Beş soruda Astana barış süreci
Suriye'de Rusya'yla Türkiye'nin oluşturduğu yeni denklem, Astana konferansıyla hayata geçiyor. Peki bugün başlayan barış görüşmelerinden ne beklemeli?
DUVAR - Türkiye, Rusya ve İran'ın garantörlüğünde Suriye'de barış amacıyla Kazakistan'ın başkenti Astana'da planlanan görüşmeler bugün başladı. Madalyonun bir yüzünde, Suriye hükümeti ile silahlı mühalefet arasında ilk kez temas kurulması nedeniyle görüşmeler tarihi önem taşıyor. Türkiye ile Suriye hükümetleri de iç savaşın başından bu yana ilk kez resmen biraraya gelmiş oluyor. Madalyonun öteki yüzündeyse, iki gün sürmesi beklenen görüşmelerden 'tarihi bir sonuç' beklenmiyor.
Peki toplantıya kimler katılıyor, tarafların tavrı ne, masada ne var ve görüşmeler ne kadar sürecek?
KİMLER KATILIYOR?
Astana'da, Suriye yönetimiyle silahlı muhalefet aynı masaya oturdu. Görüşmeler bu açıdan bir ilk teşkil ediyor. Görüşmelere, Aralık 2016'da sağlanan ateşkes anlaşmasını imzalayan 14 silahlı muhalif grubun katılacağı belirtiliyor. Bu gruplar arasında Ceyş'ül İslam (İslam Ordusu), Feylak el Şam, Suvar el Şam, Ceyş'ül Mücahidin ve Şamiye Cephesi yer alıyor.
KİMLER TEMSİL EDİYOR?
Muhalif grupların Astana'daki baş müzakerecisi, İslam Ordusu liderlerinden Muhammed Alluş. Suriye hükümetinin heyetine ülkenin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi başkanlık ediyor.
Rusya heyetine Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Türkiye heyetine Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal, İran heyetine de Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Caberi Ensari başkanlık yapıyor. ABD'nin yeni yönetimiyse, toplantıya doğrudan katılım için yapılan daveti geri çevirerek Astana Büyükelçisi George Albert Krol'u gözlemci sıfatıyla gönderdi. BM Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura da, yardımcısı Ramzy Ezzeldin Ramzy ile birlikte Astana'da.
KİMLER KATILMIYOR?
Toplantıda, iç savaşın başlangıcından bu yana özerk olan ve sahada IŞİD'e karşı etkili savaş veren PYD ve silahlı kolu YPG, Türkiye'nin isteği üzerine katılmıyor. Esad yönetimine karşı en etkili savaşı verdiği belirtilen ve binlerce savaşçısı bulunan Ahrar'uş Şam da, anlaşmayı imzalamasına rağmen görüşmelere katılmayacağını duyurmuştu.
Ateşkese dahil edilmeyen Şam'ın Fethi Cephesi (eski El Nusra) ve IŞİD de haliyle toplantıda temsil edilmiyor.
NE KADAR SÜRECEK, NE KONUŞULACAK?
Görüşmelerin 'bir anlaşma sağlanana dek' sürmesi beklenmemeli; zira toplantı iki gün sürecek. Görüşmelerde daha ziyade, ateşkesin uzatılmasının nasıl sağlanacağı, insani yardımın ihtiyaç duyulan bölgelere nasıl ulaştırılacağı meselelerine odaklanılması bekleniyor.
TOPLANTININ FORMATI NE?
Toplantı öncesinde hükümet ve muhalefetin farklı odalarda arabulucular üzerinden yapılan mekik diplomasisiyle değil, yüz yüze görüşmesi planlanıyordu. Ancak muhalifler açılış konuşmasında, Suriye hükümetinin temsilcileriyle biraraya gelmeyeceklerini duyurdu. (Dış Haberler)