BM, Türkiye’yi Kıbrıs’taki kayıplar için uyardı

LEFKOŞA - Birleşmiş Milletler (BM), Kıbrıs’ta 1974 harekatında kaybolan insanlar için Türkiye’ye uyarıda bulundu. BM Zorla veya Rıza Dışı Kaybedilmeler Çalışma Grubu, Türkiye’den, Kıbrıs’ın kuzeyinde yürütülen kayıp kişilerin kalıntılarının arama ve tespit çalışmalarına daha fazla destek sağlamasını talep etti. Çalışma Grubu ayrıca, Ankara’dan Kıbrıs’taki kayıp kişilerle ilgili arşivlerini açması talebini yineledi.

BM Zorla veya Rıza Dışı Kaybedilmeler Çalışma Grubu'nun konuyla ilgili açıklamasında, “Kayıp Kişiler Komitesi’nin adanın kuzeyindeki askeri bölgelere erişiminin artmasını memnuniyetle karşılarken, Türk askeri makamlarına, adanın kuzey kesimindeki alanları her zaman erişilebilir kılma ve yeni mezar alanlarının belirlenmesi amacıyla arşivlere tam ve engelsiz erişime izin verme çağrısını yineliyoruz” denildi. 

BM'NİN UYARILARI

Kıbrıs Haber Ajansı’nın ilgili haberine göre açıklamada, “Kayıp Kişiler Komitesi listesinde yer alan 2002 kişinin yüzde 50'sinden fazlası mezardan çıkarılmış ve tespit edilmiştir. Çalışma Grubu, Kayıp Kişiler Komitesi'ne her iki toplumun liderleri, BM ve uluslararası bağışçılar tarafından sağlanan desteğin, geri kalan 977 kayıp kişinin akıbetini ve nerede olduklarını mümkün olan en kısa sürede belirlemek amacıyla devam edeceğini ummaktadır. Kıbrıs'taki kayıp kişiler meselesini siyasetten arındırmak ve gerçekten bir insan hakları ve insanî mesele olarak ele almak esastır. Yaptığımız toplantılar sırasında, toplumlarda siyasi veya diğer düşüncelerin, belirli bir bölgedeki araştırmalar açısından önemli bir rol oynadığı bilgisini aldık” ifadeleri de dikkat çekti.

BM Zorla veya Rıza Dışı Kaybedilmeler Çalışma Grubu heyeti, Kıbrıs’a gerçekleştirilen ziyaretin sonuçlarını bir basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaştı. Basın toplantısında BM yetkilileri “Olası toplu mezarlarla ilgili temel bilgilerin, güvensizlik ve siyasi hesaplar nedeniyle saklanabileceğini öğrendik. Ayrıca, cenaze törenleri sırasında, siyasi ve ayrıştırıcı konuşmaların güvensizliği derinleştirmesinden endişe duyuyoruz. Arama sürecindeki bazı zorluklar hakkında bilgi alma şansımız oldu ve son yıllarda hala kayıp olanlar için arama sürecinin yavaşladığını öğrendik” vurgusunda bulundu.

'GERÇEĞİ PAYLAŞMA' MEKANİZMASI ÖNERİSİ

“Çok fazla akraba, 1963/64 ve 1974 olaylarından on yıllar sonra, sevdiklerinin kaderini ve nerede olduğunu öğrenemeden hayata gözlerini yumuyor” mesajının verildiği basın toplantısında Kıbrıs'ta, özellikle sivil toplum içinde, kayıpların gerçekliğini açıklığa kavuşturabilecek bir “gerçeği paylaşma mekanizmasının” kurulması konusunda son zamanlarda öne çıkan tartışmaya dikkat çekildi.

BM Zorla veya Rıza Dışı Kaybedilmeler Çalışma Grubu, Kıbrıs’ta Kıbrıs Rum ve Türk liderlikleriyle, her iki toplumdan kayıp kişilerin akrabalarının yanı sıra insan hakları savunucuları, avukatlar, akademisyenler ve diğer sivil toplum temsilcileriyle görüşmeler gerçekleştirdi.

Adadaki temasların ardından Çalışma Grubu'nun Kıbrıs’ta kayıp kişiler meselesi için Eylül 2022'de Cenevre'deki BM İnsan Hakları Konseyi'ne nihai bir rapor sunması bekleniyor. Kayıp Kişiler Komitesi’nin resmi listesinde 2002 kayıp kişiden bugüne dek 776 Kıbrıslı Rum ve 201 Kıbrıslı Türk'ün izine hala rastlanmadığı aktarılıyor.