Büyük buluş: Einstein'ın ışığı ilk kez algılandı

Bilim insanları, uzun çalışmaların ardından, yıldız çarpışmalarıyla oluşan yerçekimsel dalgaların varlığını ortaya koydu. Einstein İzafiyet Teorisi'nde bu yerçekimsel dalgaların ışığını odak noktası kabul etmişti.

Abone ol

DUVAR - ABD'li ve Avrupalı bilim insanları, Süpernova yıldız patlamaları sonucu oluşan iki 'nötron yıldızının' 130 milyon yıl önce çarpışmasıyla meydana gelen yerçekimsel dalgaları keşfetti.

Albert Einstein'ın ünlü izafiyet teorisinin odağındaki yerçekimsel dalgalar ve ortaya çıkardıkları ışık, dedektörler aracılığıyla ilk kez doğrudan algılanabildi.

BBC'nin haberine göre, uzaybilimciler, böylece altın ve platin gibi ağır kimyasal elementlerin nötron yıldızlarının bu şekilde çarpışarak birleşmeleri sonucu evrene yayılabildiğini de ortaya çıkardı.

Yerçekimsel dalgalar, birbiriyle çarpışan kara delikler ve yıldız çekirdeklerinin çökmesi gibi evrendeki şiddetli olaylar nedeniyle uzayzamanın dokusunda görülen kıpırtılar anlamına geliyor. Uzaydaki bu dalgalar araştırılarak, "Büyük Patlama"nın ve geçmişin izleri aranıyor.

'HEPİMİZİN BEKLEDİĞİ ANDI'

Büyük buluşun odağındaki dalgalar, ABD merkezli LIGO laboratuarı ile İtalya'daki Virgo adı verilen dedektör aracılığıyla, 17 Ağustos'ta ölçümlendi. Ölçümün üzerine, Kaliforniya eyaletindeki LIGO Laboratuarı'nın başkanı David Reitze, "Bu hepimizin beklediği andı" açıklamasını yaptı. LIGO'nun dedektörü, evrendeki kozmik sarsıntı ve çarpışmalardan oluşan yerçekimsel küçük dalgaları tespit etmesi amacıyla, ABD'nin Louisiana eyaletindeki boş ormanlık bölge Livington'a yerleştirilmişti. İki yıl önce güncellenerek geliştirilen bu dedektör, dört kez kara deliklerin çarpışmasını algıladı.

İki büyük kara deliğin çarpışması gibi şiddetli olaylarla ortaya çıkan yerçekimsel dalgalar, bir havuza taş atıldığında yüzeyinde oluşan halkalar gibi dağılmaya başlıyorlar. Fotoğraf: NASA

Albert Einstein, İzafiyet Teorisi'ni yazarken ortaya attığı kuramlardan birinde, tüm evrenin yerçekimi dalgalarıyla kaplı olduğunu söylemişti. Bahsedilen çarpışma, NGC 4993 adı verilen galakside, yaklaşık 1000 milyar kilometre uzaklıktaki Hydra Takımyıldızı'nda gerçekleşti. 130 milyon yıl önce, daha dinozorlar Dünya'da dolanırken yaşanan çarpışma o kadar uzaktaydı ki, yerçekimsel dalgalar ve ışık sadece bize kadar ulaştı. Dev yıldızların patlaması anlamına gelen Süpernova sırasında uzaya yayılan kalıntı çekirdekler, 30 km'den büyük olmasa da, kütleleri Güneş'ten yaklaşık yüzde 20 daha fazla olan bu yıldızları oluşturdu.