Buğdayda taban fiyat tepkisi: Araziler satılıyor
TMO'nun açıkladığı buğday taban fiyatı çiftçiyi memnun etmedi. Girdi maliyetlerini bile karşılamayacak bir rakam açıklandığını söyleyen çiftçiler, arazilerini satmaya başladı.
URFA - Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) buğdayda taban fiyatını geçtiğimiz günlerde açıkladı. Ekmeklik buğdayda alım fiyatını ton başına 9 bin 250 TL olarak belirleyen TMO, makarnalık buğdayda ton başına 10 bin TL, arpada ton başına 7 bin 250 TL fiyat biçti.
Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) yer alan çiftçiler ise buğdayda ton başına 1.750 arpada ise 750 TL destekleme alacak. Ancak bu fiyat üreticileri hayal kırıklığına uğrattı. Çiftçiler ve oda temsilcileri kararın gözden geçirilerek revize edilmesini istedi. Artan girdi maliyetlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten çiftçiler, uzun süredir dört gözle beklenen hububat taban fiyatının kendilerinde hayal kırıklığı yarattığını söyledi.
'HAYVANCILIĞIN BAŞINA GELEN ÇİFTÇİNİN BAŞINA GELECEK'
Çiftçilerle bir araya gelip maliyet hesaplaması yaptıklarını belirten Kızıltepe Zahireciler Derneği Başkanı Şerif Öter, “Ellerine kağıdı kalemi alıp çiftinin girdisini, maliyetini, ne kadar masraf ettiğini hesaplamadılar. Bu çiftçi ne yesin? Yevmiye ile çalışan bir kişinin günlüğü bile karşılamıyor” dedi.
“Çiftçiler, hem bankaya hem de DEDAŞ’a borçlu” diyen Öter, fiyatların güncellenmesini istedi: “Eğer güncelleme yapılamıyorsa destek artırılsın, herkes ihracat yapabilsin."
Çiftçinin borcu nedeniyle mahsulü tüccarlara ucuza sattığını vurgulayan Öter, “35 yıldır bu işin içindeyim ilk defa Tarım Bakanlığı çiftçiyi bu kadar sıkıntıya düşürdü. Derdimizi anlatacak kimse de yok. Çiftçi böyle zarar ederse hayvancılığın başına gelen çiftçinin de başına gelecek. Zarar eden çiftçi artık kendini riske atmaz, bir sene tarlasını nadasa bırakır, diğer sene ekim yapar. Tarım darbe alırsa ülkenin ekonomisine de darbe olur. Bir an önce bu fiyatı gözden geçirmeleri gerekiyor, çiftçinin girdi maliyetini hesaplayan hiçbir vicdan sahibi bu fiyatı vermez” diye konuştu.
'GİRDİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSELDİ'
Kars Akyaka Ziraat Odası Başkanı Engin Yıldırım da TMO’nun fiyatının piyasanın çok altında kaldığını belirtti. Yıldırım, “Maliyetlerin ortalama yüzde 60-70 arttığı, gıda enflasyonun yüzde 100 olduğu bir dönemde yüzde 10-15'lik bir zam üreticiyi zor durumda bırakıyor. Bu nedenle devletin, zarar dahi etse burada bir pozisyon alması, dengeleyici olması gerekiyor” dedi.
“Geçen yıl biz arpayı 7 bin TL sattık. Bu yıl yüzde 3-4 artış oldu” diyen Adıyaman Ziraat Odası Başkanı Yaşar Özkan, girdi maliyetlerinin yükseldiği bir dönemde açıklanan fiyatın kabul edilemez olduğunu söyledi
Özkan çiftçiyi en fazla etkileyen girdi maliyetlerini mazot, gübre, tohum ve tarımsal ilaç olarak sıraladı. 3 kalemde yetersiz de olsa destek gördüklerini ancak tarımsal ilaçlarda destek görmediklerini ifade eden Özkan, fiyatların çok yüksek olduğuna dikkati çekti.
‘BU GERÇEKTEN ÇOK KOMİK BİR RAKAM’
Açıklanan fiyatın beklentilerin çok altında kaldığını söyleyen isimlerden biri de Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar, çiftçilerin çok zor durumda kalacağını belirtti. İpar, “Çiftçilerimizi maalesef ki bir telaş aldı. Beklentimizin çok altında kaldı. Bundan dolayı çiftçilerimizden hem tepki aldık hem telefon aldık. ‘Biz bu işi nasıl yapacağız?’ diye tepki gösteriyorlar. TÜİK verilerine göre enflasyonu düşündüğümüz zaman bu gerçekten de komik bir rakam” diye konuştu.
Çiftçilerin, buğday ekmeyi bırakma eğiliminde olduğunu kaydeden İpar, “Bu şartlar altında bırakın dünya çiftçileri ile rekabet etmeyi, biz bu fiyatlarla ikinci ekim sezonuna girmeyi dahi riskli buluyoruz” dedi.
‘BANKA BORÇLARI İÇİN ARAZİLERİ SATMAYA BAŞLADILAR’
Adıyaman Kahta Ziraat Odası Başkanı Rüştü Turanlı ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen sene söylediği “çiftçilerimiz bir karış araziyi bile boş bırakmasın” sözlerini anımsatarak şunları söyledi: “Böyle giderse önümüzdeki yıl çiftçilerin yüzde 50'si ekemeyecek. Şimdiden Adıyaman'dan vatandaşlarımız banka borçlarını ödeyemediği için arazilerini satmaya başladı."
Adıyaman'da çiftçilik yapan Yüksel Erdem de artan girdi maliyetlerinin yanı sıra verimin de düşük olduğunu, üstüne açıklanan rakamın çok düşük kaldığını dile getirdi.
Urfa’nın Akçakale ilçesinde çiftçilik yapan Mahmut Demir ise şunları kaydetti: “Bu gidişle çiftçiler, ekmeyi bırakacak, mevsimlik tarım işçiliğine gidecek. Başka çaremiz kalmadı, memleketimizi terk edeceğiz. Fiyatı artırmıyorsun, desteği yükseltin o zaman. Sulamayı enerjiden yapıyoruz. 2 bin 500 TL dönümüne sadece sulama parası ödüyoruz, tabi ki kurtarmıyor.”
Kars'ta çiftçilik yapan Yücel Ulu da fiyatın yanı sıra TMO’nun alım yapmada yetersizliğini eleştirdi. Çiftçinin tüccarların eline bırakıldığını söyleyen Ulu, “Hep düşük fiyattan satıldı, çiftçi mağdur oldu. Bizim bölgede geçen yıl mahsulümüzü dolu vurmuştu. Devlet destekleme yapmazsa çiftçilik artık zorlaşıyor” diye konuştu.