Avukatlar ekokırım suçunu anlatan metni Türkçeleştirdi

İZMİR - Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) 2019 yılında gerçekleştirdiği Taraf Devletler Kurulu’nda Pasifik Ada Ülkeleri tarafından gündeme getirilen ekokırım suçu, geçtiğimiz iki yıl içerisinde uluslararası arenada gittikçe artan şekilde tartışılır hale geldi. Son olarak Haziran 2021’de Stop Ecocide Foundation (Ekokırımı Durdurun Vakfı) girişimiyle uluslararası uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından ekokırım suçunun tanımı konusunda uzlaşıya varılarak bir metin hazırlandı ve bu metin İngilizce olarak kamuoyu ile paylaşıldı.

'BU ALANDA YAPILACAK TARTIŞMALARA KATKI SUNMAK İSTEDİK'

Avukatlar Özlem Altıparmak ve Sümeyye Elis Yıldızlı ile Stajyer Avukatlar Can Gerçek, Ece Elif Kuroğlu, İlker Karabulut metni Türkçe'ye çevirerek, “Ekokırım Suçu, Hukuki Tanım İçin Bağımsız Uzman Grubu Şerh ve Temel Metin Türkçe Çevirisi” başlıklarıyla Türkiye kamuoyu ile buluşturdu. Metin broşür halinde Haklar ve Özgürlükler Derneği tarafından yayınlandı.

Hukukçular metin ile ilgili yaptıkları açıklamada, hazırladıkları bu yayın ve yaptıkları çeviri ile ekokırım suçuna dair uluslararası alanda yürütülen tartışmaları ve gelişmeleri Türkiye kamuoyu ile paylaşmak ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sunmak istediklerini dile getirdi.

ULUSLARARASI UZMAN HEYET 'SUÇ' HALİNE GETİRMEYİ ÖNERDİ

Uluslararası uzman heyetin, bu çalışma ile ekokırımı UCM kurucu sözleşmesi olan “Roma Statüsü” kapsamında suç haline getirmeyi önerdiği belirtilen açıklamada, UCM'nin ilk etapta sadece savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım suçunu yargılamaya yetkili olduğu ifade edildi. 2010 yılında yapılan UCM Gözden Geçirme Konferansı neticesinde ise saldırı suçunun da mahkemenin yargılama yetkisine dahil edildiği kaydedilen açıklamada, 2017'de bu suçun yürürlüğe girdiği ifade edildi. Yayının basım tarihi itibariyle UCM’ye taraf ülke sayısının 123 olduğu ve Türkiye'nin, UCM’ye taraf olmadığı belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi;

"İklim değişikliğinin, iklim aciliyeti halini aldığı bir dönemdeyiz ve bu krizin etkileri, sistem kriziyle birlikte derinleşiyor. Şayet ekokırım suçu bir suç olarak uluslararası arenada yerini alırsa, doğa merkezi düşünme açısından da uluslararası anlamda bir adım atılmış olacak. İnsan hakları hukuku, tarih boyunca yeni hak kategorileri ve tartışmalar eşliğinde gelişti ve gelişmeye devam ediyor. Doğayı korumaya yönelik bu adımların da hukukta karşılık bulması, gerek hak sahipliği gerekse suç ve ceza açısından yeni düzenlemelere yol açması kaçınılmaz bir süreç olarak önümüzde duruyor."

EKOKIRIM SUÇU TANIMLANDI

Öte yandan heyet, ekokırım suçunu ise şu şekilde tanımlıyor:

“Çevreye ağır ve geniş çapta ya da ağır ve uzun vadeli bir biçimde zarara yol açmasının kuvvetle muhtemel olduğunun bilincinde, yasadışı veya keyfi olarak işlenen fiiller ekokırım suçunu oluşturur.”

Heyet öneri maddesinde geçen kavramları ise şu şekilde detaylandırdı:

*“Keyfi”, tahmin edilen sosyal ve ekonomik yararlara kıyasla açıkça aşırı olan zararın umursamazca göz ardı edilmesi 

*“Ağır”, insan hayatı veya doğal, kültürel, ekonomik kaynaklar üzerinde ciddi bir şekilde etki doğurmayı içeren, çevrenin herhangi bir unsurunda olumsuz değişiklik, bozulma veya hasarın meydana gelmesini kapsayan zarar 

*“Geniş çapta”, sınırlı bir coğrafik alanı aşan, ülke sınırlarını geçen veya bütün bir ekosistemin, türlerin veya çok sayıda insanın ıstırabına yol açan zarar 

*“Uzun vadeli”, geri dönüşü olmayan veya makul bir süre içerisinde doğal iyileşme ile onarılamayan zarar 

*“Çevre”, dünya, canlı küre, buz küre, taş küre, su küre ve hava küre ile dış uzay anlamına gelir.

Tam metne ise buradan ulaşılabilir...