Çalışanlar haber bekliyor: Asgari ücrete zam, enflasyona gaz
Asgari ücrette zam oranının belirlenmesi için görüşmeler başladı. Orana dair ekonomistler, asgari ücretin 10 bin liranın üzerine çıkacağını, ücret artışının enflasyona da yansıyacağını söyledi.
DUVAR - Artan hayat pahalılığı karşısında işçilerin gözü kulağı, asgari ücret için belirlenecek yeni rakamda. 8 bin 506 lira olan asgari ücretin, kaç liraya çıkarılacağı, işveren ve işçi sendikaları arasında tamamlanacak görüşmeler sonrası belli olacak.
Bu kapsamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda işçileri temsilen TÜRK-İŞ, işverenleri temsilen ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) heyetinin katıldığı ilk toplantı dün yapıldı. TÜRK-İŞ Heyet Başkanı Veli Solak, toplantı sonrası sürecin Kurban Bayramı öncesinde tamamlanmasını arzu ettiklerini açıkladı ancak zam oranına ilişkin bir rakam telaffuz etmedi. Toplantıdan bir gün önce ise iktidara yakınlığıyla bilinen Sabah gazetesi, sendika temsilcilerinin dillendirmediği rakamla ilgili bir iddia paylaştı. Buna göre, asgari ücret yüzde 30 zamla 11 bin 58 lira olacak.
Ekonomistlere asgari ücret beklentilerini ve bunun enflasyona etkilerini sorduk.
‘YÜZDE 25 ZAM OLUR’
Akademisyen Oğuz Demir, asgari ücretin yüzde 25 zamla 10 bin liranın biraz üzerinde olacağını tahmin ediyor. Demir, tahmininin gerekçelerini şöyle açıklıyor: “İki nedenden ötürü bu rakamın çıkacağını tahmin ediyorum. Birincisi, hükümetin 500 dolar hedef göstermesine rağmen işveren tarafının itirazları net. İkincisi de TÜİK enflasyonunun ilk 6 ay yüzde 16-17 civarında çıkacak olması.”
Oğuz Demir’e göre asgari ücretin enflasyona etkisi sınırlı olacak. Demir daha çok döviz kurlarının enflasyonu etkileyeceği görüşünde. Asgari ücretin alım gücüne etkisine dair ise, “Ben ikinci yarıyılda ilk yarıyıla göre kurdaki artışa bağlı daha yüksek bir enflasyon olacağını tahmin ediyorum. Dolayısıyla bu artış sadece yılın ilk altı ayındaki kaybı bir nebze hafifletir. İkinci yarıyıl ise çok daha hızlı bir gerileme olur” diyor.
‘ÇALIŞANLARIN BÜYÜK KISMI ASGARİ ÜCRET BANDINA SIKIŞTIRILDI’
Ekonomist Güldem Atabay, asgari ücretteki artışlarının bir seçim yatırımı olduğuna dikkat çekiyor. “Ücretli kesimin yarıdan fazlası asgari ücrette buluşturuldu. Bu durum, yaşam maliyetinin daha az hissedildiği Anadolu'da oyları konsolide etmek için kullanıldı” diyen Atabay, asgari ücret artışının yüzde 30’u geçmeyeceğini belirtiyor.
Asgari ücret artışının enflasyonu artıracağını söyleyen Atabay, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Toplam maaşlı çalışanlar içinde yüksek ücret alanların sayısı giderek azalıyor. Asgari ücret artışları, yaygın düşük ücret politikasını destekliyor. Dolayısıyla çalışanın hak ettiği ücret tartışmaları, enflasyonla mücadele yapılmadığı ölçüde enflasyonu yapışkan hale döndüren faktörlerden birisi halinde. Temmuz artışı ve TL’deki değer kaybı eşliğinde durum değişmeyecek. Enflasyon hız kazanırken asgari ücretin kısa bir vadede alım gücü zayıflayacak. Enflasyona katkı yapmaya devam edecek. Asgari ücret artış oranını tartışalım elbette. Ancak istihdam piyasasındaki yapısal sorunlar bu zam oranlarının çok ötesinde.”
Atabay, enflasyonun yüksek seyretmesi nedeniyle alım gücünün düştüğünü ifade ederek “Çalışanın, maaşını enflasyona ezdirmeyecek bir düzen istemesi hakkıdır. Ancak mevcut durum bu beklentiyi karşılamaktan uzak. Özellikle büyükşehirlerde çok çeşitli eğitimlerden ve meslek gruplarından gelenlerin ağırlıklı asgari ücretli hale gelmeleri de yaşam maliyeti krizini derinleştiriyor” diye konuşuyor. Türkiye’deki çalışanların çok büyük kısmının asgari ücret bandına sıkıştırıldığını sözlerine ekleyen Atabay, bu rakamın yüzde 70’lerde olduğunu, buna karşılık Avrupa’da yüzde 10’u geçmediğini anlatıyor.
‘ENFLASYON ORANINDA ZAM BEKLİYORUM’
10haber yazarı Barış Soydan da zammın enflasyona olumsuz yansıyacağını düşünüyor. Soydan, enflasyon oranına yakın bir zam yapılacağını ifade ederek “TÜİK’in rakamları gerçek fiyat artışını yansıtmıyor. Özellikle bu ay doğal gaz fiyat artışının durdurulması nedeniyle enflasyon sıfıra yakın çıktı. Dolayısıyla enflasyon üzerine biraz da iktidar ekleyecektir. Buna rağmen enflasyonun yarattığı kaybı telafi edeceğini düşünmüyorum” diyor.
Asgari ücrete yapılan artışın yurt içi talebi artıracağı için ister istemez enflasyona olumsuz etkide bulunacağını dile getiren Soydan son olarak şunları söylüyor: “Burada çalışanların hiçbir suçu yok. Suç, enflasyonu patlatan bir para politikası izleyen siyasi iktidarda. İktisat kitaplarında yazan doğru, ücretler arttığında yurt içi talep artar ve bu da talep enflasyonu etkisi doğurur.”