AYM’den çimento fabrikası kararı: Emsal teşkil edecek

Burcu Özkaya Günaydın

DUVAR - Anayasa Mahkemesi (AYM), Silifke’de yapılmak istenen çimento fabrikası için verilen ‘ÇED’e uygun’ raporunun, 'kamu kurumları eliyle özel hayatın ihlal edildiği' gerekçesiyle gözden geçirilmesi gerektiğine hükmetti

AYM: ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI İHLAL EDİLDİ

Mersin’in Silifke ilçesi Akdere Mahallesi’nde Eren Holding’e bağlı MEDCEM çimento fabrikası tarafından yapılmak istenen ikinci çimento fabrikası için verilen ÇED raporunun iptali istemiyle açılan dava, Danıştay tarafından reddedildi.

Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) ile birlikte iki kişi, dosyayı AYM’ye taşıdı. AYM verdiği kararda, özel hayata saygı hakkının kamu tarafından ihlal edildiğine dikkat çekti ve ÇED iptal davasının yeniden görüşülmesi gerektiğine hükmetti. Dava avukatı Ayşe Doğan, kararın başka çevre davalarına da emsal teşkil edeceğini vurguladı.

YEREL MAHKEME DE FABRİKAYI UYGUN BULMADI

Akdere Mahallesi’nde ilki 2015 yılında kurulan çimento fabrikasından sonra ikincisi 2017 yılında kurulmak istendi. Bölge halkı ve MERÇED defalarca eylem yaparak, çimento fabrikasına karşı çıktı.

Çevrecilerin en büyük itirazı bölgede zeytinliklerin olduğu, fabrikayla beraber çevre tahribatı oluşacak olması oldu. Ancak fabrika için ‘ÇED olumlu’ raporu verildi.

MERÇED, ‘ÇED olumlu’ raporunun iptali istemiyle Mersin İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Yerel mahkeme, çimento fabrikasının, üç kilometre mesafedeki zeytinliklere zarar vermemesinin mümkün olmadığına işaret etti ve ‘ÇED olumlu’ raporunu iptal etti.

‘AYM’NİN BENZER KARARLARI VAR’

Şirketin, yerel mahkemenin kararını temyize götürdüğünü söyleyen Doğan, Danıştay 14. Dairesi’nin, yerel mahkemenin kararını bozarak, ‘ÇED olumlu’ raporunun iptal edilmesine gerek olmadığına hükmederek, iptal davasını kesin olarak reddettiğini belirtti. Bunun üzerine dosyayı AYM’ye götürdüklerini kaydeden Doğan, “AYM’ye başvuru dosyasında bölgeye yapılacak çimento fabrikası ile zeytinliklerin yok olacağına ve her insanın sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı olduğuna vurgu yaptık. AYM, Danıştay’ın kararını bozdu. Zaten yerel mahkeme de bölgede fabrikayı doğru bulmamıştı. AYM, kamu makamların özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğini, kamusal kurumların özenli yaklaşmadığına hükmetti. Bu, AYM’nin ilk kararı değil. Bildiğim kadarıyla bu şekilde karar çıkan altı dosya var. Biz de bu dosyaları inceledik ve örnek gösterdik.”

AYM’nin kararı şöyle: “Kamusal makamların olaya gereken özenle yaklaşmadıkları, kamusal ve bireysel menfaatleri gerektiği kadar değerlendirmedikleri ve kamusal makamların olayda özel hayata saygı hakkı bağlamında pozitif yükümlülüklerini yerine getirmediği değerlendirilmektedir. Açıklanan gerekçelerle anayasanın 20. Maddesi’nde düzenlenen özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”