Bodrum mandalinası için harekete geçildi

Selçuk Arslan

BODRUM - Bodrum’un coğrafi işaretli tarım ürünü ve çok sayıda çiftçinin geçim kaynağı olan mandalina, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. ‘Bodrum mandalinası’ olarak tanınan bu meyve, kokusu ve aroması ile diğer mandalina türlerinden ayrılıyor.

Mandalina ağacı sayısı ise yanlış uygulamalar ve imar düzenlemesi nedeniyle azalıyor. 194O’lı yıllarda, 625 bin civarında olan ağaç sayısı, günümüzde 140 binlere kadar düştü.

Bunun sebeplerinden biri de turizmle birlikte gelen imar kararları… Turizmin hızla gelişmesinin ardından mandalina bahçeleri satılmaya başlandı. Bahçelerin yerini, konut ve turistik tesisler aldı.  

MANDALİNA BAHÇELERİ AZALDI

Salgın sonrası tarım alanlarına malikanelerin inşa edildiği Bitez, Ortakent, Gümüşlük, Dereköy gibi bölgelerde bulunan devasa mandalina bahçeleri tarihe karıştı. Mandalina bahçelerinin yoğun olduğu bu mahallerde, geriye küçük ölçekteki bahçeler kaldı. Bu bahçeler de bakımsızlık ve susuzluk nedeniyle verimini kaybetti. Yarımadanın diğer mahallerinde de durum benzer. Birçok bahçe imara açıldı veya bakımları yapılmadığı için kaderine terk edildi.

Geçtiğimiz yıllarda Bodrum’dan ihraç edilen mandalina miktarı, 25 bin tonun üzerindeyken geçtiğimiz sene bu rakam 5 bin tonun altına kadar geriledi. Mandalina bahçelerinin de yüzde 70’i yok oldu.

Bodrum mandalinasının korunması ve ekonomik değerinin arttırılması için Bodrum Kent Konseyi, Bodrum Belediyesi ve Bodrum Ticaret Odası, 2021 yılı nisan ayında ‘Mandalina Hareketi’ni başlattı. Bununla, Bodrum’a özgü bu mandalinanın ekonomik değerinin korunması ve yok olmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

‘EKONOMİSİ OLAN BİR SİSTEM KORUNUR’

Kendisi de bir mandalina üreticisi olan Mandalina Hareketi Koordinatörü Erman Aras, bahçelerin her yıl azaldığını belirtti. Mandalinanın gelir getirmediği için üreticilerce önemsenmediğini anlatan Aras, “Bodrum’un bitki örtüsü halen yeşil. Bu yeşilin içinde mandalina bahçeleri de var. Fakat bu alanlar her gün azalıyor. Var olan sistemde gelir getirmiyor mandalina. Gelir getirmediği için önemsenmiyor. Bahçeler ya satılıp inşaat alanı oluyor ya da bakımsız bir şekilde bırakılıyor. Mandalina günlük yaşamda sıkça kullanılan bir ürün. Çorbada, içecekte, gastronomide.. Bizler mandalinanın gelir getiren bir ürün olduğunu ortaya koymak için çalışıyoruz. Gelir getiren, para kazandıran bir ürün ortaya koyduğunuz zaman korunur. Geçmişte biz bu ürünü ihraç ederdik. Para etmeyince turizme yöneldi insanlar. Biz yeşil mandalinayı ön plana çıkartmak istiyoruz. Bu ürünün yeşilini kullandırmak, yaygınlaştırmak istiyoruz. Bu üründen esans çıkar, eğlence sektöründe, içeceklerde kullanılır. Biz mandalina ekonomisi oluşturacağız. Ekonomisi olan bir sistem korunur” dedi.

Var olan bahçelerin korunması gerektiğini ifade eden Aras, “Bu ürün yaşamın birçok alanında kullanılır. Sıfır atık özelliğine sahip bir ürün. Geçmişte ihraç ediliyordu mandalina. 25 bin tonun üzerinde ihraç edilen ürün, şimdi 5 bin tonun altına düştü. Bizim amacımız, var olanı korumak. Eskiyi geri getiremeyeceğiz ama var olan bahçelerimizi koruyabiliriz. Bu anlamda yerel yönetimlere de iş düşüyor.  Planlama yapılması lazım. Üreticinin ürünlerini satabileceği bir mekanizma lazım. Her tarafı betona dönüştürürseniz hiçbir şey para etmez. Bu yüzden artık korumalıyız” diye konuştu.