Beştepe Millet Camii'nde 'enderun usulu' teravih

DUVAR - Diyanet İşleri Başkanlığı'nın talimatıyla Ankara İl Müftülüğü bu yıl Ramazan ayında Beştepe Millet Camii'nde, Osmanlı döneminde uygulanan ezan, kamet, Kur'an-ı Kerim, ilahiler, kasideler ve duaların okunduğu bir saray geleneği olan  'enderun usulü teravih programı' düzenleyecek.

Organizasyona ilişkin açıklama yapan Ankara İl Müftüsü Mehmet Sönmezoğlu, Türk kültüründe musikinin, çeşitli şekillerde yer edindiğini söyledi. Bunlardan birinin de enderun usulü teravih olduğunu belirten Sönmezoğlu, "Enderun usulü, sarayda ortaya çıkmış. Teravihin kökü 'terviha' kelimesine dayanıyor, manası, dinlenmektir" diye konuştu.

'ARALARDA MEŞRUBAT İÇİLİP İBADETE DEVAM EDİLİRDİ'

Sönmezoğlu, teravihin iki veya dört rekâtta bir dinlenerek kılındığını, eskiden bu aralarda hadis, tefsir gibi sohbetlerin yapıldığını ve meşrubat içilip ibadete devam edildiğini anlattı.

Enderun usulü teravihin, Topkapı Sarayı'nda ilk kez Türk bestecisi Hamamizade İsmail Dede Efendi tarafından ifa edildiğini anımsatan Sönmezoğlu, "Sarayda oluşan bu usul vakfiyelerden kendilerine özel tahsisat ayrılmış saray müezzinleri, 'eyyam-ı mübareke' dediğimiz özel zamanlarda, bayram günlerinde müezzinlik yapan şahsiyetler tarafından, 'selatin' dediğimiz sultan camilerinde uygulanmaya başlanıyor" diye konuştu.

'FARKLI UYGULAMALARI VAR'

Sönmezoğlu, enderun usulü teravihin farklı uygulamaları bulunduğunu ifade ederek, şöyle devam etti: "Farklı uygulamaları var ama bir tertibi şöyledir; yatsı namazından önce minareden temcitler, münacatlar ve ilahiler okunur. Daha sonra yine minareden sala ve çift ezan okunuyor. Gülbanktan sonra rast makamında kamet getiriliyor, sonra da yatsı namazının farzında Fatiha ve zammı sure yine rast makamında tilavet ediliyor. Eğer sesi imam müezzine verecekse teravih namazının ilk dört rekatının sonunda Isfahan ilahi okunmuyor. Arka safta 'Cumhur Müezzinleri' Isfahan makamında salat-ü selam getirir ve teravihe davet ederler. Böylece teravih namazı başlar".

MAKAMLAR ARASI GEÇİŞ

Teravihin ilk dört rekatında surelerin, Isfahan makamında okunduğunu kaydeden Sönmezoğlu, imamın dördüncü rekâtta Saba makamına geçtiğini, "Cumhur Müezzinleri"nin ise saba makamında ilahi ve salat-ü selam okuduklarını kaydetti.

Sönmezoğlu, ikinci dört rekâtın sonunda imamın Kur'an-ı Kerim tilavetini Hüseyni makamında yaptığını, ardından ilahiler ve salat-ü selamın okunduğunu dile getirdi. Sönmezoğlu, şöyle devam etti:

"Üçüncü dört rekâtta Hüseyni olarak eda edilir. İmam efendi yine son rekâtta ama bu sefer Eviç makamı olarak tilavet eder. Selamdan sonra Eviç makamında ilahi ve salat-ü selam getirilir ve dördüncü rekât, bu makamla eda edilir. Ardından aynı şekilde Acemaşiran makamına geçilir ve teravih bu makamla biter".

Sönmezoğlu, daha sonra baş müezzinin kaside ve dua okuduğunu belirterek, vitir namazının kılınmasının ardından tesbihat yapıldığını anlattı.

Sönmezoğlu, Melike Hatun Camii'nde Ramazan ayında her akşam iki hafızın hatimli teravih namazı kıldıracağını da söyledi. (Kaynak: Sputnik)