Atışkan işçilerinin grevi 60’ıncı günde: Açlık sınırının altında ücret

Nur Kaplan

ANKARA - Eskişehir’de Atışkan Alçı fabrikasında çalışan işçiler, kısa süre önce çalışma koşullarının ve ücretlerinin iyileştirilmesi için Kristal-İş sendikasında örgütlendi. Kristal-İş ile işveren arasında aylar süren toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde ücret ve sosyal hak maddeleri üzerinde uzlaşma sağlanamadı. 

TİS görüşmelerinde yasal süre içinde anlaşma sağlanamaması üzerine işçiler 30 Haziran’da greve çıktı. Atışkan Alçı fabrikasının önünde grev çadırı kuran işçiler, işverenin önerdiği ücretin açlık sınırının altında kaldığını belirterek 60 gündür eylemlerini sürdürüyor.

‘YAŞAM ŞARTLARIMIZI İYİLEŞTİRMEK İÇİN GREVE ÇIKTIK’

3 yıldır Atışkan Alçı fabrikasında çalışan Yusuf Çınar, açlık sınırının altında ücret aldıklarını, ekonomik krizde aldıkları ücretle geçinmenin mümkün olmadığını söyledi. “Yaşam şartlarımızı iyileştirmek için greve çıktık” diyen Çınar, “Toplu sözleşme sürecinde uzlaşma olmadı. Bir bekâr işçinin bile geçinemeyeceği parayla biz aile geçindiriyoruz. Evliyim, iki çocuğum var. Bez, mama, süt almak zorundayım. Markete gittiğimde sürekli yüzde 50 artış görüyorum, bütçem yetmiyor” ifadelerini kullandı.

‘EN SONUNDA KAZANAN BİZ OLACAĞIZ’

Atışkan Alçı fabrikasında 5 yıldır çalışan İsmail Saraç ise alçı fabrikasında çalışma koşullarının ağır olduğunu, çocuklarının okul masrafları ve kışın yaklaşmasıyla nedeniyle patronun verdiği ücretlerle geçinmenin imkânsız hale geldiğini, talep ettikleri ücreti alana dek direneceklerini söyledi. Saraç, şunları söyledi:

“Yaptığımız işe göre ücretlerimiz çok az. Alçı fabrikasında sürekli tozun içindeyiz. 35-40 kilo arası çuvallar taşıyan bedenen ağır koşullarda çalışan arkadaşlarımız var. Evliyim, 3 çocuk babasıyım, evimiz kira. Okullar açılıyor onun masrafı var. Kış geliyor yakacak derdimiz olacak. Zaten çalışırken de bu ihtiyaçları iyi bir şekilde karşılayamıyorduk. Grevimizde 60. günü dolduruyoruz, bugüne kadar hiçbir olumsuzluk yaşamadık. Direneceğiz, mücadele edeceğiz, en sonunda kazanan biz olacağız.”

ÜCRET VE SOSYAL HAKLARDA ANLAŞMA SAĞLANAMADI

Kristal-İş Eskişehir Şube Başkanı Erdal Akyazı, Atışkan Alçı fabrika patronuyla toplu iş sözleşmesi sürecinde üç oturum gerçekleştirdiklerini, bu oturumlarda idari ve ücrete dayalı olmayan çoğu madde üzerinde anlaşma sağlandığını, mutabık olunamayan maddelerin ise ücret, ikramiye, yakacak, giyim yardımı gibi sosyal haklar konularında olduğunu söyledi. 

Patronun işçilere “Sendikayı aradan çıkarın yüzde 15 brüt, 48 günlük ikramiye” şeklinde mesaj gönderdiğini söyleyen Akyazı, “Görüşmelerde bize de 33 gün ikramiye vermişti. Biz 60 günlük ikramiye demiştik. İşçilere mesaj yoluyla sunduğu bu teklif ile grevi dağıtmak istiyor” diye konuştu.

‘İLKOKUL MEZUNUSUN ZATEN ALACAĞIN PARAYI VERİYORUM’

Geçtiğimiz Kurban Bayramı’nın sabahı patronun grev çadırına gelerek işçilerle görüştüğünü söyleyen Akyazı, “Orada ‘ben size hakkımı helal etmem, size ekmek verdim’ ifadelerini kullanıyor. Arkadaşımız ‘Biz de hakkımızı istiyoruz, bu şartlarda burada çalışılmaz’ deyince, patron ‘Sen ilkokul mezunusun zaten senin alacağın parayı sana veriyorum asgari ücret’ diye bir tartışma oluyor. Sonrasında işveren tartıştıkları işçiyi sosyal medya paylaşımlarını gerekçe göstererek işten çıkarıyor” dedi. 

‘SOSYAL HAKLARI TAMAMEN ÇIKARIN’

Kristal-İş sendikası uzmanı Kemal Karakaya, fabrikada 171 işçinin olduğunu, grevin 119 işçiyi kapsadığını, işçilerin kıdem ortalamasının 7 ile 15 yıl arasında değiştiğini söyledi. İşçilerin yüzde 70’e yakınının borçlu ve kirada olduğunu belirten Karakaya, şunları ifade etti:

“Bizim sözleşmedeki taleplerimiz 1 Ocak 2022’deki ücretler 4 bin 250 liraydı, onun üzerine yüzde 30, 6 ay olarak zam talep ettik. İkinci 6 ayda enflasyon istedik. İşveren ise bunu karşılamayacağını söyledi. 2022 ücretlerine zam olarak en fazla yüzde 9 oranını söyledi, ikinci altı ayda enflasyonu kabul etmişti ancak mevcut durumda yine enflasyonu altında kalıyordu. Yüzde 9’un üzerinde hiçbir iyileştirme teklifi sunmadılar. Onun haricinde sosyal hakların tamamen taslaktan çıkarılmasını teklif ettiler.”

İŞÇİLERİN GREVİNE DESTEK

İşverenin sendika gelmeden önce işçilere oldukça 'hor' bir dil kullandığından söz eden Karakaya, 'siz göreceksiniz' gibi söylemlerle işçilerin sindirilmeye çalışıldığı söyledi. Atışkan Alçı işçilerinin grevinin 34. Gününde mücadeleyi kent merkezine taşıdıklarını ve oldukça ilgi gördüklerini söyleyen Karakaya, TİS görüşmelerinde uzlaşma sağlanamayan maddeleri şöyle sıraladı:

🔸Fazla mesai ücretlerinin yüzde 60 zamlı ödenmesi teklif ediliyor. Sendikamızın teklifi ise yüzde 75 zamlı ödenmesi yönünde.

🔸Gece zammının yüzde 3 zamlı ödenmesi ve 22.00 ile 06.00 saatleri arası için zamlı ödenmesi teklif ediliyor. Sendikamızın teklifi ise 20.00 ile 06.00 saatleri arası yüzde 6 zamlı ödenmesi yönünde.

🔸Yıllık izinlerin yasal sürelere 1 gün eklenerek kullanılması teklif ediliyor. Sendikamızın teklifi ise yasal sürelere 2 gün eklenmesi yönünde.

🔸İzin ödeneği, yakacak ödeneği, çocuk zammı ve giyim yardımı konusunda teklifte bulunmadılar ve sözleşme metninde yer almamasını talep ediyorlar.

🔸Bayram ödeneği için Ramazanda 500 TL, kurbanda 600 TL teklif ediyorlar. Sendikamızın teklifi ise her iki bayramda da 800 TL ödenmesi yönünde.

🔸Gıda yardımı için sadece Ramazan ayında 500 TL tutarında gıda çeki ödenmesini teklif ettiler. Sendikamızın teklifi ise Ramazan ve kurbanda 500’er TL ödenmesi yönünde.

🔸İkramiyeler için ilk yıl 36 gün tutarında ikinci yıl ise 48 gün tutarında ödeme yapılmasını teklif ettiler. Sendikamız ise son olarak ilk yıl 60 gün ikinci yıl 90 gün teklif etti.

🔸Ücret zammı için son tekliflerini yenilemişler. Buna göre 1 Ocak 2021 tarihindeki brüt ücretlere yüzde 60 oranında zam yapılması teklif edilmiş. Bu da aslında mevcut ücretlerine yüzde 9 civarında bir zamma tekabül ediyor. İşçiler ücretlerini bugüne kadar net olarak aldıkları için sendikamızın son teklifi 1 Ocak 2022 tarihindeki ücretlere yüzde 30 net zam yapılması yönünde.