Chavezciler seçimi nasıl kazandı?
Venezuela'daki sosyalist Nicolas Maduro yönetimi, sağ muhalefet gösterileri ve ekonomik kriz sonrasında 'zayıf bir iktidar' olarak değerlendiriliyordu. Peki Maduro'nun partisi PSUV, nasıl oldu da eyalet seçimlerinde 23 bölgenin 17'sinde oyların çoğunluğunu kazanmayı başardı?
Uzun bir süredir dünyanın gözü sağ muhalefetin başını çektiği sokak gösterilerine sahne olan Latin Amerika ülkesi Venezuela'da. Bu süre içinde Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun yönetimi özellikle ABD ve Avrupa basınında sık sık 'zayıf, güçsüz bir hükümet' olarak yorumlandı. Öyle ki ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Venezuela'ya karşı askeri müdahaleyi dahi gündeme getirdi.
Peki nasıl oldu da Pazar günü yapılan eyalet seçimlerinde Maduro'nun partisi Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) 23 bölgenin 17'sinde oyların çoğunluğunu kazandı?
GIDA FİYATLARINI SABİT TUTMA
Öncelikle Chavezciler tarafından 'Venezuela'ya karşı ekonomik savaş' olarak adlandırılan ekonomik kriz döneminde Maduro yönetiminin, gıda alanında yaptığı fiyat koruma hamleleri başarılı işledi. Bunun yanı sıra Yerel Tedarik ve Üretim Komiteleri (CLAPs), gıda sağlama konusunda sadece Ağustos ayında 9 milyondan fazla aileye ulaştı ve hizmet sağladı.
Venezuela'da Hugo Chavez döneminden beri 'Misyon' adı verilen büyük ölçekli sosyal programlar düzenleniyor. Bu Misyonlara odaklanan Carnet de la Patria'nın oluşturduğu sistem, yoksul insanlara ulaşabilmede başarılı oldu. Sağ kanattan Demokratik Birlik Yuvarlak Masası'nın (MUD) tatmin edici iktisadi ve sosyal programları olmaması, yoksul kesimlerden PSUV'a çıkan oyları korumayı başarabildi.
TRUMP TEHDİDİ, CHAVEZCİLERİN SEFERBERLİĞİ
PSUV'u zafere taşıyan en büyük nedenlerden biri de Trump yönetiminin Venezuela'ya karşı aldığı tavır oldu. ABD tarafından askeri tehdit ve ekonomik baskılar sonucunda, 'bağımsızlık, ulusal güvenlik, egemenlik hakkı için seferberlik' gibi Chavezciler tarafından dile getirilen söylemler halk tarafından karşılık buldu.
Sağ muhalefetin ülke dışından Venezuela'ya karşı yaptırım talep etmesi ve yardım beklemesi de halktan aynı tepkiyi aldı. Hal böyle olunca halkın bir bölümü, MUD'u barışı korumayıp ülkede bir kutuplaşma yaratmak istediği çıkarımı yaptı. Datanalisis'e göre ülkede Maduro'nun popülaritesi yüzde 5.8 arttı. Chavezciler, siyasi çatışmadan sandık zaferiyle çıkabilmeyi başardı.
KRİZİN YOĞUN OLDUĞU BÖLGELERDE PSUV ZAFERİ
PSUV'un yerel adayları da etkiliydi bu seçim zaferinde. Sağ muhalefetin adayları genellikle düşük profilli, kötü itibarı olan belediye başkanlarıydı. Oysa oy pusulalarında Chavezcilerin adayları yenilenmiş bir programla daha güçlü bir şekilde yer aldı.
Chavezciliğin ülke temellerinde bulunan sağlam siyasi kimliğinden de bahsetmekte fayda var. Zira ekonomik krizin en şiddetli vurduğu bölgelerde PSUV'un yüksek oylar alması, başka şekilde zor açıklanır. Yoksul kesim, ekonomik zorlukların sağ muhalefetin eliyle ülkeye geldiğine inanıyor.
MUHALEFETİN GÖSTERİLERLE DÜŞEN İTİBARI
Bu yılın Nisan ayından Temmuz ayına kadar süren sağ muhalefetin şiddetli sokak eylemleri, MUD için sandıkta geri tepti. Batı merkezli liberal-sağ basınının da gücünü arkasına alsa da, 147 kişinin hayatını kaybettiği olaylarda paramiliter sağ muhalefet güçlerinin ortaya çıkması, Chavezcilere karşı işkence, öldürme gibi görüntülerin yayılması MUD'un eylemlerdeki samimiyetini etkiledi.
Cezaevindeki muhalefet liderlerinden Leopoldo Lopez'in yokluğunda sağın liderlik görevini üstlenen eşi Lilian Tintori'nin bu yıl karıştığı yolsuzluk skandalı muhalefetin zaten parlak olmayan itibarının daha da azalmasına neden oldu. Arabasında merkez bankasına ait iki sandık içerisinde yaklaşık 50 bin euro değerinde para bulunmasının ardından Tintori'nin 'Hasta olan Büyükanneciğime götürüyordum' sözlerini Twitter üzerindenpaylaşması halk nezrinde inandırıcı bulunmadı.
Peki şimdi ne olacak? Seçimin sonucunu muhalefetin kabul etmemesiyle birlikte MUD destekçilerinin bir dizi sokak eylemleri düzenlemesi ön görülüyor. Büyük bir ekonomik ve siyasi krizi ufak sıyrıklarla atlatan Maduro yönetimi, şuan için yoksul mahallelerde ve bölgelerde meşruluğunu korumuşa benziyor.