Çekirdek üreticisi çiftçi: Tavas Ovası 4 tüccarın elinde

Mükerrem Yollu

DENİZLİ - Denizli’nin Tavas ilçesinde çerezlik beyaz çekirdek üreticileri, tüccarların insafına bırakıldıklarını söyledi. 23 yaşındaki çiftçi Mehmet Saka 200 bin TL zarar ettiğini söyleyerek 4 tüccarın Tavas Ovası’nı eline aldığını belirtti.

Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici ise devletin Rekabet Kurulu üzerinden müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

ÜRÜNLERİNİ SATAMAYAN ÇİFTÇİLER TARLAYA GÖMDÜ

Denizli’nin Tavas ilçesinde çerezlik beyaz çekirdek üreticileri mahsullerini satamıyor. Geçen sene 13 lira 75 kuruşa sattıkları ayçiçeğine bu yıl 6 lira fiyat alan üreticiler, tüccarların insafına bırakıldıklarını söyledi. Geçen seneye göre üretim maliyetlerinin yüzde 300 arttığı çerezlik beyaz çekirdekte çiftçiler, alım yapan firmaların kendi aralarında anlaşarak fiyat kırdıklarını ve üreticiyi maliyetin altında satışa zorladıklarını ileri sürdü. Denizli Tavas’ta Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 53 bin dekar alanda bu yıl ayçiçeği üretimi gerçekleşti. Ayrıca sisteme kayıtlı olmayan 25 bin dekar alanda daha üretim yapılıyor. 5 bin aile ürünlerini hasat etmesine rağmen, satıp parasını alamadı. Geçen yıl alım noktalarında tır kuyrukları oluşurken, bu yıl ürünlerini depolayamayan çiftçiler, ayçiçeğini tarlaya gömerek depolamaya çalıştı. Bir hafta içinde ürünlerini satamayan üreteciler, yağmurların gelmesi ile birlikte ürünlerini kaybetme tehlikesi yaşadıklarını belirterek, “Bizi zararına satmaya zorluyorlar” diye isyan etti.

‘TÜCCAR 6,5 LİRA VERİYOR AMA BENİM MALİYETİM 9 LİRA’

23 yaşındaki çiftçi Mehmet Saka yaşadığı durumu şu cümlelerle aktardı: “Köydeki en genç çiftçi benim. 4 senedir çekirdek ekiyorum, 4 senedir BAĞKUR borcumu ödeyemiyorum. Çünkü elimde bir şey kalmıyor. Tüccar 6,5 lira para veriyor çekirdeğe. Benim maliyetim 9 lirayı buldu. Böyle hiçbir genç kalkınamaz. İlaç aldık harman vadeli, gübre aldık harman vadeli, boru düzeni aldık harman vadeli. Nasıl çıkacağız bu işin içinden? Geçen sene 110’luk su borusunu 60 liraya aldım, bu sene 115 lira.” Para kazanabilmek için ürününü 14 liradan satması gerektiğini anlatan Saka, “Aşağı yukarı 200 bin lira zarar ediyorum. Daha benim yaşım 23. Ben seneye neyle ekeceğim bunu? Seneye ekebilecek miyim? Tarlanın düzenini neyle kuracağım? 4 tüccar Tavas Ovası’nı eline aldı” diyerek sistem etti.

ÇEKİRDEKLER HARMAN YERİNDE KALDI

Köyde çekirdek üretimi yapan çiftçilerin çoğunun deposu olmadığı belirten Saka “Depo olmadığı için çekirdekler harman yerinde. Yarın bir yağmur yağsa bu çekirdek başka bir şeye benzemez, emeğimiz zayi olur. Tüccar bunu bizden iyi biliyor. 4 tane tüccar var zaten. Dördü de anlaştı. Bu ülkenin ekonomi bakanları maliyecileri neden bu firmalara göndermiyor? Bunu yapsa işler farklı olur” dedi.

ZİRAAT ODASI BAŞKANI: DEVLETİN MÜDAHALE ETMESİ GEREKİYOR

Çiftçilerin harman yerinde kalan mahsulleriyle ilgili Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici devletin Rekabet Kurulu üzerinden müdahale etmesi gerektiğini söyleyerek “Tavas’ta bulunan ay çiçeklerinin kalitesinde herhangi bir sıkıntı yok. Gerçekten kaliteli ve düzgün yetiştirilmiş. Siyah çekirdekle beyaz çekirdeğin rekabet ettirildiği söyleniyor ancak bu bir bahane. Üreticinin elindeki ürünü kendi istedikleri fiyata almak için yapılıyor. Rekabet Kurulu üzerinden devletin müdahale etmesi gerekiyor. Tavas’ta yetiştirilen ürün ithal edilen üründen daha kaliteli. Üreticinin gideri arttı ama ürünün fiyatında artış yok. Ürünün sürdürülebilir olmasını mümkün kılmayacak bu durum” diye konuştu.