AYM pasaportu iptal edilen KHK'li akademisyeni haklı buldu: Manevi tazminat ödenecek

İZMİR - Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi bünyesinde profesör olarak görev yapan İzge Hakan Günal, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriye imza attığı için 22 Temmuz 2016 tarihinde çıkarılan KHK ile görevinden uzaklaştırıldı. Görevden uzaklaştırılması sonrası hakkındaki soruşturma İzmir İl Emniyet Müdürlüğü Pasaport Şube Müdürlüğü'ne bildirilen Günal'ın pasaportu da iptal edildi.

Pasaportun iptali sonrası kararın hukuksuz olduğu gerekçesiyle İzmir 1'inci İdare Mahkemesi'ne dava açan Günal, buradan da bir sonuç alamadı. Mahkeme davanın reddine karar verirken Günal, istinaf başvurusunda bulunduğu İzmir Bölge İdare Mahkemesi 6. İdare Dava Dairesi de mahkemenin kararının hukuka ve usule uygun olduğu belirtti. Günal son çare olarak davayı Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) taşıdı.

'ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI İHLAL EDİLDİ'

23 Ekim 2019 tarihinde yapılan başvurudan yaklaşık 4 buçuk yıl sonra ise AYM kararını açıkladı. Yaşanan olayı değerlendiren AYM, kararında “Somut olayda başvurucunun bir akademisyen olarak mesleği ile ilgili yurt dışındaki faaliyetlere katılabileceği, pasaport iptalinin başvurucunun özel hayatını etkilediği anlaşılmaktadır. Bu durumda başvurucunun pasaportunun iptal edilmesi şeklindeki idari işleme bağlı şikâyetlerin bir bütün olarak Anayasa’nın 20. maddesi ile güvence altına alınan özel hayata saygı hakkı kapsamında incelenebilir nitelikte olduğu görülmüştür. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir” ifadelerine yer verdi.

'YURT DIŞINA ÇIKIŞA ENGEL BİR YARGI KARARI YOK'

Günal hakkında başkaca davalarda pasaportun iptaline yönelik bir karar alınmadığı gibi yurt dışı çıkış yasağı öngören bir mahkeme kararının da mevcut olmadığını belirten AYM, “Hakkında yurt dışına çıkışa engel oluşturacak yargı kararı olmayan başvurucu hakkındaki sadece bir idari işleme dayanan tedbirin uzun süre uygulanmasının demokratik bir toplumda alınması zorunlu ve ölçülü bir tedbir olduğu söylenemez. Açıklanan gerekçelerle özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir” diye belirtti. Temel hak ve özgürlüklere yönelik bir müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun kabul edilebilmesi için zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılaması ve orantılı olması gerektiğinin altını çizen AYM, “Özel hayata saygı” hakkının ihlal edildiğini vurguladı.

Mahkeme, yeniden yargılama yapılmak üzere davanın İzmir 1. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine ve Günal'a 18 bin 800 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.