilişkin gerçekten güçlü kanıtlara sahipler.

MİLYAR YILLIK GÖKTAŞI

Araştırmacılar, milyarlarca yıllık bir göktaşı sayesinde Mars’ın geçmişine göz atabildiler. Göktaşı, geçmişte Mars’ın orijinal kabuk katmanının bir parçasıydı ve Güneş Sistemi’nin meydana geldiği esnada neler olduğuna dair eşsiz bir fikir sunuyor. Bütün sır, göktaşının bir zamanlar parçası olduğu Mars yüzeyinin oluşum biçiminde saklı; zira o hareket etmeyen bir yüzey. Yeryüzünde ise durum bunun tam tersi. Tektonik plakalar durmaksızın hareket eder ve gezegenin iç kısmında geri dönüştürülür.

Martin Bizzarro, “Dünya üzerinde görülen levha tektoniği, gezegenimizin geçmişinin ilk 500 milyon yıllık döneminde yaşananlara ilişkin kanıtların hepsini yok etti. O, plakalar halindedir, geri dönüştürülür ve gezegenimizin iç kısımlarında imha edilir. Buna karşın, Mars’ta levha tektoniği bulunmaz; bu sayede, gezegen yüzeyi, gezegenin en uzak geçmişinin bile bir kaydını tutar” ifadelerini kullanıyor.

Çalışma, Science Advances adlı dergide yayınlandı.

Yazının orijinali Scitech Daily sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)