Cengiz Holding’in Kazdağları projesi için rapor: Uygun değildir

Seçkin Sağlam

ÇANAKKALE - Kazdağları’nda, Bayramiç’in Kanadalı Liberty Gold ve Teck Resorurces'a ait altın bakır madenini 2019 yılında 55 milyon dolara satın alan Cengiz Holding, “Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi” projesini hayata geçirmek istiyor.

Çevre örgütleri ise adı “bakır ocağı” olsa da projenin ana hedefinin altın madeni olduğunu savunarak projeye karşı çıkıyor. Çanakkale İdare Mahkemesi heyeti, 21 Kasım’da bilirkişi incelemesi yaptı. İnceleme sonunda hazırlanan rapor şirkete ve çevre örgütlerine ulaştırıldı. Buna göre raporda “ÇED olumlu kararının uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır” denildi.

ÇEVRE ÖRGÜTLERİ DAVA AÇMIŞTI

Çevre örgütlerinin karşı çıktığı projede süreç şöyle ilerledi:

Truva Bakır Maden İşletmeleri A.Ş. sahasında Cengiz Holding’e ait “Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi” ile ilgili 26 Temmuz 2021 tarihinde “ÇED olumlu” kararı verildi. Bu kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile Kazdağları Ekoloji Platformu bileşenleri ve bölge halkı, toplam 6 kurumsal, 81 bireysel olmak üzere 87 davacı ile 24 Ağustos tarihinde dava açtı. Bu dava dışında TEMA Vakfı, Çan Çevre Derneği, Ziraat Mühendisleri Odası ve ayrıca Çevre Mühendisleri Odası tarafından da davalar açıldı.

BİLİRKİŞİ HEYETİ İNCELEMEDE BULUNMUŞTU

Çanakkale İdare Mahkemesi heyeti, 21 Kasım’da bilirkişi incelemesi yaptı. Çok sayıda çevre örgütü ve katılımcının hazır bulunduğu bilirkişi incelemesinde katılım sınırlı tutulmuş ve kısa süreli arbede de yaşandı. Çevre örgütleri, “Vatandaşların, buradaki köylülerin müdahil olduğu davada kimseyi konuşturmadan, dinlemeden karar vermek istiyorlar. Konu aynı konu, maden aynı maden, buna rağmen kesinlikle konuşturulmuyoruz ve keşfe kabul edilmiyoruz” diyerek tepki göstermişti.

Çevre örgütleri ve kitle örgütleri ile davaya müdahil olan bölge halkı, bilirkişi raporunu merakla bekliyordu. Rapor, taraflara ulaştı. Raporda, “Bilirkişi kurulumuzca dava konusu Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi Projesi için ÇED olumlu kararının uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır” denildi.  

‘ORMANLARIMIZ, TARIM ALANLARIMIZ MADEN İÇİN YOK EDİLEMEZ’

Bilirkişi raporunu değerlendiren Kazdağları Ekoloji Platformu, Çanakkale İdare Mahkemesi’nin de bilirkişi raporu doğrultusunda karar vermesini beklediklerini ifade etti. Bilirkişi raporuna yönelik ilk değerlendirmede, “Bilim, bu kez de bizden, doğadan, haklıdan yana safını belirledi. Ormanlarımızın, tarım alanlarımızın, arkeolojik alanlarımızın altın-bakır madeni için yok edilemez olduğu kanaatine vardı. Hukukun da bilimin yanında yer alarak, acilen yürütmeyi durdurma ve arkasından da ‘ÇED olumlu kararının uygun olmadığı konusunda karar vereceğine inanıyoruz. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyoruz” denildi.

PROJE 600 HEKTARLIK ALANI KAPSIYOR

Bedeli 923 milyon lira olan projede, ÇED izni alanı yaklaşık 600 hektar ve üç poligondan oluşuyor. İki yıl inşaat dönemi, 15 yıl işletme dönemi ve iki yıl kapatma döneminin planlandığı 'Halilağa Bakır Projesi' için, her ne kadar "bakır madeni projesi" dense de proje alanında 2012 yılında "Halilağa Altın Madeni Projesi" ismiyle ÇED süreci yürütülmüştü. O proje ÇED olumlu kararı almıştı. Ancak yine, bölge halkı ve çevre örgütlerinin tepkisi gerçekleşmesini engellemişti.