Beklemenin ekonomik maliyeti ve senaryolar
Prof. Dr. Selva Demiralp, YetkinReport'a yazdı: Gönüllü izolasyon ile virüsün etkin bir şekilde kontrol edilemeyeceğinin anlaşıldığı noktada geriye iki alternatif kalıyor. Acil bir şekilde, işler tamamen kontrolden çıkmadan sıkı izolasyon kararı almak, ya da bekleyip daha ileri bir tarihte salgın daha derinleştikten sonra İngiltere misali sıkı izolasyon kararı almaya mecbur kalmak. Bir grup iktisatçı arkadaşımla devam ettirmekte olduğumuz çalışmalarımız ışığında, beklemeden gelecek zorunlu izolasyon kararının ekonomik maliyetinin daha düşük olacağına dikkat çekmek istiyoruz.
DUVAR - Koç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, gazeteci Murat Yetkin'in web sitesi YetkinReport'a, Covid-19 salgınının ekonomik boyutuyla ilgili bir yazı yazdı. "Beklemenin ekonomik maliyeti ve senaryolar" başlıklı yazının bir bölümü şöyle:
Covid-19’un her şeyden önce bir insanlık sorunu olduğunu ve salgının en kısa sürede kontrol altına alınmasının kurtarılacak insan hayatları açısından bir zorunluluk olduğunu biliyoruz. Ekonomik açıdan da, salgını en kısa sürede kontrol altına almanın maliyeti gecikmeli olarak uygulanacak izolasyon politikalarına göre daha düşük olacaktır.
İktisat camiası, ekonomik krizden çıkışa giden sürecin virüsün temizlenmesinden geçtiği konusunda hemfikir. ABD Merkez Bankası Fed’in önceki başkanı Ben Bernanke, “Sağlık sorunu hallolmadan alınan hiçbir ekonomik tedbir işe yaramayacaktır” derken hükümetlere çok net bir mesaj verdi. Çünkü Fed gibi dünyanın rezerv para birimi olan Dolar’ı basan bir merkez bankası olsanız da, sınırsız para basabileceğinizin teminatını verseniz de, herkes sizin paranızı elinde tutmak istese de virüs temizlenmediği sürece insanların ekonomiye olan güveni geri gelmeyecek, iş yerleri açılamayacak ve insanlar normal hayatlarına dönüp eski tüketim alışkanlıklarına devam edemeyecekler.
ÖNCE SAĞLIK SONRA EKONOMİ
Peki virüs nasıl kontrol altına alınacak ve hayat normale dönecek? Bugün kimse İngiltere’nin krizin başında denediği “Zorunlu izolasyon uygulamayalım, salgın yayılsın, ölen ölür, kalan sağlarla yolumuza devam ederiz” politikasını makul bir politika alternatifi olarak görmüyor. Çünkü ekonomik açıdan en ucuz ve muhtemelen en hızlı “çözüm” olsa da işin insani boyutu olayın sadece basit bir maliyet hesabı olmadığını çok hızlı bir şekilde gözler önüne serdi. Hızla artan ölü sayısı İngiltere’nin bu politikadan geri adım atmasına sebep oldu.
Gönüllü izolasyon ile virüsün etkin bir şekilde kontrol edilemeyeceğinin anlaşıldığı noktada geriye iki alternatif kalıyor. Acil bir şekilde, işler tamamen kontrolden çıkmadan sıkı izolasyon kararı almak, ya da bekleyip daha ileri bir tarihte salgın daha derinleştikten sonra İngiltere misali sıkı izolasyon kararı almaya mecbur kalmak.
Bir grup iktisatçı arkadaşımla devam ettirmekte olduğumuz çalışmalarımız ışığında, beklemeden gelecek zorunlu izolasyon kararının ekonomik maliyetinin daha düşük olacağına dikkat çekmek istiyoruz. Elde ettiğimiz somut rakamları yakın zaman içinde paylaşmayı umuyorum. Öncesinde, nasıl bir çerçevede düşündüğümüzü aktarayım.