Batman’daki inşaat işçileri: Ücretler Türkiye ortalamasının altında

Metin Yoksu

BATMAN - İnşaat sektörü, Türkiye ekonomisinin önemli bir bölümünü oluşturuyor. İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin (İNDER) araştırmasına göre, sektörün büyümesi 2022 yılı ilk çeyreğinde azalsa da sektör gayrisafi millî hasılanın (GSMH) üçte birlik payına sahip.

İnşaat işçileri sektörün en önemli ayağı konumunda. Ancak düşük ücretler ve güvencesiz iş koşulları, inşaat işçilerinin başlıca sorunları arasında yer alıyor. Batman’da çalışan işçiler de benzer sorunlardan mustarip. Bu sorunlara ek olarak aldıkları günlük yevmiye ücretlerinin Türkiye ortalamasının altında olmasından şikayetçiler.

‘İŞ VE İŞÇİ GÜVENLİĞİ KAĞIT ÜSTÜNDE KALIYOR’

Türkiye’de inşaat işçilerinin yevmiye ücreti 300 TL ile 500 TL arasında değişirken Batman’da ücretler 150 TL ile 250 TL bandında yer alıyor. Batman’da işçiler, yapılan işin tehlikeli olmasına rağmen, güvencesiz ve düşük ücretlere çalıştırıldıklarını, ücretlerin Türkiye ortalamasına çıkarılmasını talep etti.

27 yıldır günde en az 10 saat kalıp ustası olarak çalıştığını söyleyen Emin Aslan, sektördeki en ağır işin kalıpçılarda olduğunu dile getirdi. Yaptıkları işi tarif eden Aslan, "Biz projenin en altından en üstüne kadar kalıp çıkarak binanın yapılmasını sağlarız. Temelden başlarız çalışmaya. Beton dökülmesini sağlamak için tahtaların ve kolonların yerlerini ayarlarız. Alt katlarda sorun yok ama özellikle üst katlara çıktıkça tehlike artıyor. Kışın soğukta 15 kat yukarıda, tahtalar buz tutuyor. En ufak bir dengesizlikte arkadaşlarımız yüksekten yere çakılıyor. Birçok arkadaşımız bu şekilde hayatını kaybetti. Yazın 45-50 derecelik sıcaklıkta çalışıyorsunuz. Bu da bir denge kaybına yol açıyor. Hayatınız 10 santimlik tahtalara bağlı” dedi.

İş ve işçi güvenliğinin çoğunlukla kâğıt üstünde kaldığını dile getiren Aslan, işin zorluğuna rağmen Türkiye ortalamasının altında bir ücret aldıklarını belirtti.  

'İŞ GÜVENLİĞİ YOK'

Çocukluğundan bu yana inşaatlarda çalışan 29 yaşındaki Ali Özmen de Emin Aslan gibi aynı sorunlardan bahsetti. Özmen, "TÜİK verilerine göre Türkiye'de işsizliğin en yoğun olduğu kent Batman. İnsanlar çoğu zaman ailelerinden uzağa giderek batıdaki inşaatlarda çalışmak zorunda kalıyor. Batıda aynı işe 500 TL yevmiye verilirken neden Batman'da bu ücret 150 TL ile 250 TL arasında? Resmi rakamlara göre, enflasyon yüzde 80 olmuş. Oysa enflasyon rakamının çok daha yüksek olduğunu hepimiz biliyoruz. Kışın domatesin 50 TL olacağı konuşuluyor. Geçen kış ucuz denilen domates fiyatı 30 TL'yi buldu. Kira fiyatları aldı başını gidiyor. Durum böyleyken neden biz Türkiye ortalamasının altında çalışmak zorunda bırakılıyoruz?" diye konuştu. Özmen, işçilerin birlik olması halinde ücretlerine zam alabileceğini düşünüyor.

'EKMEK 6,5 LİRA'

İnşaatlarda sıvacılık yapan İlhan Biçen, son zamanlardaki zamlara tepki göstererek aldıkları ücretle geçinmenin zor olduğunu ifade etti. Biçen, “Her yeri dolaşın; domatesin, patlıcanın, biberin fiyatı İstanbul’da neyse burada da aynı. Her şeye zam geldi ama bizim ücretlerimize gelmedi. Bir işçinin bir aylık maaşı bellidir değil mi? Bizim belli değil, ayda kaç gün çalışırsan o kadar kazanırsın. İzin yok, dinlenme yok, ailemizle vakit geçirmek yok. ‘2023’te daha iyi olacak’ diyorlar ama günde 200 TL kazanarak nasıl daha iyi olacak? Batman'da ekmek olmuş 6,5 lira” dedi.

'İŞÇİLERİN BUNA ‘DUR’ DEMESİ GEREKİYOR'

DİSK'e bağlı Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol İşçileri Sendikası Genel Başkanı Özgür Karabulut, Batman'daki inşaat işçilerinin sorunları ve dile getirdikleri taleplerle ilgili açıklama yaptı. Karabulut, Türkiye'de inşaat işçilerinin yoksulluk sınırı altında çalışmak zorunda bırakıldıklarını dile getirdi ve ekledi: “İnşaat işçileri ortalama 500 TL alırken Batman'da bu ücret yarı yarıya... Hatta bazı işçiler 150 TL yevmiye ile çalışmak zorunda bırakılıyor. Özellikle de kalıp işçilerinin çalışma koşulları daha da ağır. Yoksulluk sınırının altında hatta açlık sınırının altında çalıştırılan işçilerin buna ‘dur’ demesi gerekiyor. Bu da örgütlenmekten geçer. Batman'daki işçiler de bir araya gelmenin ve ücretlerini de artırmanın mücadelesini veriyor. İşçiler, basın açıklamaları veya görüşmeler yaparak bu sorunun üzerine gidebilir. Çünkü karşılarında müteahhitler birliği ve esnaf odaları var. Onlar da Türkiye'deki yiyeceğe, suya, elektriğe, doğal gaza ne kadar zam geldiğini bizden iyi biliyor. O yüzden Batmanlı işçilere Türkiye ortalamasının altında verilen ücretlerin bir an önce artırılması gerekiyor."