Arkeologlar Derneği'nin özrü de tepki çekti

İZMİR- Arkeologlar Derneği’nin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımdaki videoda yer alan "Türkiye’nin kadın arkeologları hiç durmadan mesleğimize katkıda bulunmaya devam ediyor. Yolları açık olsun" ifadeleri büyük tepki çekti. Dernek, kadın arkeologların çalışma koşullarından ve gerçeklikten uzak olmakla suçlandı, başta Feminist ve Anarşist Arkeologlar olmak üzere geniş bir kesim, paylaşımın özeleştiri verilerek kaldırılmasını talep etti.

Arkeologlar Derneği, yine sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, söz konusu paylaşım için özür diledi. Özür metninde “Tamamen iyi niyetle, Instagram ve Twitter sayfamızda yaptığımız video paylaşımına bir takım olumsuz eleştirilerin geldiğine üzülerek tanık olduk. Amacımız hiç kimseyi üzmek veya rencide etmek değildi... Arkeologlar Derneği olarak, bu mesleğe gönül veren tüm meslektaşlarımız bizim için son derece değerlidir. Videomuzu beğenip paylaşan meslektaşlarımıza çok teşekkür ederiz. Ancak gelen olumsuz eleştirileri göz önünde bulundurarak, paylaşımımızı sayfalarımızdan kaldırdık. Tüm meslektaşlarımızdan özür dileriz” denildi.

Ancak Arkeologlar Derneği’nin paylaşımı kaldırması olumlu bulunsa da açıklamada yer alan ifadeler tepki çekti. Gazete Duvar’a açıklamalarda bulunan Anarşist ve Feminist Arkeologlar özür metnini kabul etmediklerini dile getirerek, derneğin özeleştiri vermesi ve cinsiyetçiliğe karşı net tutum aldıklarını deklare etmelerini talep etti.

‘ÖZÜR METNİNDE BİR ÖZELEŞTİRİ GÖREMEDİK!’

Dernek yöneticilerinin iki gün boyunca tüm bu tepkilere ve eleştirilere dönük cinsiyetçiliğini sorgulamak yerine, paylaşımı yorumlara kapatmak, eleştiri hakkının yalnızca üyelere ait olduğunu belirtmek gibi absürt bir savunma içine girdiğini ifade eden Anarşist Arkeologlar, özür metnine dair şunları söyledi:

“Tüm bu süreçte paylaşımın kendisi kadar eleştirilere dönük alınan tutumları da sorunlu olan Arkeologlar Derneği yöneticileri, bugün yapmış oldukları açıklamayla özür dileyerek videoyu kaldırma kararı aldıklarını beyan etmişler. Bizce özür dilenmesi önemli adım olmakla birlikte yeterli değildir. Zira metin içinde “iyi niyetli olarak yapmış oldukları paylaşıma gelen bir takım olumsuz eleştiriye üzülerek tanık olduklarını” belirtmişler. Ardından da “amaçlarının kimseyi üzmek ya da rencide etmek olmadığını ifade etmişler.

Öncelikle burada gördüğümüz bir özeleştiri değildir, sadece gelen eleştiriler nedeniyle kaldırıldığı beyan edilmiş. Ve eleştirenlerin aslında 'üzgün ve rencide' edilmiş olduklarını hissettikleri için yapılmış gibi bağlamından kopuk baktıklarını göstermektedir. Mesleğe gönül veren tüm meslektaşlarının kendileri açısından değerli oldukları beyanı ise bizce olması gerekendir. Ancak 'üye değilsen eleştiri hakkın yok' gibi bir söylemin her eleştiride savunma olarak kullanılması bu değerin bağlamını da düşündürtmektedir. Bu bile başlı başına bir özeleştiri konusudur ancak metinde bunu da görmedik!”

Paylaşımın kaldırılması ve özür dilenmesini önemsediklerini ancak yeterli bulmadıklarını belirten Anarşist Arkeologlar, “Yalnızca tepkinin büyüklüğü nedeniyle yapılan zorunlu açıklama bir sorgulama değildir. Talebimiz derneğin özeleştiri vermesi ve cinsiyetçiliğe karşı net tutum aldıklarını deklare etmeleridir. Paylaşımı beğenenlere teşekkür edip, eleştirilere de üzülüp herkesten özür dilemeleri değil” İfadelerini kullandı.

‘ÖZÜNDEKİ CİNSİYETÇİLİĞİ GÖRMEYEN BU ÖZRÜ KABUL ETMİYORUZ’

Arkeologlar Derneği’nin paylaştığı "mesleğe katkı sunan kadın arkeologlar" videosuna günlerdir gelen eleştiriler sonucunda özür dilediğini ancak oldukça üstten bir dil ile yazıldığını düşündükleri özrün alt metnini, "videomuzun (ve dilsel-görsel içeriğinin, dolayısıyla arka plandaki erkek egemen, kolonyal anlayışın) arkasındayız, paylaşan ve beğenen herkese teşekkür ederiz ama tepki gelince kaldırmak zorunda kaldık" şeklinde okuduklarını söyleyen Feminist Arkeologlar ise özeleştirel tutumdan uzak ve özündeki cinsiyetçiliği görmeyen, kabul etmeyen bu özrü kabul etmediklerini ifade etti.

Bu vesileyle, uzun zamandır "Arkeologlar Ne İstiyor?" kampanyası yürüten Arkeologlar Derneği'ne arkeologların dernekte, "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu" istediklerini hatırlatan Feminist Arkeologlar son olarak şunları söyledi: “Türkiye'deki tek Arkeologlar Derneği'nin, "yalnızca üyelerine hesap verebilirliği olduğunu" belirten, eleştiriye kapalı, özeleştiriden bihaber yönetimin, disiplinin iliklerine işlemiş, üzerine kurulu olduğu erkek egemen ve cinsiyetçi söylemlerle yüzleşmesini, bunu aşmak için bizlerle, tüm arkeologlarla birlikte bir adım atmasını; tüm arkeologlar için kapsayıcı ve güvenli bir alan oluşturmasını istiyoruz.”

‘ETTİĞİNİZ TEŞEKKÜRÜ ÇOK DA İYİ NİYETLİ GÖRMEDİĞİMİZ AŞİKAR’

“Dün Arkeologlar Derneği’ni kadın arkeologların arkeoloji bilimine yaptığı 'katkıya' teşekkür ettikleri bir video yayınlarken gördük. Bugün ise yine aynı derneğin gelen tepkiler neticesinde zaten hiç yapılmaması gereken videolarını 'iyi niyetle yapılmış, meslektaşlarını üzmek istemeyen ama paylaşımda bulunanlara da teşekkür eden' bir açıklama yaparak kaldırdığını görüyoruz “diyen Arkeolog Özge Aslan da derneğe tepkisini şu sözlerle dile getirdi:

 "İngilizce’de 'The road to hell is paved with good intentions' Türkçesi ise 'Cehenneme giden yol iyi niyet taşlarıyla döşenmiştir' diye bir deyiş vardır. Bilimin olduğu yerde niyetlere ihtiyaç yoktur. Kendinizi konumlandırdığınız yerden 'eril iyi niyetinizle' ettiğiniz teşekkürü feminist bir bakış açısına sahip arkeologlar olarak çok da iyi niyetli görmediğimiz aşikar. Çünkü bu iyi niyetin arkasına sığınarak, kadınları bu meslekte yine sadece hane içi işler olarak kabul edilen raporlama işlerine layık gördüğünüzü ve arazinin erkeklere bırakılması gerektiğini söylüyorsunuz esasında. Yine bu 'eril iyi niyetinizle' videoyu kaldırma sebebinizin eril argümanlarınızdan kaynaklı değil de gelen olumsuz eleştirilerin fazla olmasından ötürü olduğunu söylüyorsunuz. Son olarak videoyu kaldırma sebeplerinizi sıraladığınız açıklamanızda videoyu paylaşan meslektaşlarınıza teşekkür ediyorsunuz. Üstten bakarak kadınları nesne olarak konumlandıran, eril bakış açısıyla yoğrulmuş videonun lütfedilerek kaldırılmış olması kısmındaki tek olumlu taraf videonun kaldırılmış olmasıdır.”